De (dieet)behandeling van ondervoeding bij kinderen start met het bepalen van het “ideale” streefgewicht en het zetten van een doelstelling voor de inhaalgroei. Daarna moet de energie- en eiwitbehoefte worden bepaald. Hoe? Dat wordt duidelijk in de herziene leidraad “Screening op en behandeling van ondervoeding bij kinderen opgenomen in Nederlandse ziekenhuizen” van het Kenniscentrum Ondervoeding en de commissie voeding van de NVK. Interview Leidraad ondervoeding bij kinderen herzien De leidraad herzien was nodig, vertelt Mireille Schager, projectleider van de sectie kinderen van het Kenniscentrum Ondervoeding: ‘In mei 2021 werd de nieuwe NVK-richtlijn “Ondervoeding bij kinderen” gepubliceerd. De richtlijn werd geschreven door een multidisciplinaire werkgroep van de NVK (Nederlandse Vereniging van Kindergeneeskunde) met ondersteuning van het Kennisinstituut van de Federatie Medisch Specialisten. Deze richtlijn en het verschijnen van de “Dietetic Pocket Guide Paediatrics” waren de aanleiding voor het Kenniscentrum Ondervoeding om de leidraad ondervoeding bij kinderen up-to-date te maken. De adviezen stemden namelijk niet meer overeen. De NVK-richtlijn levert de wetenschappelijke achtergrond en de consensus; de leidraad geeft een praktische uitwerking van de richtlijn.’ ‘De Schofield-formule komt in de praktijk niet goed uit voor heel jonge kinderen: die onderschat de behoefte en dan start je te laag’ Continuïteit van zorg Maar veel voedingszorg van kinderen vindt tegenwoordig ook in de thuissituatie plaats. ‘Kinderen liggen tegenwoordig net als volwassenen steeds korter in het ziekenhuis’, aldus Schager. ‘Daarom is het van groot belang om zorg te dragen voor een goede transmurale overdracht en follow-up van de voedingsadviezen en het ingezette beleid bij ontslag uit het ziekenhuis. Daar geeft de leidraad ook aandacht aan.’ Inhaalgroei per dag In mei 2022 organiseerde Nutricia de scholing “Herziene leidraad Ondervoeding bij kinderen” en er volgden er nog twee in juni. Er kwamen verschillende groepen diëtisten en kinderartsen bij elkaar om te horen over de nieuwe behoefteberekening uit de sinds kort herziene leidraad. Bij het opstellen van de herziening van de leidraad heeft diëtist kindergeneeskunde en lid van de sectie kinderen van het Kenniscentrum Ondervoeding Eefje Winder een grote rol gespeeld. Zij vertelde tijdens de scholingen dat bij het opstellen van een dieetbehandelplan het best gestart kan worden met het bepalen van het streefgewicht en de tijd waarin dat bereikt moet worden: ‘Dat tijdspad werd eerder niet beschreven, maar is wel belangrijk voor je doelbepaling. Hieruit volgt namelijk hoeveel gram per dag een kind idealiter zou moeten groeien. Vervolgens bepaal je de energie- en eiwitbehoefte.’ Daarbij is het belangrijk om uit te gaan van de fase waarin een kind zit. ‘Zo ga je je niet met inhaalgroei bezighouden zolang een kind in een acute fase van de ziekte zit. Inhaalgroei streef je na in de herstelfase. Geef een kind in de acute fase van ziekte een hoeveelheid energie die niet hoger is dan het rustenergieverbruik. Het energieverbruik wordt in die fase nog veel te vaak overschat. Pas in de herstelfase ga je plussen: dan is de benodigde hoeveelheid ook afhankelijk van de lichamelijke activiteit, herstel en eventuele inhaalgroei.’ Energiebehoefte berekenen ‘De Schofield-formule met toeslagen die eerder voor alle kinderen werd gehanteerd, komt in de praktijk niet goed uit voor jonge kinderen’, legde Winder uit. ‘Die onderschat de behoefte en dan start je te laag en sta je meteen één-nul achter. Bij jonge kinderen kijk je veel meer naar het aanbevolen volume, en dat verhoog je als een kind niet voldoende groeit en daarna kun je de voeding verrijken. Bij oudere kinderen kun je de ruststofwisseling wel schatten met behulp van de Schofield-formule. De energiebehoefte bereken je vervolgens met de formule: energiebehoefte = rustmetabolisme x (activiteitsfactor + ziektefactor -1) Als inhaalgroei gewenst is, wordt de energie die daarvoor nodig is hier nog bij opgeteld.’ Winder merkte op dat er voorheen ook altijd Mireille Schager Projectleider sectie kinderen van het Kenniscentrum Ondervoeding Eefje Winder Diëtist kindergeneeskunde Noordwest Ziekenhuisgroep locatie Alkmaar, lid van sectie kinderen van het Kenniscentrum Ondervoeding 8 9
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=