Heerlen Stadskrant apr 23 6 Heëlesj plat Spreekt u (Heerlens) dialect? Heerlen heeft een speciale verhouding met zijn dialect. Het aantal dialectsprekers ligt hier een stuk lager dan in andere delen van Limburg. In plaats daarvan spreekt een deel van de inwoners het zogenaamde Heerlens Algemeen Nederlands (HAN). Deze taal is ontstaan door invloeden van buitenlandse mijnwerkers, het Heëlesj dialect en de onmacht om werkelijk ABN te spreken. Het is een soort verwrongen Nederlands dat typisch Heerlens is geworden. Luister bijvoorbeeld maar eens naar liedjes van Demi-Sec. Maar hoe staat het nu met ons Heëlesj? We zijn eens in Welten gaan kijken. Hub Senden Ik heb altijd dialect gesproken. Ik ben in Heerlen geboren en getogen. Vroeger werd hier zelfs op school dialect gesproken. Misschien was ik daarom zo slecht in Nederlands. (lacht) Ik heb een Nederlandse vrouw, dus nu praat ik het wel minder. En ik heb geen kinderen, dus ik heb de taal ook niet door kunnen geven. Wat ik een leuk Heëlesj woord vind is Huetkieës (hoofdkaas). Ron Bijsmans Mijn vader was een echte winkbuul. Maar mijn moeder sprak Nederlands, dus dat werd thuis gesproken. Ik versta alles, maar ik spreek het daardoor niet goed. Ik betrap mij er wel op dat als ik met mijn zoon Nederlands spreek, dat ik dan Heëlesje woorden ertussen gebruik zoals pratsj (modder). Ik wil heel graag een cursus Heëlesj spreken volgen. Wie weet, bij Schunck, maar de cursus nu was al vol. Het zou leuk zijn als het dialect behouden blijft. Ron’s wandelpartner Ursula is Duitse. Zij spreekt wel Nederlands, maar geen dialect. Mijn favoriete Heëlesje woorden zijn Sjravele (zeulen), fiesternölle (knutselen), kloemele (klooien/prutsen), zjweëgele (lucifers). Mw. Daniels-Frijns Ik ben hier opgegroeid. Toen sprak iedereen dialect. Mijn oudste dochter spreekt ook nog heel goed dialect. Maar daarna is het ABP gekomen en kwamen veel Nederlandstalige mensen in de buurt wonen. En ook op school werd toen vooral Nederlands gesproken. Jammer, want daardoor spreken mijn andere kinderen minder goed Heëlesj. Binnenkort woon ik hier 90 jaar, es god bleef. Mijn favoriete woord is Sjinoas (deugniet). En mijn man zei altijd kónkernolle (glazen knikkers). Veldeke en de gemeente zetten zich in om het Heëlesj dialect te behouden. Het behoort tot ons erfgoed. Wilt u dialect leren, dan kunt u terecht voor een dialectcursus ‘Kal plat!’ bij Schunck. Veldeke heeft een leesplankje, kwartetspel en woordenboek in ‘t Heëlesj. En in 2024 verschijnt er ook een Heëlesje scheurkalender. Wilt u een leesplankje winnen? Los dan de puzzel op! 1 4 3 5 9 2 6 7 8 Hoe goed is uw kennis van het Heerlens dialect? Test het met onze ‘Heëlesj plat’ puzzel. Wilt u kans maken op een origineel Heëlesj Leësplenksjke? Suur dan de oplossing van de puzzel in vóór 14 mei. Dit kan per mail via stadskrant@heerlen.nl of per post naar Gemeente Heerlen t.a.v. Stadskrant, Antwoordnummer 80, 6400 VC Heerlen. Niet gewonnen? Niet getreurd! Het Heëlesj Leësplenksjke is verkrijgbaar bij Veldeke Heerlen. Neem contact op met info@veldeke-heerlen.nl. Horizontaal 5 Lol 7 Bord 9 Tegenwoordig Verticaal 1 Terecht 2 Kameraad 3 Schoenveter 4 Krant 6 Café 8 Thuis 2 6 9 7 3 1 Oplossing: Heëlesj plat puzzel Huetkieës Zjweëgele Sjinoas kónkernolle
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=