Nationale Opera & Ballet

Over het alledaagse stijg Seizoen 2024 – 2025

Ga op grotersd je

Subsidiënten Hoofdsponsor Productiepartner Partner Hoofdsponsor Junior Company p in iets dan ezelf

Foto: Ronald Tilleman 4 Welkom

Wanneer de zaallichten langzaam doven en de musici in de orkestbak hun eerste tonen laten klinken, daalt een verwachtingsvolle stilte neer over het publiek. Alle ogen zijn gericht op het dichte doek, dat binnen enkele ogenblikken een betoverende wereld zal onthullen… Beleef de magie van opera en ballet en ga op in iets groters dan jezelf! In seizoen 2024–2025 presenteren we maar liefst vijftien operaproducties en dertien balletproducties, waaronder drie jeugdvoorstellingen. Geliefde klassiekers keren terug, spannende nieuwe producties vinden hun weg naar ons toneel en rijzende sterren staan schouder aan schouder met de grootste artiesten van dit moment. Daarnaast kunt u zich in onze kleine zaal Studio Boekman laten verrassen door nieuwe verhalen, stemmen en talenten. In deze brochure vindt u meer informatie over het programma en nemen zangers, dansers, regisseurs, choreografen, componisten en dirigenten u mee in het artistieke proces. Ook krijgt u een inkijkje in de wereld achter de schermen, waar al het moois dat u op het toneel ziet – van decors en kostuums tot rekwisieten en pruiken – door de meest bekwame vakmensen wordt vervaardigd. Al wat Nationale Opera & Ballet te bieden heeft, willen we delen met zoveel mogelijk mensen en doorgeven aan de volgende generatie. In het hoofdstuk ‘Beleef’ leest u meer over de schoolbezoeken, rondleidingen en inleidingen die we organiseren om bezoekers van alle leeftijden nog dichter bij opera en ballet te brengen. Ook vindt u er informatie over onze speciale initiatieven voor jongeren. Het maken van onvergetelijke voorstellingen en de bijdrage die we hiermee leveren aan de ontwikkeling van de kunstvormen opera en ballet, zou niet mogelijk zijn zonder de steun van onze partners, sponsoren en natuurlijk onze Vrienden. In het hoofdstuk ‘Steun’ leest u meer over de projecten waar onze particuliere donateurs aan bijdragen en hoe u als Patroon of Vriend nog dichter bij Nationale Opera & Ballet wordt betrokken. Namens iedereen voor én achter de schermen bij Nationale Opera & Ballet wensen we u veel leesplezier en bovenal een prachtig seizoen toe! Ontdek de wereld achter de schermen Op ons toneel laten topartiesten zich van hun beste kant zien, maar ook achter de schermen bundelen vakmensen hun krachten om de mooiste voorstellingen te realiseren. In deze brochure geven we u graag een inkijkje in deze bijzondere wereld en vindt u foto’s van de ambachten in onze werkplaatsen en ateliers. Beleef een onvergetelijk seizoen 5

Inhoudsopgave De Nationale Opera Overzicht 13 Rigoletto 19 Peter Grimes 21 Lennox 24 Le lacrime di Eros 27 Die Fledermaus 31 Een lied voor de maan 34 Die ersten Menschen 37 Idomeneo 41 Opera Forward Festival (OFF) 45 OFF: We Are The Lucky Ones 47 OFF: Codes 50 OFF: OUM 51 OFF: Labs en Contextprogramma 54 Die Frau ohne Schatten 57 Dido and Aeneas 59 Hoe Anansi the stories of the world bevrijdde 61 Boris Godoenov 63 Het Nationale Ballet Overzicht 65 Generation Dance 69 New Moves 72 Don Quichot 75 Moderne Klassiekers 79 Notenkraker & Muizenkoning 81 Made in NL 85 Jewels 87 Lady Macbeth 89 Mannetje Jas 92 Hoe Anansi the stories of the world bevrijdde 95 Other Dances 97 In C 100 Dansers van Morgen 105 Directie Nationale Opera & Ballet Algemeen directeur Stijn Schoonderwoerd 8 Directeur De Nationale Opera Sophie de Lint 15 Directeur Het Nationale Ballet Ted Brandsen 67 6 Welkom

Studio Boekman Dit is Studio Boekman 108 Beleef in Studio Boekman 111 Beleef Jeugd en familie 115 Jongeren 116 Scholen 119 Maak uw bezoek compleet 120 Over ons Koor van De Nationale Opera 124 De Nationale Opera Studio 126 Orkesten De Nationale Opera 129 Staf & dansers Het Nationale Ballet 132 Junior Company 134 Het Balletorkest & dirigent 136 Steun Draag bij aan… 143 Exclusieve voordelen als donateur 145 Steunen middels een nalatenschap 146 Gesprek met onze hoofdsponsor 149 Praktische informatie Naar het theater 152 In het theater 153 Kaartverkoop 154 Kalender 2024 – 2025 156 Plattegrond De Nationale Opera 160 Prijzen De Nationale Opera 161 Plattegrond Het Nationale Ballet 162 Prijzen Het Nationale Ballet 163 Medewerkers 164 Blijf op de hoogte 168 Colofon 170 7

Een operagezelschap, een balletgezelschap, een grote en sinds eind vorig jaar ook een kleine zaal, twee opleidingstrajecten voor jong talent, een indrukwekkende podiumtechniekafdeling, verdiepingen vol kostuum- en rekwisietenateliers en een groot extern decoratelier. Dat alles en meer is onderdeel van het productiehuis waar Stijn Schoonderwoerd algemeen directeur is. Schoonderwoerd: “Nationale Opera & Ballet is een instelling die op het hoogste niveau functioneert. Dat geldt niet alleen voor de artiesten op ons toneel, maar voor de hele organisatie. Ook achter de schermen wordt er topsport beoefend door de besten in het vak.” Veel voorstellingen van Nationale Opera & Ballet worden van begin tot eind ‘binnenshuis’ geproduceerd. De vakmensen in de ateliers zijn daarbij niet alleen verantwoordelijk voor de uitvoering van ontwerpen, maar spelen ook een belangrijke rol in het creatieve proces: “Wanneer er bijvoorbeeld decors of kostuums worden gemaakt, is er veelal sprake van interactie tussen de vakmensen in de ateliers en het artistieke team – de regisseur en ontwerpers. Zo blijft het spannend voor alle betrokkenen: voor onze collega’s in de ateliers is het interessant om echt te kunnen meedenken over een ontwerp en voor het artistieke team is het geweldig om te zien hoe hun ideeën worden gerealiseerd.” Duurzaamheid zonder kwaliteitsconcessies In de gesprekken tussen de artistieke teams en de ateliers is duurzaamheid een onderwerp dat steeds belangrijker wordt. Schoonderwoerd: “We zijn continu op zoek naar manieren om duurzaam te produceren zonder in te leveren op kwaliteit. Dat is een grote uitdaging die niet van de ene op de andere dag volbracht is. Wel kunnen we hierbij gebruikmaken van de kwaliteiten van onze vakmensen, die bijvoorbeeld suggesties kunnen doen voor duurzame materialen waarmee een even mooi artistiek eindproduct kan worden gemaakt.” Ook een verandering in de manier van denken is volgens Schoonderwoerd essentieel. “In de theaterwereld is het nu nog heel vanzelfsprekend om voor elke nieuwe productie alles helemaal opnieuw te ontwerpen en te produceren, maar we proberen steeds vaker om ook het gesprek over hergebruik aan te gaan.” Duurzaamheid omvat echter meer dan de productie van voorstellingen alleen: “Het is een onderwerp dat ons over de volle breedte van de organisatie bezighoudt, want in feite veroorzaakt alles wat komt kijken bij kunst maken CO2-uitstoot; van onze dienstreizen tot het eten en drinken dat we onze bezoekers aanbieden. We hebben al een aantal mooie stappen gezet – onze afvalstromen hebben we bijvoorbeeld een tijd geleden al aangepakt en we gebruiken groene stroom en voornamelijk ledverlichting – maar er is dit seizoen nog genoeg te doen!” Nieuw publiek en nieuw talent Een ander onderwerp dat in seizoen 2024 – 2025 opnieuw hoog op de agenda staat, is inclusie. Om op dit gebied vooruitgang te kunnen boeken, moet je je volgens Schoonderwoerd als organisatie constant kritisch blijven bevragen: “Bijvoorbeeld: welke verhalen vertel Interview met algemeen directeur Stijn Schoonderwoerd Artistiek vakmanschap, duurzaamheid, inclusie en talentontwikkeling. Het zijn voor Nationale Opera & Ballet belangrijke pijlers, die ook komend seizoen weer speciale aandacht krijgen. Algemeen directeur Stijn Schoonderwoerd ziet het als een persoonlijke uitdaging om ervoor te zorgen dat dit in alle hoeken van het huis gebeurt. je en welke artiesten vertellen deze verhalen op je toneel? Met de opening van Studio Boekman, eind vorig jaar, hebben we er een plek bijgekregen waar we dat soort vragen verder kunnen onderzoeken. Die kleine zaal biedt ruimte voor nieuwe samenwerkingen en andere soorten voorstellingen, waarmee we een nieuw publiek hopen aan te spreken.” Studio Boekman is bovendien de uitgelezen plek om talent een podium te geven. “Bijvoorbeeld de zangers en dansers uit onze eigen Nationale Opera Studio en Junior Company. Door deze talenten al vroeg in hun carrière aan te haken, kunnen wij hen steunen in hun verdere ontwikkeling en kunnen zij zich onze stijl en manier van werken eigen maken. Eigenlijk geldt hier hetzelfde als bij onze voorstellingen: we halen niet het eindproduct in huis, maar zijn vanaf het begin betrokken.” Schoonderwoerd: “Voor al deze ontwikkelingen – van duurzaamheid tot talentontwikkeling – moeten we nieuwe wegen inslaan en risico’s nemen, en dat in een periode van financiële onzekerheid. Ik zie het als een persoonlijke uitdaging om ervoor te zorgen dat we onze doelen kunnen blijven nastreven, ook nu de wereld om ons heen sterk aan het veranderen is. Dat vereist een rotsvast vertrouwen in dit prachtige bedrijf, maar dat heb ik absoluut.” sch 8 Welkom

Tekst: Rosalie Overing | Foto: Elmer van der Marel hermen voor Topniveau achter én de

Stel uw eigen opera- en/of balletserie samen! Al vanaf twee voorstellingen, naar eigen keuze. In de serieverkoop krijgt u als eerste de mogelijkheid om de beste plaatsen voor uw favoriete voorstellingen te boeken. Zo bent u verzekerd van uw eigen fantastische theaterseizoen – waar u nu gegarandeerd én met veel plezier naar uit kunt kijken. Voorrang, en volop ke 10 Welkom

Voorrang De serieverkoop begint vóór de start van de losse kaartverkoop en loopt van 11 tot 24 april*. Deze exclusieve voorverkoop biedt u de kans om als eerste en in één keer voor het gehele seizoen uw kaarten te bestellen. Voordeel Door ons systeem van dynamische prijzen kunnen kaarten later in het seizoen duurder worden. Tijdens de serieverkoop boekt u uw plaatsen daarom voor de beste prijs. Volop keuze Onze voorstellingen verkopen regelmatig uit. Loop uw favoriete productie, stoel of premièrecast niet mis: wanneer u uw kaarten tijdens de serieverkoop bestelt, zijn alle data, rangen en plaatsen nog beschikbaar. Scan de QR-code voor meer informatie! En meer! Voorafgaand aan iedere voorstelling uit uw serie kunt u gratis het verrijkende programmaboek ophalen. Bovendien ontvangt u bij een operaserie elk kwartaal gratis ons verdiepende Odeon-magazine thuis. Ruilen Heeft u kaarten gekocht, maar bent u verhinderd? Via onze klantenservice kunt u deze tot het laatste moment eenvoudig omruilen voor kaarten op een andere voorstellingsdatum.** Meer informatie vindt u op: operaballet.nl/serieverkoop * Behoort u al tot een van de voorrangsgroepen (abonnementhouders met plaatsbehoud, seriehouders van voorgaande twee seizoenen, Patronen, Gouden Vrienden of Vrienden? Dan vindt u uw bestelmoment in de begeleidende kaart. ** B ij ruilen brengen wij € 3 per kaart in rekening. De kaartprijs blijft hetzelfde, ondanks ons systeem van dynamische prijzen. Deze uitzondering geldt alleen voor de voorstellingen in uw serie. voordeel keuze 11

Opera

Voorstellingen De Nationale Opera Rigoletto Giuseppe Verdi 2 – 29 september 2024 blz. 19 Peter Grimes Benjamin Britten 6 – 22 oktober 2024 blz. 21 Lennox Bnnyhunna 27 oktober – 3 november 2024 blz. 24 Le lacrime di Eros Caccini, Peri, Monteverdi e.a. / Scott Gibbons 15 – 21 november 2024 blz. 27 Die Fledermaus Johann Strauss jr. 5 – 29 december 2024 blz. 31 Een lied voor de maan Mathilde Wantenaar 21 december 2024 – 5 januari 2025 blz. 34 Die ersten Menschen Rudi Stephan 22 januari – 2 februari 2025 blz. 37 Idomeneo Wolfgang Amadeus Mozart 7 – 23 februari 2025 blz. 41 Opera Forward Festival (OFF) 2025 We Are The Lucky Ones Philip Venables / Ted Huffman / Nina Segal 14 – 30 maart 2025 blz. 47 Codes Gregory Caers / Bas Gaakeer vanaf 15 maart 2025 blz. 50 OUM Bushra El-Turk / Kenza Koutchoukali 21 – 23 maart 2025 blz. 51 Die Frau ohne Schatten Richard Strauss 23 april – 10 mei 2025 blz. 57 Dido and Aeneas Henry Purcell 25 en 29 april 2025, tournee: 30 april – 6 mei 2025 blz. 59 Hoe Anansi the stories of the world bevrijdde Neo Muyanga / Maarten van Hinte / Kenza Koutchoukali / Shailesh Bahoran 16 – 25 mei 2025 blz. 61 Boris Godoenov Modest Moessorgski 10 – 29 juni 2025 blz. 63 13

Tekst: Wout van Tongeren | Foto: Elmer van der Marel welke Welk doel, toekomst, vrede? welke

Het nieuwe seizoen van De Nationale Opera krijgt als overkoepelend thema drie vragen mee. Wat wil DNO met die vragen uitdrukken? En hoe laten ze zich verbinden met de komende producties? Sophie de Lint in gesprek met dramaturgen Wout van Tongeren en Luc Joosten over het seizoensthema ‘What aim, what future, what peace?’ Sophie de Lint over het nieuwe operaseizoen Kun je toelichten waar dat intrigerende thema vandaan komt? “We ontleenden deze regel aan de opera Peter Grimes. Het titelpersonage is een visser, een zonderling die gelooft dat hij alleen aansluiting zal kunnen vinden bij zijn dorpsgemeenschap als hij succes heeft bij de vangst. Bezeten door die gedachte drijft hij juist verder van de anderen weg. Ellen Orford, een dorpsgenote die veel om hem geeft, confronteert hem op zeker moment: ‘What aim, what future, what peace will your hard profits buy?’ Het is een zin die je maant om stil te staan. Niet alleen Grimes wordt door Ellens vraag uitgedaagd, maar ook wijzelf. Welke doelen streven wij na, welke toekomst zoeken we, wat denken we nodig te hebben om tot rust te kunnen komen? En brengt al ons streven en pogen onze dromen werkelijk dichterbij? Dit is wat een seizoensthema kan doen: je stimuleren om opnieuw na te denken over wat vanzelfsprekend leek.” Laten we dan meteen de eerste vraag beetnemen: ‘What aim – waartoe?’ Welk doel staat voor DNO voorop bij het programmeren van een seizoen? “Misschien draait het uiteindelijk allemaal om verbinden. Dat klinkt heel algemeen, maar het is wel waar een productie heel concreet mee begint: ons werk draait erom verbindingen te maken, tussen artiesten onderling en tussen artistieke teams en operatitels. Onder de koppelingen die we maken, liggen belangrijke vragen: welke perspectieven op mens en wereld tonen we in ons theater? Welke artiesten krijgen het podium? En welke toeschouwers voelen zich door hen aangesproken? Dat brengt me bij misschien wel de spannendste verbinding: die met de toeschouwers in de zaal.” “Een theaterzaal is een uitzonderlijke plek, een soort capsule. Als toeschouwer zit je in een beschutte ruimte, je telefoon staat uit, je zintuigen juist aan. Met de mensen om je heen ben je gezamenlijk geconcentreerd op het gebeuren op het toneel. Wij willen de ervaring van onze toeschouwers betekenisvol laten zijn: het is heerlijk je te kunnen laven aan de schoonheid van een werk, maar ik hoop dat je bij ons in de zaal ook gestimuleerd wordt om met andere ogen naar de mens en de samenleving te kijken, dat je wereld groter wordt door wat je beleeft.” Kun je een voorbeeld geven? “Neem Die Frau ohne Schatten. Het libretto vertelt een mystiek verhaal in een oosters aandoende sprookjeswereld. Strauss’ fenomenale partituur is bij onze voormalige chef-dirigent Marc Albrecht in uitstekende handen. Maar hoe zorg je ervoor dat het publiek van nu geprikkeld wordt om het sprookje met zijn eigen wereld te verbinden? Regisseur Katie Mitchell is bij uitstek iemand die een feeërieke opera als deze kan relateren aan de rauwe werkelijkheid. In een setting vrij van exotisme of romantiek maakt ze de urgente boodschap van deze opera voelbaar: wie ten volle mens wil zijn, moet zich laten leiden door medemenselijkheid. Ik verwacht veel van deze combinatie van dirigent, titel en regisseur.” En als we dan kijken naar de opera waaraan het seizoen zijn thema ontleent: hoe kwam de koppeling van artiesten en titel bij Peter Grimes tot stand? “Peter Grimes begon met de wens van chef-dirigent Lorenzo Viotti, die deze fantastische partituur al lang bij ons wilde dirigeren. Zijn eerdere samenwerking met regisseur Barbora Horáková beviel zo goed dat hij heel graag opnieuw met haar wilde werken. Toen we haar de titel Peter Grimes voorstelden, sprong de vonk over. Zij is gefascineerd door de complexe persoonlijkheid van de hoofdpersoon en door de dynamiek in de gemeenschap die hem uitsluit. Voor tenor Issachah Savage is Peter Grimes een droomrol, die hij heel graag samen met Barbora vorm- geeft. Zo komen alle ingrediënten bij elkaar voor een uitzonderlijke productie die een kernvraag van het stuk – hoe ga je om met wie niet in de groep past – indringend voelbaar gaat maken.” “De thematiek vertaalt zich ook in de grote rol die het koor heeft in deze opera, niet alleen vocaal maar ook dramatisch, als de dorpsgemeenschap die Peter Grimes uitstoot. In die rol confronteert het koor ons met de mechanismen van uitsluiting die helaas maar al te herkenbaar zijn. Het is treffend dat ook de productie van Verdi’s Rigoletto een verschoppeling als protagonist heeft: de nar Rigoletto, die net als Peter Grimes door zijn omgeving wordt bespot en uitgesloten. Beide opera’s roepen de toeschouwers op om zich in te leven in het perspectief van een buitenstaander. Ze stellen de vraag wie 15

haal gaan. Tijdens het festival voel je de energie van die jonge generatie.” “Dit soort samenwerkingen beperken we trouwens niet tot het Opera Forward Festival: de jeugdproductie Lennox is bijvoorbeeld een coproductie met urban productiehuis RIGHTABOUTNOW INC. Samen vroegen we producer en multi- instrumentalist Bnnyhunna om bij ons zijn eerste opera te maken. Met projecten als OUM, Lennox en de familieproductie Hoe Anansi the stories of the world bevrijdde vertellen we verhalen die in ons theater nog weinig gehoord zijn – waarmee we zowel ons bestaande publiek als nieuwe groepen toeschouwers aanspreken.” Maar ligt het accent in het seizoen niet eerder op het verleden? Denk alleen al aan de plaats die het repertoire inneemt. “Het verleden is voor ons inderdaad belangrijk, maar we nemen het nooit voor lief. Bij het repertoire gaat het ons er altijd om hoe het de toeschouwer uitdaagt na te denken over het heden en de toekomst. Dat is waarom wij veel belang hechten aan de visie die een regisseur heeft op een repertoiretitel. Wij willen geen reconstructies brengen, maar kunstwerken van nu, met artiesten van nu die terug- en vooruitkijken. Dat komt heel sterk tot uitdrukking in Le lacrime di Eros. Regisseur Romeo Castellucci en muzikaal leider Raphaël Pichon putten uit het oermateriaal van de opera om een geheel nieuw, experimenteel werk te maken. Raphaël en Romeo zijn beiden grensverleggende topkunstenaars met een groot gevoel voor de traditie. Ik denk dat zij bij uitstek voorleven dat je je bewust moet zijn van het verleden om te weten wat je zoekt in de toekomst.” “De nieuwe opera We Are The Lucky Ones combineert op een andere manier historisch bewustzijn met toekomstgerichtheid. Componist Philip Venables en regisseur Ted Huffman hebben in hun eerdere samenwerkingen steeds nieuwe vormen van opera-maken ontplooid. Voor hun nieuwe opera werken ze met toneelschrijver Nina Segal op basis van tientallen interviews met mensen die zijn geboren in de jaren ’40. Ze laten die generatie aan het woord, maar reflecteren ook op wat de geïnterviewden verzwijgen of over het hoofd zien. We Are The Lucky Ones staat stil bij de erfenis die we van onze ouders meekrijgen en onderzoekt hoe we daar in de komende decennia mee kunnen voortleven.” De laatste vraag ‘What peace’, lijkt een verlangen uit te drukken naar vrede, eendracht, rust. Maar is conflict niet juist de brandstof van drama, en daarmee de bron van onze kunstvorm? Draait het in ons theater niet juist om verscheurdheid? “Tja, het is een feit dat drama’s bestaan bij de gratie van spanning en strijd. Maar minstens zo belangrijk is het verlangen om het conflict te laten oplossen, zowel bij de personages als bij de toeschouwers. Een opera als Idomeneo speelt zich af in de nasleep van de verwoestende Trojaanse oorlog. De personages hunkeren naar vrede en geluk, maar het lot – of hun voorgeschiedenis – lijkt dat te verhinderen. In deze productie van choreograaf en regisseur Sidi Larbi Cherkaoui is dat gesymboliseerd door rode koorden die de ruimte domineren, ontworpen door beeldend kunstenaar Chiharu Shiota. De onontwarbare knoop van het conflict wordt aan het slot door een hogere macht doorgehakt – de vrede kan eindelijk terugkeren.” Toch blijft het personage Elettra dan ontevreden achter – een potentiële bron voor nieuw conflict. “Er zijn opera’s waarin aan het slot alle rimpels worden gladgestreken, maar is het niet realistischer dat er iets blijft wringen? Ik denk ook aan Die ersten Menschen, de enige opera van de we serieus nemen in onze samenleving: wie laten we toe, en wie stoten we af?” De tweede vraag die het seizoensthema stelt is: ‘welke toekomst?’ Laten we het eerst hebben over de toekomst van de opera zelf – op welke manier ben je daar in de samenstelling van een seizoen mee bezig? “Een heel directe vorm van werken aan de toekomst is ruimte scheppen voor jonge artiesten. De jonge zangers van De Nationale Opera Studio gaan dit seizoen op tournee met een programma met onder meer Purcells Dido and Aeneas. We trekken hierbij samen op met onze partnergezelschappen De Nederlandse Reisopera en Opera Zuid. Zo’n tournee biedt de zangers een schat aan ervaring.” “Maar natuurlijk omvat werken aan de toekomst veel meer dan nieuw talent laten instromen in het oude repertoire. Het is voor de ontwikkeling van de opera essentieel dat we ons niet terugtrekken achter de welbekende grenzen van het genre. Het Opera Forward Festival is bij uitstek een moment in het seizoen waarop we die grenzen verkennen, oprekken en soms simpelweg doorbreken. Samenwerking is daarbij essentieel: we zoeken de interactie met artiesten en culturele instellingen van buiten de ‘operabubbel’. Zo maken we dit seizoen samen met De Meervaart en het Amsterdams Andalusisch Orkest de productie OUM. En net als vorige jaren werken we met studenten van tal van kunstopleidingen, die vanuit hun belevingswereld met het genre aan de “ Ik hoop dat bij ons je wereld groter wordt door wat je beleeft” Opera 16

briljante, vroeggestorven componist Rudi Stephan over het ‘oergezin’ van Adam en Eva. Mensen idealiseren het gezin soms als vreedzame basis. Maar deze opera suggereert dat die ‘hoeksteen van de samenleving’ al vol tegengestelde hunkeringen is, die wel tot conflict móeten leiden. Het is veelzeggend dat de opera ‘de eerste mensen’ heet – strijd is zo oud als de mensheid, vrees ik.” “We spelen deze heftige opera meteen na Die Fledermaus, het walsende hoogtepunt van de Weense operette. Het zou interessant zijn voor een toeschouwer om beide stukken te gaan zien. Allebei gaan ze over het driftleven, zij het met een totaal verschillende aanpak en muzikaal idioom. In Die Fledermaus zien we een decadente en huichelachtige samenleving, waar mensen ogenschijnlijk beschaafder zijn, maar zich nog altijd door hun begeerten laten leiden. Dat deze maatschappijkritiek in de luchtige, ironische sfeer van de operette verteld kan worden, leidt tot een bevrijdende relativering.” Het seizoen sluit af met Boris Godoenov, een grandioze opera, maar ook een duistere vertelling. “Ja, dit is een zwaarbeladen verhaal. Over de grimmige eenzaamheid van een tsaar die door moord de troon heeft bemachtigd. Over het volk dat lijdt onder de machtsstrijd die volgt. In de regie van Kirill Serebrennikov zullen de parallellen met het hedendaagse Rusland voelbaar zijn. Maar de gebeurtenissen kunnen nog zo verschrikkelijk zijn: de kracht van theater is juist dat je als toeschouwer door het beleven van de tragedie tot een gevoel van verlossing, verlichting kan komen. En in opera maakt de muziek dat effect nog intenser. Dat is de catharsis die je in de theaterzaal kunt ervaren. Er zit iets spiritueels in die ervaring; voor mij heeft het te maken met een gevoel van ‘heling’.” “Ik verwacht dat die ervaring ook centraal zal staan in de nieuwe productie OUM. Regisseur Kenza Koutchoukali en componist Bushra El-Turk, twee geweldige hedendaagse operamakers, laten zich inspireren door de muzikale wereld van de iconische Egyptische zangeres Oum Kalthoum en de roman Visage retrouvé van schrijver en theatermaker Wajdi Mouawad. Door de gesprekken met onze coproducenten heb ik geleerd over de diepe weerklank die Oum Kalthoum heeft bij zoveel mensen met Arabische wortels, ook in Nederland. Haar muziek is bij uitstek helend. Ik vind het fantastisch dat zij een vertrekpunt is in deze productie waarin we kunstenaars, culturen en publieksgroepen willen verbinden. Ik geloof dat opera een kunstvorm is die culturen kan samenbrengen, en die uiteindelijk een gevoel van verbinding, van ‘compleet zijn’ teweeg kan brengen. En ja, misschien mag je dat wel ‘vrede’ noemen. Het samen creëren en ervaren van schoonheid bevat een hoopvolle belofte.” samenbrengen’’ dat opera een kunstvorm “Ik geloof die kc iau s nlturen 17

Decortimmerlieden De decors voor de voorstellingen van Nationale Opera & Ballet worden gemaakt in het Decoratelier in Amsterdam-Zuidoost. Dit atelier beschikt over een enorme montagehal, waar de decortimmerlieden het decor al een keer proefbouwen voor het naar het theater wordt vervoerd. Zo kunnen ze zien of er nog aanpassingen nodig zijn en kan het decor later op het toneel snel en efficiënt worden opgebouwd. Decortimmerlieden Olivier ter Kuile, Vincenzo Zijp en Simon Tol | Foto: Hugo Thomassen 18 Opera

Première 2/9/2024 Volgende voorstellingen: 5, 8*, 10, 13, 18, 20, 24, 29* september 2024 | Aanvang: 19.30 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 7 mei 2024 | Prijscategorie: A | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet Reprise Opera in drie bedrijven Gezongen in het Italiaans Libretto Francesco Maria Piave Muzikale leiding Yi-Chen Lin Regie Damiano Michieletto Decor Paolo Fantin Kostuums Auguste Cavalca Video Roland Horvath Il Duca di Mantova René Barbera Rigoletto Roman Burdenko Gilda Aigul Khismatullina Sparafucile Alexander Köpeczi Maddalena Maya Gour Giovanna Eva Kroon Il Conte di Monterone Frederik Bergman Marullo Martin Mkhize Nederlands Philharmonisch Orkest Koor van De Nationale Opera Instudering Koor Edward Ananian-Cooper Kun je te ver gaan in het beschermen van je kind voor de gevaren van de wereld? Verdi’s Rigoletto vertelt het verhaal van een vader die zijn dochter opsluit in een poging haar te beschermen voor zijn verdorven werkgever, de grensoverschrijdende womaniser Hertog van Mantua. Tevergeefs, zo blijkt wanneer zijn dochter uiteindelijk tóch verliefd, verleid en ontvoerd wordt. Met het toneelstuk Le roi s’amuse van Victor Hugo (1832), dat na één uitvoering verboden werd, koos de geëngageerde operacomponist Giuseppe Verdi opnieuw een scherp en actueel onderwerp als stof voor een opera. Verdi toont ons een verdorven omgeving, waarin grensoverschrijdend gedrag eerder regel dan uitzondering is. Rigoletto’s psyche centraal In zijn lezing plaatst Damiano Michieletto, die bij De Nationale Opera eerder Rossini’s Il viaggio a Reims (2015) en Raskatovs Animal Farm (2023) regisseerde, de nerveuze, gebroken figuur van Rigoletto centraal. Het gekwelde personage verblijft in een psychiatrische kliniek en herbeleeft de gebeurtenissen van de opera in de vorm van flashbacks. Bij de Amsterdamse première in 2017 maakte Michieletto’s lezing al diepe indruk op publiek en pers. Sindsdien herzag de regisseur zijn productie op enkele cruciale punten voor uitvoeringen in Venetië. Deze herziene en aangescherpte versie zal nu worden uitgevoerd bij De Nationale Opera. De muzikale leiding over het Nederlands Philharmonisch Orkest is in handen van de gedreven jonge dirigent Yi-Chen Lin, die haar debuut maakt in Amsterdam. Zij heeft een cast van indrukwekkende zangers tot haar beschikking. De imponerende bariton Roman Burdenko keert terug naar Amsterdam als Verdi’s gekwelde titelpersonage. Tenor René Barbera, geprezen om zijn doordringende klank, vertolkt de rol van de foute Hertog en de snel rijzende sopraan Aigul Khismatullina maakt haar huisdebuut als Gilda. Rigoletto Giuseppe Verdi (1813 – 1901) Obsessieve vaderliefde “ Een beklemmende Rigoletto van krankzinnige schoonheid” Trouw 19

Constructiebankwerker In de constructiewerkplaats in het Decoratelier vliegen de vonken er vanaf! Op basis van gedetailleerde tekeningen lassen de constructiebankwerkers grote frames en stellages in elkaar. Ook zorgen ze voor kleinere decoronderdelen, zoals deuren en stalen trappetjes. Constructiebankwerker Thom de Wildt | Foto: Hugo Thomassen 20 Opera

Première 6/10/2024 Volgende voorstellingen: 9, 13*, 15, 18, 22 oktober 2024 | Aanvang: 19.30 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 7 mei 2024 | Prijscategorie: B | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet Nieuwe productie Opera in drie bedrijven Gezongen in het Engels Libretto Montagu Slater, naar George Crabbe Muzikale leiding Lorenzo Viotti Regie Barbora Horáková Decor en kostuums Eva-Maria van Acker Licht Sascha Zauner Dramaturgie Luc Joosten Peter Grimes Issachah Savage Ellen Orford Johanni van Oostrum Captain Balstrode Leigh Melrose Auntie Helena Rasker Bob Boles Lucas van Lierop Swallow James Platt Mrs. Sedley Claire Barnett-Jones Rev. Horace Adams Marcel Reijans Ned Keene Will Liverman Hobson Sam Carl Nederlands Philharmonisch Orkest Koor van De Nationale Opera Instudering Koor Edward Ananian-Cooper In een van de sterkste en meest tot de verbeelding sprekende naoorlogse opera’s, schetst Benjamin Britten het aangrijpende beeld van een individu dat ten onder gaat aan de huichelachtigheid van een kleine gemeenschap. De visser Peter Grimes raakt in een klein vissersdorp verwikkeld in een sfeer van verdachtmaking en wordt uiteindelijk tot een tragische ondergang gedreven. De psychologische thriller Peter Grimes (1945) laat de strijd zien van de mens tegen de elementen, tegen zichzelf en tegen zijn medemens. Britten weet op een unieke wijze een muzikale verbinding te leggen tussen het menselijke lot, de eeuwige kracht van de zee en de vernietigende macht van een valse moraal en intolerantie. Lorenzo Viotti en Barbora Horáková Regisseur Barbora Horáková werkte al eerder met Lorenzo Viotti samen voor het unieke multidisciplinaire project Missa in tempore belli (2020) en keert voor Peter Grimes terug naar De Nationale Opera. In deze nieuwe productie belichten zij en haar team vooral de spanning tussen de einzelgänger en de dorpsgemeenschap, met een glansrol voor het Koor van De Nationale Opera. In de rol van Peter Grimes horen we een van de grootste opkomende tenoren, Issachah Savage, die bij De Nationale Opera in deze rol zijn debuut maakt. Sopraan Johanni van Oostrum keert na haar rollen in Der Freischütz en Rusalka terug als Ellen Orford. De rol van de visser Balstrode wordt ingevuld door zanger- acteur Leigh Melrose. Met Helena Rasker als Auntie keert ook een Nederlandse publiekslieveling terug naar De Nationale Opera. Peter Grimes Benjamin Britten (1913 – 1976) Outsider in een kleine gemeenschap 21

Foto: Gerard Collett Barbora Horáková en Issachah Savage duiken samen in een van de meest fascinerende en gelaagde personages uit de operageschiedenis. Barbora Horáková Regisseur Barbora Horáková studeerde zang aan de conservatoria van Basel en Genève en regie aan de Bayerische Theaterakademie in München. In korte tijd is ze uitgegroeid tot een van de interessantste operaregisseurs van haar generatie, met producties bij onder meer de Wiener Staatsoper, Staatsoper Berlin, Semperoper Dresden, het Nationaal Theater in Praag en Opera Ballet Vlaanderen. In 2021 maakte ze haar DNO-debuut met Joseph Haydns Missa in tempore belli. Barbora Horáková: “Peter Grimes speelt zich af in een kleine vissersgemeenschap, waarbij de zee een cruciale rol speelt in de muziek en de handeling. Maar de zeggingskracht van de opera reikt zoveel verder: het werk confronteert ons op een wezenlijke manier met de condition humaine. We kennen allemaal wel groepen, van schoolklassen tot dorpen of wijken, waarin mensen niet geaccepteerd worden omdat ze op de een of andere manier afwijken van de norm. Deze opera toont op grootse en meeslepende wijze hoe deze gevaarlijke mechanismen van onbegrip, groepsvorming, ophitsing en uitsluiting uit de hand kunnen lopen.” “In het hart van de opera staat Peter Grimes, die beschuldigd wordt van de moord op zijn scheepsjongen. Hij is officieel vrijgesproken, maar zijn dorpsgenoten blijven hem als dader zien. Het is een bijzonder sterke keuze van de componist en librettist om de ware Interview Regisseur Barbora Horáková en tenor Issachah Savage over Peter Grimes “ De parallellen met de wereld van nu zijn bijna griezeli Opera 22

Foto: Jiyang Cheng verstoten en mishandelen van mensen die buiten bepaalde sociale normen vallen nog steeds aan de orde van de dag. Maar ik zie ook een opvallende parallel in de manier waarop feiten en bewijs er niet toe lijken te doen. Peter Grimes wordt uiteindelijk berecht in de rechtbank van de meedogenloze en beïnvloedbare publieke opinie. In die zin had deze opera net zo goed vorige week geschreven kunnen zijn.” “Ik heb zelf een grote affiniteit met rollen die het verhaal vertellen van de buitenstaander, de vreemde eend in de bijt. Ik voel me als artiest daarom zeer aangetrokken tot de complexiteit van het personage van Peter Grimes. Hij is Issachah Savage Tenor Issachah Savage is met zijn indrukwekkende jugendlich-dramatische stem een van de rijzende sterren aan het operafirmament. Hij zong onder meer bij The Metropolitan Opera en de Salzburger Festspiele. Op zijn repertoire prijken Verdi-rollen als Radamès in Aida en de titelrol in Otello naast Wagner-rollen als Siegmund in Die Walküre en de titelrol in Tannhäuser. Nu voegt hij de veelzijdige titelrol in Brittens Peter Grimes aan dit rijtje toe. toedracht in nevelen gehuld te laten. Dat geeft de opera een gelaagdheid en ambiguïteit. De Grimes die we leren kennen in de opera is dromerig, een poëtische en onbegrepen ziel, maar ook iemand met een bijzonder kort lontje en een grote onhandigheid in het sociale gebeuren.” “Om dit gelaagde personage in al zijn complexiteit recht te doen op het podium, is een nauwe samenwerking tussen mij en ‘mijn’ Grimes, tenor Issachah Savage, noodzakelijk. Grimes is niet een rol waarvoor een kostuum en toneelinstructies toereikend zijn. Het is een rol die vormgegeven moet worden vanuit een diepe verbondenheid met het personage.” “Ik heb al een eerste gesprek met Issachah gehad over de rol, en het is ontzettend inspirerend om met hem te praten over dit personage en zijn drijfveren.” Issachah Savage: “Hoewel Peter Grimes bijna tachtig jaar geleden werd gecomponeerd, is deze opera uiterst actueel en relevant. De parallellen tussen de opera en de wereld van nu zijn bijna griezelig. Ook nu is het Tekst: Laura Roling een getroebleerde man met een hoop bagage, een gepassioneerde eenling die er toch bij wil horen, maar daar ondanks zijn uiterst kwetsbare pogingen niet in slaagt.” “Ik ben ervan overtuigd dat deze productie heel bijzonder gaat worden. Bij mijn eerste ontmoeting met Barbora was het me meteen duidelijk dat ik ga samenwerken met een regisseur die net zo gepassioneerd is over de dramatische diepgang en over de muziek van Peter Grimes als ik. Ik kijk ernaar uit om met haar aan deze rol te werken en de onverbloemde menselijkheid en kwetsbaarheid van het personage invoelbaar te maken voor het publiek.” ig” 23

Lenn Lennox weet dat zijn vader lijdt aan een mysterieuze ziekte. Als hij op weg naar het Onzichtbare Ziekenhuis ook nog eens zijn geluksketting vergeet mee te nemen, besluit Lennox samen met zijn beste vriendin achter zijn vader aan te gaan. RIGHTABOUTNOW INC. en De Nationale Opera bewerken het spannende kinderboek Lennox en de gouden sikkel tot een groovy opera. Op basis van het gelauwerde boek Voor het oorspronkelijke boek ontving schrijver Zindzi Zevenbergen in 2022 de Zilveren Griffel; illustratoren Hedy Tjin en Brian Elstak wonnen het Zilveren Penseel. Hun beweeglijke illustraties zijn een grote visuele inspiratiebron voor deze voorstelling. Multi-instrumentalist en producer Bnnyhunna (Benjamin Ankomah) schrijft met Lennox zijn eerste opera. Voor zijn muziek op het snijpunt van jazz, gospel, afro en hiphop, ontving hij in 2023 de Buma Music in Media Award. Voor de compositie van Lennox werkt Bnnyhunna samen met Neo Muyanga, de componist van Hoe Anansi the stories of the world bevrijdde. De Nationale Opera werkt al enige jaren samen met RIGHTABOUT- NOW INC., onder meer voor de jaarlijkse viering van Keti Koti in ons theater. Lennox wordt de eerste volledige voorstelling die we coproduceren met het interdisciplinaire urban productiehuis. Spannend kinderboek wordt groovy jeugdopera (8+) “Binnenkort wilde Lennox graag dapper worden. En het liefst zo snel mogelijk. Daar was hij nu wel aan toe. Voor een jongen die nog niet dapper was, zag Lennox er gelukkig wel behoorlijk cool uit.” Een muzikaal verhaal over moed, vriendschap, en de ontdekking dat je wereld groter wordt als je meer weet. Nieuwe productie Gezongen in het Nederlands Compositie Bnnyhunna (Benjamin Ankomah) in samenwerking met Neo Muyanga Libretto Maarten van Hinte, naar het boek Lennox en de gouden sikkel van Zindzi Zevenbergen, Hedy Tjin en Brian Elstak Regie Marjorie Boston Dramaturgie Wout van Tongeren Compositie-opdracht en coproductie van De Nationale Opera en RIGHTABOUTNOW INC. Schoolvoorstellingen Speciaal voor het basisonderwijs worden besloten schoolvoorstellingen aangeboden. Zie: operaballet.nl/ schoolvoorstellingen Het oorspronkelijke boek van Zindzi Zevenbergen, Hedy Tjin en Brian Elstak is uitgegeven door Uitgeverij De Harmonie, Amsterdam, 2021. Founding partner programmering Studio Boekman Première 27/10/2024 Volgende voorstellingen: 28*, 28, 29*, 29, 31*, 31 oktober en 1*, 2*, 2, 3*, 3 november 2024 | Aanvang: 16.00 uur / *13.30 uur | Start kaartverkoop: 7 mei 2024 | Prijzen: € 15,00 (volwassenen), € 12,50 (jeugd t/m 16 jaar) | Locatie: Studio Boekman, Nationale Opera & Ballet Bnnyhunna (1998) Opera 24

nox Foto: Michiel Spijkers Jeugdvoorstelling in de herfstvakantie 25

Coupeur in kostuumatelier De Nationale Opera De coupeurs van De Nationale Opera maken de kostuums voor operavoorstellingen. Omringd door rollen stof, patronen, linten, speldenkussens en naaimachines leveren ze maatwerk van het hoogste niveau en brengen ze kostuumontwerpen tot leven, zoals deze mantel voor Le lacrime di Eros. Eerste coupeur Eveline ter Beest-Meeuwissen | Foto: Hugo Thomassen 26 Opera

Nieuwe productie Gezongen in het Italiaans Libretto Deels originele libretti, deels nieuwe teksten Aanvullingen door Claudia Castellucci Muzikaal concept, arrangementen en muzikale leiding Raphaël Pichon Concept, regie, decor, kostuums en licht Romeo Castellucci Dramaturgie Piersandra Di Matteo Elektronische compositie Scott Gibbons Il Poeta Gyula Orendt La Ninfa Jeanine De Bique La Messagiera Katia Ledoux Il Pastore Zachary Wilder Ensemble & Choeur Pygmalion Het was in Florence, waar componisten, filosofen, dichters, choreografen, schilders en uitvinders tijdens de renaissance hun krachten bundelden om een nieuwe kunstvorm te creëren: opera. Het rijke repertoire van componisten als Striggio, Malvezzi, Marenzio, Peri, Caccini, Cavalieri, en iets later ook de jonge Claudio Monteverdi, vormt de muzikale getuigenis van deze ontstaansgeschiedenis. In hun muziek is de liefde allesbehalve zoetsappig, maar draagt ze een duistere schaduw met zich mee. Als meester op het snijvlak van opera, performance en beeldende kunst, beeldt Castellucci in dit totaalspektakel de vele gezichten van de liefde adembenemend mooi uit. Dialoog van oude en elektronische muziek Raphaël Pichon en zijn Ensemble Pygmalion brengen origineel renaissancemateriaal in dialoog met de elektronische muziek van Scott Gibbons. Voor zijn nieuwe composities gebruikt Gibbons de geluiden van de lichamen van de performers om door te dringen tot de menselijke passies, in al hun zachtheid én wreedheid. Daarnaast wordt in Le lacrime di Eros met behulp van de nieuwste technologische ontwikkelingen op het vlak van artificiële akoestiek en sound mapping een klankdecor gecreëerd dat op zichzelf al een kunstwerk is. In die geavanceerde geluidsruimte zal naast het koor van Ensemble Pygmalion een ensemble van grootse stemmen weerklinken. Sopraan Jeanine De Bique zong bij DNO eerder de rollen van Annio in La clemenza di Tito (2018) en Aida in Caruso a Cuba (2018). Mezzosopraan Katia Ledoux vertolkte eerder de rollen van Geneviève in Pelléas en Mélisande (2019), Makuba in Hoe Anansi de stories of the world bevrijdde (2021) en Proserpina in Eurydice - Die Liebenden, blind (2022). Bariton Gyula Orendt keert terug na zijn vertolking van Gaveston/Stranger in George Benjamins Lessons in Love and Violence (2018). Tenor Zachary Wilder maakt zijn huisdebuut. Le lacrime di Eros Caccini, Peri, Monteverdi e.a. / Scott Gibbons (1969) Liefde en lijden aan de oorsprong van opera Eros huilt en in de glinstering van zijn tranen verschijnen de donkere kanten van de liefde. Voor hun gloednieuwe productie Le lacrime di Eros gaan dirigent Raphaël Pichon – met zijn ensemble en koor Pygmalion – en theatermaker Romeo Castellucci terug naar de wortels van opera. Geïnspireerd door de creativiteit en experimentele vrijheid die in het Florence van de late 16e en vroege 17e eeuw heerste, verkennen zij het onderwerp dat sinds het allereerste begin centraal staat in de opera: de liefde. Première 15/11/2024 Volgende voorstellingen: 17*, 18, 20, 21 november 2024 | Aanvang: 20.00 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 7 mei 2024 | Prijscategorie: C | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet 27

Raphaël Pichon: “Ik vraag me al jaren af hoe een meesterwerk als Monteverdi’s l’Orfeo tot stand is gekomen. Hoewel ik natuurlijk weet dat Monteverdi een genie was, bestaat er een gat in onze kennis over het ontstaan van opera. Dit project heeft in eerste instantie als doel om een hommage te brengen aan een buitengewoon tijdperk in de muziekgeschiedenis. De periode van de 16e eeuw tot aan de vroege 17e eeuw was in Florence een tijdperk van mogelijkheden, waarin veel kunstenaars vanuit verschillende disciplines samenwerkten in een unieke zoektocht. Zij onderzochten hoe de menselijke hartstochten naar het podium te vertalen waren. Natuurlijk nam daarin het thema van de liefde een belangrijke plaats in.” Romeo Castellucci: “Liefde loopt als een rode draad door de muziek van Le lacrime di Eros. Ze vormt de ruggengraat die door dichters wordt gebruikt om een taal te ontwikkelen, om oude verhalen opnieuw te vertellen, om nieuwe problemen en ontdekkingen te vatten. In de liederen die met Raphaël zijn uitgekozen, laat de liefde ook haar negatieve kant zien. Ze is nooit vervuld, maar gaat altijd gepaard met met een gemis, een traan, een lijden. Ze is een topos, een gemeenplaats die telkens van een andere inhoud wordt voorzien en die altijd een behoefte, een noodzaak vertoont. In de teksten klinkt er een bitterheid, een leegte. Maar leegte biedt ook de gelegenheid om te scheppen, om beelden te vormen die tot onze ziel kunnen spreken.” Raphaël Pichon: “We hebben de mogelijkheid gecreëerd om een uitzonderlijk repertoire te presenteren met werk van componisten als Peri, Caccini, Marenzio en Cavalieri; componisten die belangrijk waren en erg getalenteerd, maar die maar weinig op een podium uitgevoerd zijn. Het repertoire is breed; intieme eenstemmige melodieën staan naast enorme madrigalen. Maar het is geen museumervaring, geen reconstructie. Het gaat terug naar de wortels: waarom wilden we opera in die tijd? Waarom hadden we het nodig? En het gaat over hoe we nu naar die tijd kunnen kijken, hoe we in die muziek kunnen duiken met een hedendaagse blik. Net zoals experiment toen centraal stond, experimenteren we ook nu met nieuwe technologieën om in de akoestische ervaring het toen en het nu samen te brengen.” Romeo Castellucci: “De renaissance vindt haar oorsprong in de herontdekking van de klassieke wereld en roept de oorspronkelijke betekenis van het woord op: ‘een hergeboorte’. Zo laten we in Le lacrime di Eros de opera als kunstvorm als het ware opnieuw geboren worden, met de middelen die we vandaag de dag in het theater tot onze beschikking hebben.” Ensemble Pygmalion Het in 2006 door Raphaël Pichon opgerichte Ensemble Pygmalion benadert de oudemuziektraditie met een unieke eigenheid en hedendaagsheid. Het ensemble bestaat uit een koor en een orkest en is in de afgelopen jaren uitgegroeid tot een van de belangwekkendste en ook bij het Nederlandse publiek meest geliefde uitvoerders van oude muziek. Le lacrime di Eros is de kroon op ‘Stravaganza d’amore’, een langer lopend onderzoeks- en uitvoeringsproject van Pichon en Pygmalion omtrent de Florentijnse wortels van de opera. Tekst: Jasmijn van Wijnen Interview Muzikaal leider Raphaël Pichon en regisseur Romeo Castellucci over Le lacrime di Eros Geen reconstructie, maareen hergeboor Opera 28

Raphaël Pichon De Franse koor- en orkestdirigent Raphaël Pichon richtte in 2006 Ensemble Pygmalion op, een koor en orkest dat op historische instrumenten de kruisverbanden verkent tussen Bach en Mendelssohn, Schütz en Brahms, en Rameau, Gluck en Berlioz. Zijn project ‘Stravaganza d’amore’ kon eerder op lovende recensies rekenen: “de resultaten zijn fascinerend en soms ronduit onthullend”, aldus tijdschrift Gramophone. Romeo Castellucci De Italiaanse theater- en operaregisseur, toneelschrijver en kunstenaar Romeo Castellucci staat bekend om zijn radicale beeldtaal in groots opgezette voorstellingen. Bij De Nationale Opera bracht hij eerder een overrompelende Das Floß der Medusa van Hans Werner Henze. Foto: Luca del Pia Foto: Piergab rte

Grimeur Met behulp van penselen, sponsjes, haarwerk en make-up zorgen grimeurs ervoor dat zangers en dansers nóg beter in de huid van hun personages kunnen kruipen. En dat onder een flinke tijdsdruk: als er voor een voorstelling veel mensen moeten worden opgemaakt, hebben de grimeurs voor een complete metamorfose gemiddeld maar twintig minuten de tijd! Eerste kapper/grimeur Pim van der Wielen en Emma Pompe (model) | Foto: Hugo Thomassen 30 Opera

Première 5/12/2024 Volgende voorstellingen: 8*, 10, 13, 16, 19, 22*, 25*, 27, 29* december 2024 | Aanvang: 19.30 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 7 mei 2024 | Prijscategorie: A | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet Nieuwe productie voor DNO Operette in drie bedrijven Gezongen in het Duits Libretto Karl Haffner en Richard Genée Muzikale leiding Lorenzo Viotti Regie Barrie Kosky Decor Rebecca Ringst Kostuums Klaus Bruns Licht Joachim Klein Choreografie Otto Pichler Rosalinde von Eisenstein Jacquelyn Stucker Gabriel von Eisenstein Audun Iversen Adele Sydney Mancasola Alfred Miles Mykkanen Dr. Falke Thomas Oliemans Dr. Blind Mark Omvlee Frank Frederik Bergman Orlofsky Marina Viotti Nederlands Philharmonisch Orkest Koor van De Nationale Opera Instudering Koor Edward Ananian-Cooper Coproductie met Bayerische Staatsoper München Gedaanteverwisselingen, een decadent feest en veel, héél veel champagne. Onder muzikale leiding van chef-dirigent Lorenzo Viotti en in regie van Barrie Kosky brengt De Nationale Opera in de donkere decemberdagen de meest geliefde operette van ‘walskoning’ Johann Strauss jr. Dr. Falke, die ooit door zijn vriend Gabriel von Eisenstein in een vleermuiskostuum voor heel Wenen voor gek is gezet, zint op wraak. Tijdens een groots feest bij Prins Orlofsky treedt zijn listige plan in werking en binnen de kortste keren stapelen de misverstanden zich op. In zijn regie richt Barrie Kosky zich niet alleen op de dolkomische kanten van een uit de hand gelopen practical joke, maar laat hij ook de wrange schaduwzijde zien van de decadente Weense maatschappij die in Die Fledermaus centraal staat. In een wervelende show, met indrukwekkende choreografieën van Otto Pichler, toont Kosky ons op innemende wijze een groep kleinburgerlijke mensen die zich gezamenlijk een weg naar de afgrond walsen. Charme en sentiment Het was een grote wens van chef-dirigent Lorenzo Viotti om zich van een luchtigere kant te laten zien. Zijn liefde voor het Weense sentiment, de charme van de operette en de zwierende walsen is groot, en nu zal hij het Nederlands Philharmonisch Orkest laten bruisen in de orkestbak. Lorenzo Viotti en Barrie Kosky duiken, na hun Puccini-cyclus nu in een samenwerking van totaal andere aard, met een topcast van grote toneelpersoonlijkheden in de wereld van de operette. Met de internationaal gevierde mezzosopraan Marina Viotti als Prins Orlofsky, sopraan Jacquelyn Stucker als een gedroomde Rosalinde, Sydney Mancasola als een bruisende Adele en bariton Audun Iversen als een warmbloedige Gabriel von Eisenstein, is operettevuurwerk gegarandeerd. Publiekslieveling Thomas Oliemans mag als Dr. Falke het lont aansteken. Die Fledermaus Johann Strauss jr. (1825 – 1899) De ultieme operette 31

Hij is dirigent, zij mezzosopraan. Broer en zus Viotti beoefenen hun vak met grote passie en op het allerhoogste internationale niveau. Nu werken ze samen in de geliefde operette Die Fledermaus. Marina: “Die Fledermaus is een ijzersterke operette. De muziek is zo pakkend en sprankelend dat deze hele dagen of zelfs weken in je hoofd blijft zitten. Het libretto zit vol humor en ieder personage heeft veel verschillende lagen en kleuren. Dit werk tovert gegarandeerd een glimlach op het gezicht.” Lorenzo: “Voor mij is operette een van de mooiste genres in de klassieke muziek. Het is een uitdaging om de humor, maar ook de emoties die in de operette zitten, op een goede manier over te brengen. Dat vraagt veel sensibiliteit van mij als dirigent en van het orkest. Net zoals bij een goede grap gaat bij te veel uitleg het effect verloren. We zullen het echt op gevoel moeten doen. Gelukkig zijn het Nederlands Philharmonisch Orkest en ik in de laatste jaren zo vertrouwd met elkaar geraakt dat we er helemaal klaar voor zijn.” Marina: “Ik vind het heerlijk om de rol van de rijke, excentrieke en verveelde Prins Orlofsky te vertolken. Hij is misschien niet het sympathiekste personage, maar dat maakt hem des te leuker voor mij als artiest. De invulling zal ook sterk afhangen van de ideeën van de regisseur, want Orlofsky kan een sterk accent hebben, alcoholist zijn, sterk androgyn, of écht helemaal krankzinnig. Het is ook vocaal een uitdaging, want de rol is relatief hoog voor mij als mezzosopraan.” Lorenzo: “De zangers in de cast zijn stuk voor stuk van wereldniveau en het is erg bijzonder om samen te mogen werken met een van de mensen die mij het meest dierbaar is, namelijk mijn zus Marina. We hebben vaker samengewerkt, maar nog niet bij De Nationale Opera. We hebben een hechte band en begrijpen elkaar als geen ander. Ik ben er zeker van dat zij de rol van Prins Orlofsky met veel humor en klasse zal brengen.” Marina: “Ik werk heel graag samen met Lorenzo. In de eerste plaats omdat we muziek op dezelfde manier aanvoelen. Zelfs zonder het in woorden uit te drukken, weten we wat de ander bedoelt. Het is met onze drukke schema’s moeilijk om elkaar vaak te zien, dus de tijd die we samen op en naast het podium kunnen doorbrengen is daardoor extra waardevol. Ik kan niet wachten op dit nieuwe avontuur samen!” “We voelen dezelfde manier aan” muziek op Interview Lorenzo en Marina Viotti over Die Fledermaus Tekst: Niels Nuijten Opera 32

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=