WPDetails

WPDetails | 1 #21 WPDetails THEMA: Interview MARIN VEILIGE VAARVERBINDING ONDER DE LOEP EILANDER JEUGD: WAAR MOET DE VEERDIENST VAN DE TOEKOMST AAN VOLDOEN? Verbinding PERSONEELS- EN RELATIEMAGAZINE VAN WAGENBORG PASSAGIERSDIENSTEN Jaargang 8 - december 2023

2 | WPDetails WPDetails INHOUD WPDetails | 19 GA NAAR WWW.WPD.NL VOOR MEER INFORMATIE OF OM TE RESERVEREN T. 0900 9238 ONLINE RESERVEREN VOOR PERSONEN, FIETSEN EN MOTOREN KIES DE GEWENSTE DATUM EN TIJD ALTIJD ZEKER VAN EEN AFVAART EN PLEK AAN BOORD EENVOUDIG RESERVEREN, WIJZIGEN, ANNULEREN EN BETALEN, 24/7 DIRECT UW RETOUR ETICKETS, SNEL INCHECKEN VANAF 1 JANUARI EERST ONLINE RESERVEREN! NAAR AMELAND OF SCHIERMONNIKOOG? Jaargang 8 - #21 December 2023 6 11 19 Rogier Havelaar, Manager Innovatie WPD “ Het nieuwe vervoersconcept is een traject met grote maatschappelijke impact” 22 Ir. Dick ten Hove, Senior Project Manager Nautical Operations MARIN “ De vaargeul zorgt voor uitdagingen voor veilig en efficiënt varen” 14 Interview Rogier Havelaar over “Natuurlijk, Bereikbaar!” 16 WPD presenteert Vervoerplan 2024 Betrouwbaarheid en voorspelbaarheid dienstregeling staan voorop 20 Column Ger van Langen 21 CO2 compensatiefonds 22 Interview MARIN Veilige vaarverbinding onder de loep 4 Voorwoord directie 6 Oertocht 8 Samenwerking Koninklijke Niestern Sander en WPD 10 Facts & Figures Hoe het klimaat het toerisme op de Waddeneilanden beïnvloedt 11 Gastcolumn Charles Huijskens, voormalig journalist bij De Telegraaf en het NOS Journaal 12 Testvaart Ridder & de Vries Transporten, chauffeur Marcel de Graaf

WPDetails | 3 29 34 38 40 Marc Hesselink en Wouter Visser, matrozen WPD “ We voelen ons vrij als we zo bezig zijn op het strand” Maurice Stokhof de Jong, Wagenborg Shipping “De scheepsbouw zit wereldwijd in de transitie van het fossiele naar het ‘groene’ tijdperk” 38 Creatieve ingevingen voor duurzame verbinding De meest ideale groene oplossingen 40 O ndernemer in beeld Kaasboerderij Ameland 42 I nterne Adviesgroep “Natuurlijk, Bereikbaar!” Collega’s aan het woord 44 Nieuws uit de Groep 46 Veerbootcafé + agenda 47 Volgende editie + colofon 48 V aste reizigers in beeld Docenten van Burgemeester Waldaschool 25 Eilander jeugd Waar moet de veerdienst van de toekomst aan voldoen? 29 Collega rederij Owen Sound Transportation Company 32 Ondernemer in beeld Hotel Brasserie Brakzand Schiermonnikoog 34 Wat zit er in de zee waar we over varen? Je weet nooit wat je te wachten staat 36 Evenementen en sponsoring Collage en Kunstmaand Ameland

4 | WPDetails BESTE LEZER, Verbinding. Verbinding is het woord dat centraal staat in deze editie van WPDetails. Het is een woord met diepgaande betekenis, en die betekenis heeft een relatie met ons allemaal. Of we nu medewerkers, eilandbewoner, relatie of belanghebbende zijn. Het is een woord dat ons raakt, ongeacht waar we vandaan komen of waar we naartoe gaan. De afgelopen maanden hebben we uitdagingen moeten overwinnen. De vaargeulproblematiek die ons en u als reiziger op de proef stelt. Dit heeft geleid tot onvermijdelijke obstakels, waardoor onder andere WPDetails twee keer niet kon verschijnen. Maar juist in tijden van tegenspoed hebben we geleerd hoe krachtig verbinding kan zijn. Het heeft ons ook samengebracht en ons geholpen om met beperkingen om te gaan. Waarom hebben we gekozen voor het thema “Verbinding” in deze editie van WPDetails? Omdat we geloven dat verbinding de sleutel is tot succes, zowel in ons werk als in ons dagelijks leven. Het is de verbinding tussen de veerdienst en de gemeenschappen die we bedienen, de banden tussen collega’s en partners en de interactie met passagiers die ons werk dagelijks zinvol maken. WPDetails is meer dan alleen een magazine; het is een verbinding tussen mensen en ideeën. We willen een platform zijn waar verschillende stemmen samenkomen, waar discussies worden gevoerd en waar nieuwe verbindingen worden gesmeed. In deze editie vindt u verhalen van mensen die de kracht van verbinding ervaren, van medewerkers die samenwerken om uitdagingen te overwinnen en verhalen van reizigers die vriendschappen sluiten op of door de veerdienst. De verbinding met Ameland en Schiermonnikoog kent een lange traditie. De bereikbaarheid van de eilanden staat onder druk, bedreigd door sedimentatie van de oostelijke Waddenzee. WPD heeft de urgentie van deze ontwikkeling ingezien. In samenwerking met alle partijen; adviesorganen, eilandondernemers, bewoners, eilandbezoekers en medewerkers heeft de rederij eind 2022 het initiatief genomen om een nieuw vervoersconcept te gaan ontwikkelen met de veelzeggende titel “Natuurlijk, Bereikbaar!”. Over de voortgang van dit project, waarbij alles draait om verbinding, praten wij u in deze editie graag bij. Duurzaamheid is een belangrijk uitgangspunt bij de ontwikkeling van een nieuw vervoersconcept. Ook wat dat betreft zitten we niet stil. Achter de schermen wordt al volop gewerkt aan de meest ideale, groene oplossing. In deze editie leest u over de creatieve ingevingen voor een duurzame verbinding. Maar verbinding is niet iets dat we alleen in ons werk nastreven, we hebben er ook in ons dagelijks leven volop mee te maken en kunnen dit ook cultiveren. Laten we leren van de lessen van de afgelopen maanden en streven naar een diepere verbinding met elkaar en met de wereld om ons heen. Ik wens u een goed, gezond en gelukkig nieuwjaar. En moedig u aan om in 2024 de kracht van verbinding te omarmen. Veel leesplezier. Met vriendelijke groet, Ger van Langen Directeur Wagenborg Passagiersdiensten VOORWOORD | DI RECT I E

WPDetails | 5

6 | WPDetails Elke dag varen over het Wad de veerboten van Ameland en Schiermonnikoog naar de eilanden en weer terug. We gaan op zoek naar de verhalen op en achter de veerboot. De hele dag is het een gaan en komen van mensen met iedere minuut een ontmoeting of afscheid. De unieke verhalen die erachter schuilgaan, komen hier aan bod. Als u denkt “De Oertocht” dat komt me bekend voor, dat klopt. Van de bijzonder succesvolle televisieserie “De Oertocht” was de afgelopen maanden het derde seizoen te bekijken via Omrop Fryslân. De filmmaker van de serie Herman Zeilstra gaat nu met zijn camera in de hand op pad voor WPDetails om belevenissen vast te leggen van Ameland-gangers. Zijn verhalen zijn ook online te volgen. Moeder Esther en dochter Chantal ontdekken de eilanden: HARTVERWARMENDE REIS Chantal is twintig en is haar hele leven nog nooit op een eiland geweest. Ze heeft nu ook een goede reden want haar neef is vader geworden. Hij woonde altijd in Bolsward maar zijn vrouw werkt in een Hotel op Ameland. Ze hebben de kleine alleen nog maar op foto’s gezien en gaan daar de komende vier dagen verandering in brengen. Chantal en haar moeder genieten vaker van gezamenlijke uitstapjes. Deze eilandtrip belooft een nieuwe en spannende ervaring te worden die ze voor altijd zullen koesteren. Oertocht OERTOCHT Scan met de telefoon de QR code om de Oertocht-verhalen terug te zien

WPDetails | 7 Cor Havinga verzorgt vochtverwijdering uit de gasleidingen van Ameland: GASLEIDING AVONTUREN Cor Havinga is aan boord met een speciaal voertuig, waarmee vocht wordt verwijderd uit de gasleidingen van Ameland. Dit onderhoud wordt elke zes jaar uitgevoerd door de Gasunie. Cor verwacht ongeveer 15 liter condensaat te verzamelen tijdens deze operatie. Het proces van vochtverwijdering is niet beperkt tot Ameland; verspreid over heel Nederland zijn er ongeveer 750 van deze tappunten. De inzet van Cor Havinga zorgt ervoor dat Ameland veilig en efficiënt van gas wordt voorzien. Cor Kuiper als tijdelijke postbode op Ameland: EEN GULLE HELPER IN BUREN Op 77-jarige leeftijd is Cor Kuiper uit Veenwouden niet van plan om stil te zitten. De postbode van Buren heeft zich ziek gemeld en Cor staat klaar om te helpen. Voor Cor is het belangrijk om actief te blijven, en hij heeft een speciale band met de vriendelijke eilanders. Amelanders staan bekend om hun gastvrijheid en warmte, iets wat Cor zeer waardeert. Cor Kuiper bewijst dat leeftijd geen belemmering hoeft te zijn om actief bij te dragen aan de gemeenschap, en hij geniet van zijn tijd als tijdelijke postbode op het prachtige Ameland. Minze Beishuizen reist wekelijks naar Ameland voor het werk: BIJDRAGEN AAN ONTWIKKELING VAN AMELAND Minze Beishuizen, een frequente reiziger tussen Groningen en de prachtige dorpen Hollum en Ballum op Ameland, werkt voor de gemeente aan de nieuwe Stelp en de vernieuwing van het vliegveld bij Ballum. Hij waardeert de regelmatige vijf kwartierdienstregeling, waardoor de veerdienst nu punctueler dan ooit is. Dat maakt zijn werk gemakkelijker en efficiënter. Enig minpuntje is dat er geen boot vaart tussen vier uur en half zeven in de avond, met uitzondering van de sneldienst die vaak snel vol zit. Ondanks de afstand tussen zijn thuisbasis en zijn werkplek vindt hij het waardevol een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van Ameland.

8 | WPDetails In 1901 vestigde scheepsbouwer Berend Niestern zich in de noordelijke havenplaats Delfzijl. Twintig jaar later begonnen de gebroeders Gerhardus en Jacob Sander daar eveneens met scheepsbouwactiviteiten. Na de oorlog werd in het naburige dorpje Wirdum ook met coasterbouw gestart. Deze laatste werf fuseerde in 1970 met Niestern en 10 jaar later volgde samenvoeging met Sander. Zo ontstond uit 3 verschillende werven ‘Niestern Sander b.v’. De fusies resulteerden in een slagkrachtig, modern bedrijf met afdelingen nieuwbouw en reparatie, inclusief een machinefabriek en een eigen scheepstimmer- afdeling. De werf mag zich vanaf mei 2001 als Koninklijke Niestern Sander (KNS) presenteren. Oude band Wagenborg en Niestern Joost Karseboom, projectmanager KNS, haalt oude banden aan: “Egbert Wagenborg (1866) begon vracht te varen met een houten tjalk die SAMENWERKING KONINKLIJKE NIESTERN SANDER De veerboten van Wagenborg Passagiersdiensten gaan ieder jaar naar de werf voor de nodige controles en het bijpunten van de verflaag. Voor de jaarlijkse werfbeurt van m.s. Rottum gaan we op bezoek bij de huiswerf van Wagenborg: één van de meest moderne en veelzijdige scheepswerven van Nederland, de werf van de Koninklijke Niestern Sander in Farmsum bij Delfzijl. Stefan Teuben, kapitein bij WPD: “De mosseltjes tieren welig, jaarlijks onderhoud waarbij ook het onderwaterschip wordt gereinigd, is geen overbodige luxe.” Van links naar rechts: Hendrik Hillenga, Joost Karseboom, Martin Remminga, Pieter Nap en Alfred Andrea Eén grote scheepvaartfamilie Ruim 120 jaar scheepsbouw

WPDetails | 9 hij met geleend geld bestelde bij Berend Niestern. Daarmee rolde het allereerste Wagenborgschip ruim 120 jaar geleden bij Niestern van de helling. Binnen tien jaar had Egbert Wagenborg het schip terugbetaald. Bijzonder is dat zo’n 100 jaar later Wagenborg alle aandelen van Niestern heeft gekocht, waarmee de werf in 2005 onderdeel werd van de Wagenborg familie. En dat de houten tjalk in de hal van het hoofdkantoor van Royal Wagenborg is te bewonderen.” Duurzame scheepsbouw De samenwerking tussen Wagenborg en Niestern Sander heeft de afgelopen decennia tientallen schepen in de vaart gebracht. Recent voorbeeld is de EasyMax-serie, de grootste binnendijks gebouwde schepen in het noorden van Nederland. Joost Karseboom: “Onze focus op energie-efficiëntie heeft geleid tot forse besparingen op CO2-uitstoot. Daarmee is de EasyMax verreweg het groenste multipurpose schip in haar klasse. De bouw van de vierde EasyMax voor Koninklijke Wagenborg is net gestart”. Een ander recent voorbeeld van duurzame scheepsbouw is het ombouwen op LNG van passagiersschip Münsterland van AG Ems. Hiervoor moest het 300 ton wegende achterschip worden vervangen. Het schip is doorgesneden en samengesteld in het reparatiedok, waarna het is afgebouwd op de scheepsbouwwerf. Het resultaat van de unieke combinatie van nieuwbouw en scheepsreparatie bij Niestern Sander. Refit Rottum Een ander sprekend voorbeeld van dezelfde combinatie is de uit 1985 daterende m.s. Rottum van WPD. Een aantal jaren geleden is deze veerboot tijdens een 7 maanden durende refit bij KNS volledig vernieuwd. Hendrik Hillenga, rederij- inspecteur bij WPD: “Eigenlijk zijn alleen de zijkanten toen intact gebleven. De bodem is vervangen, er is een nieuwe brug geplaatst, alles in de machinekamer is vernieuwd en de bekabeling en het gehele interieur zijn vervangen. Ook m.s. Sier heeft op de werf van KNS in 2015 een flinke verbouwing ondergaan. En in 2019 is de voormalig Crew Transfer Vessel ‘Waterlines’ op de werf omgebouwd tot m.s. Fostaborg, de huidige sneldienst tussen Ameland en Holwert.” Regulier onderhoud cruciaal Tijdens ons bezoek ligt m.s. Rottum voor regulier onderhoud een paar weken in het dok. Hendrik: “Onderhoud is cruciaal. Zonder onderhoud gaat de staat van het schip hard achteruit en kan het zelfs gevaarlijk worden. We hebben altijd een hele werklijst. Zo krijgt het onderwaterschip een opknapbeurt, de motoren een onderhoudsbeurt, alle tanks worden schoongemaakt, er worden diktemetingen gedaan en alle veiligheidsmiddelen en reddingsvlotten worden controleert.” Stefan Teuben vult aan: “We varen op Lauwersoog – Schiermonnikoog met 2 boten en hebben 4 ploegen. Om het jaar gaat één van de ploegen een paar weken mee naar de werf. We verrichten hier als bemanning hand en spandiensten, werken samen met het KNS-personeel, halen vlotten eraf, maken schoon, verven en komen aan klusjes toe waar we tijdens de vaart nooit aan toe komen.” Joost: “Over en weer kennen we elkaar al vele jaren, de lijntjes zijn kort en dat werkt heel prettig. Beide WPD-mannen knikken instemmend. Stefan: “Ik loop hier net zo makkelijk het kantoor binnen als in Lauwersoog.” Aanvaarroute Stefan: “We zijn vanuit Lauwersoog een uurtje of 8 onderweg tot we hier voor de sluis in Delfzijl liggen. De vaarroute gaat buitenom over de Noordzee. Daarbij geldt de restrictie van een maximale golfhoogte van 1,2 meter. Met slecht weer heb je houwen en keren, want dit type schip is niet echt geschikt voor hoge golfslag. We hebben een artikel 2bis- vergunning nodig voor zo’n eenmalige reis en krijgen een speciale kapitein aan boord voor het buitenom varen.” Al pratende blijkt dat er nog meer vergunningen nodig zijn om met de veerboot naar Farmsum te varen. Ook is er een loods nodig voor het stukje op de Eems. Hendrik: “Het agentschap van Wagenborg is als geen ander op de hoogte van alle wet- en regelgeving, zij helpen ons altijd prima om aan alle regels en vergunningen te voldoen.” Het WPD-team bestaande uit: Anne Taekema, Henk Boersma, Wessel Dijkstra en Stefan Teuben

10 | WPDetails De corona-onzekerheden van de afgelopen jaren hadden de toerismesector een onverwachte boost gegeven, met Nederlanders die deze prachtige regio ontdekten als een nabije bestemming. Inmiddels zijn Duitse en Belgische bezoekers echter weer teruggekeerd naar de provincie. Dit jaar lijkt de natte zomer een doorslaggevende factor te zijn geweest voor toeristische activiteiten. Wel lieten de warme weken eind augustus en september een stijging zien in last-minute boekingen, waarbij veel accommodaties uiteindelijk volgeboekt waren. Dagtoerisme is in het bijzonder afhankelijk van de grillen van het weer. Elk eiland heeft zijn eigen charme en aantrekkingskracht, wat zich vertaalt in verschillende bezoekersaantallen tijdens de natte maanden juli en augustus. Laten we voor dit seizoen eens dieper duiken in de wereld van veerboottoerisme op elke van deze betoverende eilanden: Ongeacht het weer, of het nu stralend zonnig is of druppels uit de hemel vallen, de Waddeneilanden blijven het hele jaar door een magneet voor zowel Nederlandse als internationale reizigers. Zomer, herfst, winter, lente – ze behouden hun onweerstaanbare aantrekkingskracht! Het zomerseizoen bracht in 2023 een verrassende wending voor de toeristische sector in Friesland en de Waddeneilanden. Merk Fryslân, de stichting voor de promotie van Fryslân, heeft onthuld dat het aantal toeristen in juli en augustus licht is afgenomen, naar schatting met zo’n 5%. Maar wat veroorzaakte deze daling? NATTE ZOMER ZORGT VOOR MINDER TOERISME OP DE Waddeneilanden FACTS & FIGURES Ameland en Schiermonnikoog •Ameland – Holwerd v.v. x6% • Lauwersoog - Schiermonnikoog v.v. x3,5% •Totale veerboot toerisme (jan. t/m sept. 2023) Borkum •Eemshaven – Borkum v.v. x15% • Emden – Borkum v.v. x15% • Totale veerboot toerisme (aug. 2023, bron AG-EMS Borkumlijn) Terschelling en Vlieland • Harlingen – Terschelling v.v. x3,5% • Harlingen – Vlieland v.v. x1% • Totale veerboot toerisme (jan. t/m sept. 2023, bron Doeksen) Texel • Den Helder – Texel v.v. x4% • Totale veerboot toerisme (juli en aug., bron TESO)

In mei van dit jaar besteedde het tv-programma Stand van Nederland uitgebreid aandacht aan de zorgen op Ameland over het massatoerisme. Er werd flink gemopperd, onder meer over de auto’s die de bezoekers in steeds grotere aantallen meenemen. En ook de zomerse drukte in de dorpskernen leidt tot ergernis. Na een periode waarin alles draaide om groei, is het nu tijd voor bezinning. Anders dreigt de kwestbare balans tussen de natuur en de mens verstoord te raken en verliest het eiland zijn unieke karakter. GASTCOLUMN | CHARLES HUIJSKENS Het afgelopen seizoen is er door het slechte weer een kleine daling in het toerisme geweest. Die daling was merkbaar op alle eilanden in de Waddenzee. Is dat eenmalig of is er sprake van een trendbreuk? Ik ben ervan overtuigd dat de eilanden in de toekomst alleen maar populairder worden nu veel traditionele vakantielanden zoals Frankrijk, Spanje en Italië kampen met zomerse temperaturen die zó hoog zijn dat vakantiegangers er niet meer naar toe willen. Uit de cijfers blijkt dat toeristen in Europa steeds vaker kiezen voor bestemmingen in het noorden in plaats van het zuiden. Dat betekent dat de zorgen op het eiland niet opeens zijn verdwenen, integendeel! “O Ameland, let op uw zaak, de tijd en het uur is daar!” zo luidt een variant op een 17e eeuws advies dat nog steeds van kracht is. “Beschut, beschermt, bewaart uw land!” Charles Huijskens is de perswoordvoerder van WPD. Hiervoor was hij journalist bij De Telegraaf en het NOS Journaal. BESCHUT, BESCHERMT, BEWAART uw land WPDetails | 11

12 | WPDetails Ridder & de Vries Transporten Marcel de Graaf is vanuit zijn baan als chauffeur een zeer frequente passagier op de veerdienst Lauwersoog – Schiermonnikoog. Zijn werkgever Ridder & de Vries Transporten houdt zich bezig met transport, opslag en distributie van, naar en op Ameland en Schiermonnikoog. Dagelijks rijden de auto’s van Ridder & de Vries op en af de veerboten. Zo’n twee en een half jaar geleden ruilde Marcel zijn vorige baan als chauffeur in de drankindustrie in voor de uitdaging bij het transportbedrijf. Marcel: “Mijn dag begint om 7:00 uur op Lauwersoog, waar ik vracht ophaal voordat ik naar het depot in Leeuwarden ga. Van daaruit ga ik naar de depots in Holwert en Lauwersoog. Vandaag zit mijn vrachtwagen helemaal volgeladen, klaar voor de half één boot naar Schiermonnikoog.” Ridder & de Vries verzorgt een breed scala aan transport, variërend van bouwmaterialen en gekoeld vervoer, tot containers voor supermarkten en pakketjes voor de eilanden. Een keer een dagdeel meelopen met iemand van WPD. Van de stuurhut tot de machinekamer. Een unieke mogelijkheid om kennis te maken met de veerdienst en sneldienst en het werk achter de schermen. In deze rubriek neemt telkens een eilander of vaste reiziger een kijkje bij WPD om ons bedrijf beter te leren kennen. In deze editie Marcel de Graaf, een ervaren chauffeur van Ridder & de Vries Transporten. Testvaart TESTVAART VAN VRACHTWAGENCHAUFFEUR TOT TIJDELIJKE kapitein

WPDetails | 13 Marcel heeft vandaag het ‘privilege’ om deel te nemen aan het leven op de brug. Kapitein Stefan Teuben verwelkomt hem hartelijk aan boord en laat hem in de stuurhut zelfs achter het roer plaatsnemen. Het eerste deel van de tocht over de Waddenzee is wijd open en biedt Marcel de kans om de stuurkunsten uit te proberen. Zijn doel is om het geplande traject op de kaart te volgen, terwijl hij tussen de rode en groene boeien navigeert. Kapitein Stefan Teuben glimlacht en merkt op: “Nu heeft hij eindelijk een bestuurlijke functie.” Hoewel het besturen van een veerboot niet eenvoudig is, lijkt het Marcel goed af te gaan, al beweert hij zelf dat het zweet hem op de rug staat. Naarmate we het smalste gedeelte van de route naderen, neemt kapitein Teuben tijdelijk het roer over. Hij legt uit dat je hier bij sterke windkracht soms wel 45 graden moet opsturen. “Navigeren door dit smalle stuk is dan wel een uitdaging.” Gelukkig is het vandaag rustig weer en kapitein Teuben wijst op de kaart aan dat ze eigenlijk door een zandbank varen. “Ik hoop dat we in de toekomst naast de zandbank kunnen varen als dit een beetje uitgebaggerd is.” Leermeester Teuben geeft Marcel een waardering van acht voor zijn stuurmanskunsten, iets waar Marcel tevreden mee is, zeker voor een eerste keer. Soms wacht de veerboot weleens op een vrachtwagen als die één of twee minuten te laat is. Stefan Teuben: “Dat doen we ook wel een voor een bus als die vertraging heeft onderweg.” Marcel waardeert de samenwerking tussen de veerdienst en zijn transportbedrijf. Hoewel Marcel deze ervaring bijzonder leuk vond, laat hij zich voorlopig nog niet omscholen tot kapitein. “Ik heb bewondering hoe het team, zelfs bij ruw weer, de veerboot veilig aan de steiger weet te krijgen. Vanuit mijn hoge cabine zie ik soms wel hoe het water onder het schip wordt weggezogen, terwijl ze door de geul varen.” Marcel de Graaf, een chauffeur met een avontuurlijke geest, heeft vandaag een glimp opgevangen van het leven op zee, terwijl hij trouw blijft aan zijn rol als vrachtwagenchauffeur bij Ridder & de Vries. Scan met de telefoon de QR-code om het verhaal van de ‘Testvaart’ van Ridder & de Vries terug te zien.

14 | WPDetails WPD heeft de urgentie van deze situatie ingezien. In samenwerking met adviesorganen, eilandondernemers, bewoners, eilandbezoekers en medewerkers heeft de rederij eind 2022 het initiatief genomen om een nieuw vervoersconcept te ontwikkelen met de veelzeggende titel "Natuurlijk, Bereikbaar!". Het is nu al denkbaar dat de huidige vlootsamenstelling niet zal voldoen aan de duurzaamheidseisen die de overheid als concessieverlener zal stellen. Bovendien is de verwachting dat de nieuwe schepen kleiner zullen zijn, wat een unieke verandering is in de lange geschiedenis van WPD, waar altijd grotere schepen werden ingezet. Grote maatschappelijke impact De uitdaging is hoe om te gaan met kleiner wordende schepen in een steeds moeilijker bevaarbaar gebied, ook gelet op de vervoersvraag en alle maatschappelijke belangen. Om inzicht te krijgen in dit ambitieuze project, spraken we met Rogier Havelaar, de Manager Innovatie die speciaal voor deze missie is aangetrokken. "Het is mijn taak om te komen tot een breedgedragen vervoersconcept," legt Rogier uit. "Dit is een traject met grote maatschappelijke impact, dat zorgvuldig en in gezamenlijkheid moet gebeuren." Succesvolle themaweek Het interactieve traject begon in maart 2023 met een succesvolle themaweek, waarbij belanghebbenden uit verschillende sectoren hun ideeën en wensen voor een goede bereikbaarheid deelden. Rogier: “De resultaten waren overweldigend, met honderden deelnemers aan deze cruciale discussies. De week eindigde met een Open Deuren Dag en "praatmee" sessies voor de eilanders zelf. Op Schiermonnikoog hebben we aansluitend nog een aparte “praat-mee” sessie gehouden. De input leidde tot drie soorten antwoorden: ideeën voor korte termijn verbeteringen, gebruikerswensen voor de toekomst en inzichten voor het toekomstige vervoersconcept. We wachten nu op de nota van uitgangspunten voor de volgende concessie van de overheid, die de verwachtingen voor duurzaamheid en haalbaarheid zullen bepalen. Dat is belangrijk, want stel dat wij een elektrische boot in het water willen leggen, maar er is niet op beide eilanden stroom en de haveninstallaties kunnen niet worden voorzien van stopcontacten, dan zijn we verder van huis.” Terugkoppeling Hoewel het oorspronkelijke plan was om alle wensen en scenario’s snel terug te koppelen aan de gemeenschap, heeft de urgentie van de korte termijn bereikbaarheid de koers gewijzigd. Rogier: “De maatregelen als gevolg van de onvoldoende veilig bevaarbare vaargeul hebben veel reacties teweeggebracht, waardoor wij het niet het juiste moment vonden om met de gemeenschap te praten over de lange termijn bereikbaarheid. We hebben het project anders ingericht en de DE TOEKOMST VAN DE EILANDER BEREIKBAARHEID: Op de kerstkaart van Wagenborg Passagiersdiensten (WPD) prijkt dit jaar de slogan “Vanaf 1905 blijvend verbonden”. Als we naar de bereikbaarheid van Ameland en Schiermonnikoog kijken, beseffen we dat dit inderdaad een lange traditie is. Toch staat de toegang tot deze prachtige eilanden momenteel op het spel, bedreigd door sedimentatie in de oostelijke Waddenzee. Natuurlijk, Bereikbaar!

WPDetails | 15 focus eerst gelegd op uitvoerige analyses van de vervoersdata. Een heel interessant traject, waarmee een goed beeld ontstaat van wat de levensader eigenlijk betekent. Ondertussen wisten we ook dat het Ministerie van IenW bijna klaar was met het onderzoek naar duurzaamheid en dat er besluitvorming over Vervolgonderzoek Bereikbaarheid Ameland (VBA) 2030 en de concept uitgangspunten voor de volgende concessie aan zaten te komen. Met al die ontwikkelingen in het achterhoofd hebben wij het traject iets anders ingestoken. Eerst goed begrijpen, dan handelen, luidt mijn devies.” Verwacht wordt dat eind eerste kwartaal 2024, op basis van gebruikerswensen, overheidsbeleid en vervoersdata, drie scheepsconcepten worden gepresenteerd voor feedback van alle betrokkenen. Dit benadrukt de transparante aanpak van het project, waarbij de behoeften van de gemeenschap vooropstaan. VBA 2030 Kijkend naar het traject VBA 2030 merkt Rogier het op: “Als rederij willen wij graag heen en weer varen in een stabiele en voorspelbare vaargeul. Op zich maakt het ons niet uit of wij van Holwert naar Nes of van Ferwert naar Nes varen. Richting VBA 2030 wil ik zeggen, geef duidelijkheid wat het gaat worden, en als er een keuze wordt gemaakt, zorg dan ook dat die het is. Wij zien graag de betrouwbaarheid van de vaargeul toenemen, maar daar hebben wij geen invloed op, het is niet onze geul. Dit seizoen hebben we gezien wat er kan gebeuren als de vaargeul niet op orde is. De vervelende maatregelen van dit jaar willen we in de toekomst graag voorkomen. Waarschijnlijk worden er eind 2025 knopen doorgehakt rondom VBA 2030. De Waddenzee wacht echter niet met ondieper worden. Ondanks dat veel afhankelijkheden buiten onze invloedsfeer liggen, zijn wij volop aan het voorbereiden.” De brede betrokkenheid van dit project wordt onderstreept door waardevolle input van een interne (red: zie elders in dit magazine) en externe adviesgroep. “Het is jammer dat de Amelandse leden van de externe adviesgroep hun deelname hebben beëindigd, een adviesgroep zonder Amelanders is geen adviesgroep. Als we in het eerste kwartaal 2024 verder gaan, is dat wat mij betreft met een volledige ploeg,” aldus Rogier. Met "Natuurlijk, Bereikbaar!" wil de rederij ervoor zorgen dat Ameland en Schiermonnikoog altijd voor iedereen binnen handbereik blijven op een duurzame en innovatieve manier. Om betrokken te blijven bij dit innovatieve traject, is er een eigen website (www. natuurlijkbereikbaar.nl), waar verslagen, nieuwsberichten en de tijdlijn van het project te vinden zijn. Geïnteresseerden kunnen zich aanmelden voor een nieuwsbrief om op de hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen. Scan met de telefoon de QR-code om de speciale website Natuurlijk Bereikbaar te bezoeken.

WAGENBORG PASSAGIERSDIENSTEN PRESENTEERT BETROUWBAARHEID EN VOORSPELBAARHEID DIENSTREGELING STAAN VOOROP 16 | WPDetails Wagenborg Passagiersdiensten (WPD) heeft onlangs haar Vervoerplan 2024 onthuld, dat de veerdiensten Ameland - Holwert en Lauwersoog - Schiermonnikoog omvat. Het plan, dat in oktober 2023 officieel is goedgekeurd door Staatssecretaris Heijnen van het ministerie van I&W, zet in op veiligheid, bereikbaarheid en betere service in het komende jaar. Vervoerplan 2024 VERVOERPLAN Veiligheid blijft prioriteit In het Vervoerplan 2024 benadrukt WPD het belang van veiligheid tijdens de overtochten. Het dichtslibben van de vaargeul blijft een uitdaging, want de breedte en diepte zijn te beperkt om onder alle omstandigheden een veilige overtocht mogelijk te maken. Dit blijkt ook uit het onlangs verschenen rapport van het MARIN (zie elders in dit magazine). De zorgen over de veiligheid blijven, ondanks de maatregelen die al zijn genomen. Duurzaamheid en nieuw vervoersconcept WPD zet zich in voor duurzaamheid en werkt aan de ontwikkeling van een nieuw toekomstig vervoersconcept voor de Waddenveren Oost. Dit concept wordt naar verwachting in 2024 afgerond en zal gebaseerd zijn op input van gebruikers. Het is interessant op te merken dat dit concept voor het eerst in meer dan honderd jaar geen grotere schepen inhoudt, maar eerder aandacht besteedt aan andere aspecten, zoals bereikbaarheid en vlootsamenstelling. Positieve reacties en continuïteit Het Vervoerplan 2024 benadrukt ook de positieve reacties van passagiers op de huidige dienstverlening, zoals blijkt uit meerdere Klanttevredenheidsonderzoeken. Mede hierdoor zijn de veranderingen voor 2024, los van de 5-kwartierdienst tussen Ameland en Holwert en de introductie van reserveren voor de veerdienst, beperkt.

WPDetails | 17 Behoud 5-kwartierdienst in 2024 De meest opvallende wijziging in het Vervoerplan 2024 is dat het komende jaar de 5-kwartierdienst tussen Ameland en Holwert blijft gehandhaafd, met gebruikmaking van een tweede schip tot een laagwaterstand van -1,30 meter onder NAP. Dit betekent dat we één schip zes keer per dag kunnen laten varen, zowel vanaf het eiland als het vasteland. Het tweede schip wordt flexibel ingezet, afhankelijk van het tij, tot vier keer per dag. Waarom vanaf 1 januari 2024 reserveren voor de veerdienst? Het op tij varen en de 5-kwartierdienst brengt ons bij online reserveren voor de veerdienst. Want hiermee worden reizigers beter gespreid over de beschikbare capaciteit, vooral als er ‘s avonds minder afvaarten zijn dan ‘s ochtends. Online reserveren gaat helpen om alle reizigers te kunnen vervoeren, zelfs bij hoog water in de ochtend en laag water aan het eind van de dag. Betere service en bereikbaarheid Vanaf 1 januari 2024 krijgen reizigers van en naar Ameland en Schiermonnikoog de mogelijkheid om online reserveringen te maken voor de veerdienst, dit geldt voor personen, fietsen en motoren. En zowel voor de heen- als terugreis. Deze nieuwe service biedt reizigers de kans om hun overtocht vooraf te plannen en verzekert hen van een afvaart en plek aan boord. Ook zal reserveren gaan bijdragen aan een betere bereikbaarheid. Met de vaargeulproblematiek in gedachten, zullen veel reizigers blij zijn met de zekerheid van reserveren. Scan hier de QR-code om het gehele Vervoerplan 2024 te lezen.

18 | WPDetails Wat verandert er voor reizigers? De introductie van reserveren voor de veerdienst brengt veranderingen met zich mee. Hier een overzicht van wat dit betekent voor passagiers: Eilandbezoeker Als eilandbezoeker koopt u online of bij de ticketautomaten in de terminal uw retourreis naar Ameland of Schiermonnikoog. Dit kunnen de volgende combinaties zijn: •Retour veerdienst •Retour sneldienst •Retour combinatie: o Heen: veerdienst - Terug: sneldienst o Heen: sneldienst - Terug: veerdienst U reserveert hierbij een datum en een tijd voor de heen- en terugreis. De tickets kunt u online makkelijk wijzigen of annuleren tot 1 uur voor vertrek. Eilanders Bent u eilander? Dan hoeft u als voetganger niet te reserveren voor de veerdienst. Let wel, dit kan alleen wanneer u uw Wagenborgpas of losse ticket aanbiedt bij de ticketcontrole. Neemt u een fiets, brommer of motor mee? Deze zal u nu wel moeten reserveren. Wilt u met de sneldienst reizen? Log in op onze website en reserveer uw plek aan boord zoals u gewend bent. Eilanders kunnen op vertoon van hun Wagenborgpas aan de kassa’s in Lauwersoog en Holwert losse boottickets kopen. Zij hoeven geen retourreis te reserveren. Wagenborg Pashouder Bent u in het bezit van een Wagenborgpas? Met een geldig meervaartentegoed hoeft u niet te reserveren. Bij het aanbieden van uw pas wordt het tegoed automatisch afgeschreven. U kunt op de bonnefooi blijven reizen. Heeft u geen geldig tegoed, maar wilt u een los ticket kopen? Dan kan dat via de website of de ticketautomaten. In dat geval gelden dezelfde voorwaarden als voor eilandbezoekers. Het nieuwe reserveringssysteem zal zorgen voor een geoptimaliseerde en efficiënte reiservaring voor alle reizigers, met meer zekerheid en flexibiliteit voor niet-eilanders en tegelijkertijd behoud van gemak voor eilanders en Wagenborgpashouders Scan hier de QR-code om naar de veelgestelde vragen over reserveren te gaan

WPDetails | 19 GA NAAR WWW.WPD.NL VOOR MEER INFORMATIE OF OM TE RESERVEREN T. 0900 9238 ONLINE RESERVEREN VOOR PERSONEN, FIETSEN EN MOTOREN KIES DE GEWENSTE DATUM EN TIJD ALTIJD ZEKER VAN EEN AFVAART EN PLEK AAN BOORD EENVOUDIG RESERVEREN, WIJZIGEN, ANNULEREN EN BETALEN, 24/7 DIRECT UW RETOUR E-TICKETS, SNEL INCHECKEN VANAF 1 JANUARI EERST ONLINE RESERVEREN! NAAR AMELAND OF SCHIERMONNIKOOG?

20 | WPDetails COLUMN GER VAN LANGEN VERBINDING MET DE WAL ÉN MET ELKAAR Er is moeilijk een positiever begrip te bedenken dan verbinding. Toch lijkt verbinding een marketingterm geworden, een politieke dooddoener in een tijd waarin polarisatie en segregatie toenemen. Maar wat is verbinding precies? Waarmee voelen we ons verbonden en waardoor lijken we dat als samenleving kwijt te raken? Woorden stellen ons in staat de wereld te begrijpen, maar ze kunnen ons ook in verwarring brengen, vooral als ze te pas en te onpas worden gebruikt. Sommige begrippen zijn uitgehold door marketeers, politici en bestuurders en vaak lang en veel gebruikt, waardoor ze hun oorspronkelijke waarde en inhoud hebben verloren. Een voorbeeld hiervan is Facebook. Dat beweert dat een wereld waarin iedereen verbonden is, een betere wereld is. Alleen dat doel ontspoort bij gebrek aan tegenkrachten. Social media is verworden tot de kwispedoor van nu en een marketing concept waarmee verbinding juist uit het doel wordt gerukt. Als mensen zijn we van nature sociale wezens en we hebben een fundamentele behoefte om ergens bij te horen. Onderzoek toont aan dat wanneer we ons meer verbonden voelen, ons leven als betekenisvoller wordt ervaren. Maar waarmee moeten we precies verbonden zijn en blijven? Dagelijks worden tegenstellingen tot in het absurde uitvergroot. Deze polarisatie maakt een zinvol publiek debat haast onmogelijk. Een eiland kan helpen om deze tegenstellingen te overbruggen, omdat de verbinding met de rest van de wereld niet permanent is, wat meer rust en ruimte kan bieden. Maar tegelijkertijd beperkt een eiland ook de reflectie, verbinding is dus niet vanzelfsprekend; het vraagt iets onszelf. Hoe kunnen we dan weer de verbinding met elkaar terugvinden? In het boek ‘De lessen van Ubuntu’ deelt Mungi Ngomane, kleindochter van Desmond Tutu, de wijsheid van Ubuntu. In deze Zuid-Afrikaanse levensfilosofie staat verbinding centraal. De vijf wijze Ubuntu-lessen helpen om te leven in verbinding met anderen: 1. Zie jezelf in anderen; 2. Wees waardig en heb respect voor jezelf én anderen; 3. Erken de kracht van vergeving; 4. Erken de realiteit, hoe pijnlijk die ook kan zijn; 5. Kleine dingen maken een groot verschil. Één van de basisprincipes van de Ubuntu-filosofie is dus respect, respect voor jezelf en voor anderen, ongeacht wie je bent of welke rol je in de samenleving speelt. Eigenlijk begint verbinding bij het respect voor jezelf.

COMPENSEER DE CO2-UITSTOOT VAN UW OVERTOCHT! Wagenborg investeert in varen duurzamer maken. Maar zolang de schepen nog varen op fossiele brandstoffen gaat reizen gepaard met de uitstoot van CO2. U kunt wel iets terugdoen. Reist u met de boot? Bij het boeken van uw overtocht kunt u uw CO2uitstoot compenseren. Met een vrijwillige toeslag van € 0,50 draagt u bij aan een duurzamer milieu. Bij het online bestellen van uw ticket kunt u eenvoudig aanvinken of u uw footprint wilt compenseren. Het bedrag van de compensatie wordt dan automatisch bij het totaalbedrag van uw boeking opgeteld. Sinds de oprichting in 2019 van het CO2compensatiefonds zijn verschillende inspirerende duurzame projecten financieel ondersteund. Enkele voorbeelden: op Schiermonnikoog zijn fruitbomen geplant en openbare watertappunten gerealiseerd, zodat er minder plastic flesjes naar het eiland vervoerd hoeven te worden. Op Ameland heeft het MadNes Festival het bewaren van op het strand achtergelaten sigaretten de moeite waard gemaakt door ze te verwerken in surfboards. De gemeenten Ameland, Schiermonnikoog en de dorpsbelangen van beide eilanden maken deel uit van het bestuur van de stichting CO2-compensatiefonds. Er is geen winstoogmerk, uw bijdragen komen 100% ten gunste aan lokale duurzaamheidsprojecten op de eilanden. Hierbij staat Wagenborg Passagiersdiensten garant voor jaarlijks minimaal €30.000 inleg. Eilanders kunnen projecten indienen die voor financiering uit het fonds in aanmerking komen. Kijk voor meer informatie over het CO2compensatiefonds op www.wpd.nl. WPDetails | 21

22 | WPDetails MARITIEM ONDERZOEK MARIN NAAR VAARGEUL AMELAND Dit jaar stond de vaargeul naar Ameland centraal in het nieuws vanwege de verslechterende toestand, wat leidde tot zorgen over de bereikbaarheid en veiligheid. De bevindingen van onderzoeksinstituut MARIN over de beperkte breedte en diepte van de vaargeul als gevolg van slibvorming, dwongen Wagenborg uit veiligheidsoverwegingen om de dienstregeling aan te passen. Gelukkig heeft vervolgonderzoek bij MARIN en de samenwerking tussen Rijkswaterstaat, MARIN en WPD ondertussen geleid tot positieve veranderingen en verbeteringen voor de bereikbaarheid van Ameland. We gaan in gesprek met ir. Dick ten Hove, Senior Project Manager Nautical Operations bij MARIN, om meer te weten te komen over hun onderzoek en de bevindingen rondom deze belangrijke vaarroute. VEILIGE VAARVERBINDING ONDER DE MARIN, het onafhankelijke Maritiem Research Instituut Nederland, is één van de grootste instituten ter wereld voor onderzoek naar hydrodynamica en maritieme technologie door middel van simulaties, modeltesten, ware-groottemetingen en training. MARIN richt zich hierbij op de scheepsbouw, scheepvaart, offshore-industrie en overheden.

WPDetails | 23 Kun je het Maritiem Research Instituut Nederland (MARIN) introduceren? MARIN is een vooraanstaand en wereldwijd opererend onafhankelijk onderzoeksinstituut met hoofdkantoor in Wageningen. We zijn operationeel sinds 1933, hebben meer dan 400 experts en genereren een omzet van ongeveer €45 miljoen. Onze missie is om maritieme constructies en operaties schoner, slimmer en veiliger te maken en bij te dragen aan duurzaam gebruik van de zee. En we beperken ons hierbij niet tot de zee; we onderzoeken alle waterwegen die geschikt zijn voor vaartuigen, waaronder binnenwateren. In 2022 waren we actief in 39 landen, ongeveer 50% van onze omzet kwam uit projecten buiten Europa. Is MARIN een onafhankelijk instituut? Ja, MARIN is een onafhankelijke stichting zonder winstoogmerk. We zijn niet verbonden aan een universiteit of overheidsinstelling zoals veel andere onderzoeksinstituten. Als onafhankelijke kennispartner voor de maritieme sector, overheid en maatschappij bieden we integrale oplossingen en stimuleren we innovatie en wereldwijde samenwerking. Je bent al meer dan 15 jaar betrokken bij onderzoek naar de Amelander vaargeul. Kun je jezelf introduceren? Als wetenschapper bij MARIN ligt mijn expertise vooral op het gebied van scheepvaartoperaties. Ik richt me op het ontwikkelen van richtlijnen en regelgeving voor de inrichting van vaarwegen. Dit omvat zowel de Nederlandse regelgeving als internationale normen. Ik doe dit werk al bijna 40 jaar en mijn betrokkenheid bij Wagenborg begon in 2008 toen we voor het eerst soortgelijk onderzoek deden. Dit voorjaar hebben we dat onderzoek herhaald, nu 15 jaar later. Kun je iets meer vertellen over dat MARIN onderzoek? Op verzoek van Wagenborg vond er een actualisatie plaats van ons onderzoek uit 2008. Aanleiding was dat kapiteins van de veerdienst aangaven dat de risico’s onaanvaardbaar hoog werden. Terwijl ons onderzoek lopende was, liep de sneldienst van Wagenborg in volle snelheid vast op een zandbank. De resultaten van ons onderzoek, gecombineerd met deze aanvaring, waren voor de rederij aanleiding om de dienstregeling dit voorjaar aan te passen naar eenrichtingsverkeer in de geul. In augustus verscheen het Rapport Dimensionering Vaargeul Holwert – Nes, een vervolgonderzoek op jullie eerdere rapport. Wat hield dit in? Ons eerdere advies was op basis van algemeen beschikbare gegevens zoals stroom, tij en wind. Deze zomer kwam het verzoek om meer gedetailleerde informatie, waaronder exactere stroomberekeningen, nauwkeurigere gegevens over de geulligging en peilgegevens, en om rekening te houden met specifieke delen van de geul, zoals bochten. Een verfijnde benadering die meer differentiatie mogelijk maakt en een diepgaander inzicht geeft in de variabelen die van invloed zijn op de vaarroute. Dit verzoek kwam van zowel Wagenborg als Rijkswaterstaat, die beide een sterke interesse hadden in een gedegen onderbouwing. Aangezien de dienstregeling in het geding was, werd deze kwestie naar een hoger beleidsniveau getild, met de betrokkenheid van het Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat. Dit alles resulteerde uiteindelijk in een vervolgrapport dat op 18 augustus verscheen. Wat waren de uitkomsten van dit vervolgonderzoek? Het vervolgonderzoek is gebaseerd op een grondige analyse van drie specifieke scenario’s. Allereerst hebben we gekeken naar enkelstrooks gebruik, waarbij slechts één schip zich in de vaargeul bevindt en ontmoetingen worden vermeden. Daarna hebben we een tweestrooks geul onderzocht, waarin beide schepen elkaar ruimte geven om op snelheid voorbij te varen, hoewel de haalbaarheid hiervan praktisch onmogelijk is. Het derde scenario betrof voorzichtig passeren, waarbij één schip de rand van de geul opzoekt om het andere schip veilig te

24 | WPDetails laten passeren, vooral in de smallere delen. Onze aanbeveling aan Rijkswaterstaat omvatte het markeren van specifieke delen van de vaargeul waar voorzichtig passeren mogelijk was. Dit zou kapiteins helpen deze zones duidelijk te herkennen. En om deze zones regelmatig bij te werken op basis van peilingen. In praktische termen betekende dit, dat voor enkelstrooks gebruik, de geul idealiter een breedte van ongeveer 50 tot 60 meter moet hebben. Voor een volledig tweestrookse geul zou de benodigde breedte toenemen tot 100 - 110 meter. Bij voorzichtig passeren is een breedte van 70 tot 80 meter voldoende, dergelijke zones zijn aanwezig in de geul. Zelfs bij lage waterstanden zijn er geschikte passeergebieden. Bij zeer lage waterstanden, ongeveer vanaf 1,20 meter onder NAP, zou er niet gevaren moeten worden, maar vanaf 1,20 meter onder NAP en hoger zijn er meerdere zones waar schepen elkaar kunnen ontmoeten en voorzichtig kunnen passeren. Is de vaargeul veranderd sinds 2008? De schepen zijn hetzelfde, maar de geul niet. De ligging is aanzienlijk veranderd, waarbij het eerste deel vanaf Holwert, dat kunstmatig wordt onderhouden, min of meer hetzelfde is gebleven. Echter, in het tussenliggende gebied zien we dat bochten in de loop van de jaren aanzienlijk zijn uitgesleten, waardoor de geul zich dieper in de zandplaten heeft verplaatst. Verderop zien we delen die vroeger recht waren, maar nu kronkelende bochten zijn. Dit bemoeilijkt het navigeren. Een ander opvallend verschil is het meanderende effect, dat heeft bijgedragen aan meer ondiepe gedeelten in de geul. Kortom, de vaargeul zorgt voor meer uitdagingen voor veilig en efficiënt varen. Ondersteunen de resultaten van jullie onderzoek de 5-kwartier dienstregeling? De 5-kwartier dienstregeling past bij wat we hebben ontdekt. Er wordt rekening gehouden met de specifieke omstandigheden van de vaargeul en tegelijkertijd wordt de veiligheid en betrouwbaarheid gewaarborgd. Sommige delen van de vaargeul beperken de snelheid, wat betekent dat de reistijd soms langer dan een uur kan zijn. Het nieuwe vaarschema zorgt voor een betrouwbaardere dienstregeling. Moet er regelmatiger dergelijk onderzoek en peilingen plaatsvinden? Het frequent peilen en bijhouden van de vaargeul en daarop anticiperen is vanwege de dynamiek essentieel. Ons onderzoek had nu betrekking op de veerdienst, het kan zijn dat we bij een nieuw onderzoek de sneldienst ook nog een keer betrekken. Op dit moment is MARIN trouwens bezig met een vergelijkbaar onderzoek naar de vaargeul Lauwersoog – Schiermonnikoog. Hoe kijkt MARIN naar de toekomst? MARIN blijft graag betrokken en streeft naar veilige en betrouwbare vaarroutes in samenwerking met belanghebbenden, zoals Wagenborg en Rijkswaterstaat. We zullen als instituut blijven bijdragen aan de verbetering van de maritieme bereikbaarheid van Ameland. MARITIEM ONDERZOEK MARIN NAAR VAARGEUL AMELAND Deze afbeelding laat zien dat de ligging van de vaargeul de afgelopen 15 jaar aanzienlijk is veranderd en de bochtige gedeelten zijn toegenomen.

WPDetails | 25 Hoe ziet de (boot)verbinding naar Ameland er in de toekomst uit? Deze vraag kregen de basisschoolleerlingen voorgeschoteld. Een hovercraft, hybride boot, tunnel en duurzaam aangedreven boot zijn ideeën die veel voorbijkomen. Ook willen ze graag een snellere boot, want de huidige is ‘super langzaam’. Het eten aan boord en mogelijkheden om spellen te spelen met gezelschap maakt overigens wel weer wat goed. De boot van de toekomst moet meer vermaak bieden, vinden de leerlingen. In de vorm van een spelletjeskast en speelhoek, maar liefst ook in de vorm van bijvoorbeeld een gamehal, voetbalveld of bioscoop. Eten is ook belangrijk. ‘ McDonalds en speelhoek op ’ Waar moet de veerdienst van de toekomst aan voldoen? Over die vraag bogen kinderen, politici, eilanders en tal van andere gebruikers zich tijdens de Themaweek “Natuurlijk, Bereikbaar!” die eerder dit jaar plaatsvond op de pier van Ameland. Een week in het teken van het op een duurzame en toekomstgerichte manier bereikbaar houden van Ameland en Schiermonnikoog. Hoe denken leerlingen uit groep 7 en 8 van OBS ’t Ienster, CBS Koningin Wilhelmina, OBS de Schakel, Kardinaal de Jongschool én leerlingen van de Burgemeester Waldaschool over de verbinding van de toekomst? EILANDER JEUGD

26 | WPDetails “McDonalds!” klinkt al snel, en dat idee is populair. Daarnaast willen de kinderen niet alleen óver zee kunnen uitkijken tijdens de overtocht, maar ook ín de zee - via een glazen vloer. Verder zijn betere wifi en meer stopcontacten zeer wenselijk. En natuurlijk: een snellere boot. Verdeelde meningen Ze krijgen ook een aantal stellingen voorgelegd. Hieruit blijkt dat de meeste leerlingen vinden dat eilanders altijd met de eigen auto met de veerdienst moeten kunnen reizen. Tegenstanders vinden echter dat iedereen evenveel rechten heeft. De stelling dat toeristen hun auto niet meer mogen meenemen naar Ameland, vindt vrijwel iedereen een slecht idee. Dat de veerdienst in de toekomst helemaal milieu- en natuurvriendelijk moet zijn, vinden de meesten onnodig. Al zijn er ook leerlingen die vinden dat “we om de natuur moeten denken”. Hoewel eten aan boord populair is, zijn er evenveel voor- als tegenstanders bij EILANDER JEUGD

WPDetails | 27 “De mensen van de wal mogen wel op de boot, maar wij mogen eerst.” de stelling ‘iedereen moet zijn eigen eten meenemen aan boord, aan boord eten is niet nodig’. Burgemeester Waldaschool De voortgezet onderwijs-scholieren zijn overwegend tevreden over de huidige verbinding, al is hij wel veel te traag. Voor de verbinding van de toekomst staat ook bij deze groep eten hoog in het vaandel: meer gehaktballen, frikandelbroodjes en goedkoper eten. Een ruimte waar ze rustig kunnen zitten, liefst op zachtere banken dan nu en met voldoende stopcontacten en betere wifi, zou de overtocht eveneens beter maken. Ook deze groep waardeert een goed uitzicht en pleit voor meer plaatsen bij het raam en een onder water view. De scholieren kregen dezelfde stellingen voorgelegd als de basisschoolleerlingen. De stelling dat eilanders altijd gebruik moeten kunnen maken van de veerdienst met eigen auto kan ook hier rekenen op vooral voorstanders. Dat toeristen niet met de eigen auto naar Ameland mogen, daarover zijn de leerlingen het grotendeels oneens. Tot slot spreekt een 100% duurzame en natuurvriendelijke boot de meerderheid niet aan. “Een batterij is niet goed voor het milieu.” Waarop iemand anders zegt: “Als je het hele klimaat om zeep helpt, heb je een groter probleem.” De jongeren nemen duidelijk geen blad voor de mond. Dat heeft ervoor gezorgd dat WPD waardevolle informatie heeft opgehaald. EILANDER JEUGD

“Als je Ameland autoluw wilt hebben, gaat een groot deel van de winst weg.” “We moeten om de natuur denken.” “Wij willen knappe stuurmannen aan boord.” “Toeristen mogen de auto mee, maar moeten zich dan wel gedragen.” “Als je lang op zee bent, is het saai.” “Als er een McDonalds aan boord komt, dan hoef je geen eten mee te nemen.” EILANDER JEUGD 28 | WPDetails

COLLEGA REDERIJ | OWEN SOUND TRANSPORTATION COMPANY Owen Sound Transportation Company (kortweg OSTC) is Canadese veerdienst die actief is op het grootste zoetwatermeren ter wereld, de Great Lakes. Dat maakt OSTC in alle opzichten een uniek bedrijf. WPDetails sprak met Peter Jorritsma, Director Corporate Services. Canada is een groot land. Waar vinden we jullie veerdiensten? Peter Jorritsma – geboren en getogen in Canada, maar inderdaad: Friese voorouders! - antwoordt: “OSTC is Ontario’s grootste ferry operator met veerdiensten voor passagiers, voertuigen en lading in het noorden en zuidwesten van Ontario. OSTC is een overheidsinstantie, een onderneming van de Provincie Ontario. The OSTC is eigenaar van de “MS Chi- Cheemaun” (“Chi-Cheemaun” betekent “Grote Kano”), een seizoensveerdienst voor voertuigen en passagiers van Tobermory naar Manitoulin Island. Ook bezit OSTC de “MV Niska 1”, een veerboot in de stijl van een landingsvaartuig tussen Moosonee en Moose Factory Island aan de Moose River in Noord- Ontario. OSTC levert ook diensten voor het Ministerie van Transport. Drie schepen (de “MV Pelee Islander”, de “MV Pelee Islander II” en de “MV Jiimaan”) varen de Pelee Island Service gedurende een groot deel van het jaar. In de wintermaanden is de veerdienst uit de vaart vanwege het ijs, maar heeft OSTC een vliegtuig om de passagiers heen en weer te vliegen van en naar Pelee Island.” Wagenborg bestaat al meer dan 120 jaar, maar Owen Sound Transportation Company kent ook al een lange geschiedenis, toch? Peter Jorritsma vertelt: “OSTC is in 1921 gestart als privé scheepvaartonderneming. De situatie in Canada in die jaren is niet te vergelijken met die bij jullie in Europa. Ons gebied was toen nog echt de Nieuwe Wereld. Het wegennet was veel kleiner en er was een slechte infrastructuur. Schepen waren in die tijd heel belangrijk. In 1974 werd onze scheepvaartbedrijf gekocht door de provincie Ontario en werden de diensten VAREN OP DE GROOTSTE TER WERELD zoetwatermeren Uitzicht vanaf MS Chi-Cheemaun nabij Tabermary, Ontario WPDetails | 29

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=