GEHEIME PLEK OP AMELAND Van hobby tot museum Wie door de duinen van Ameland fietst, kan zo op een verborgen stukje geschiedenis stuiten: het Bunkermuseum, gehuisd in de voormalige keukenbunker voorbij de vuurtoren. Bezoekers ontdekken het eiland in de tijd van de Tweede Wereldoorlog, mede samengesteld en georganiseerd door oorlogskenner Gerlof Molenaar. De liefde voor geschiedenis zat er bij Gerlof al vroeg in. Zijn vader verzorgde de oorlogsgraven op het eiland, Gerlof zelf zocht jarenlang met een metaal-detector. Wat begon als een persoonlijke verzameling groeide uit tot een indruk-wekkende collectie. “Ik wilde het niet voor mezelf houden”, vertelt hij. “Dit moest tentoongesteld worden.” Een ander oorlogsverhaal Het museum laat zien hoe de Tweede Wereldoorlog op Ameland werd beleefd. Wat vooral opvalt is hoe dat beeld afwijkt van de verhalen aan de wal. Geen razzia’s of Jodenvervolging, maar een periode gekenmerkt door relatieve rust. “Het was eerder leven en laten leven”, legt Gerlof uit. “Er was weinig verzet, het had meer iets van een wisselwerking.” Zo vertelt hij over de bijzondere rol van NSB-burgemeester Bauke Bakker en de Duitse Inselcommandant. Bakker wist te voorkomen dat Amelander mannen naar Duitsland moesten voor Arbeidseinsatz. “En toen er een Joods meisje onderdook op het eiland, heeft hij daar niks van gezegd”, voegt Gerlof toe. Ook de Inselcommandant handelde opvallend: een soldaat die een opstandige eilandbewoner neerschoot, werd zonder pardon weggestuurd. “Alles om de rust te bewaren.” Impactvolle herinneringen Bezoekers beleven het oorlogsverhaal op verschillende manieren. “Het museum bestaat uit in vier delen: een gedenkruimte, een filmruimte, een diorama en een ruimte met een fotovoorstelling van Ameland. Ik hoop dat mensen die naar buiten stappen een goed beeld hebben van de oorlog.” Ook het verhaal buiten het eiland wordt verteld: verhalen van Amelanders die in 1940 bij de koopvaardij zaten. “Zij zaten ergens op de wereld op zee en konden pas in 1945 weer terugkeren naar huis.” Fietsen langs verborgen sporen Sinds een paar jaar fietst Gerlof met groepen geïnteresseerden om langs bunkers en historische plekken op Ameland te trekken. Onderweg laat hij foto’s zien, wijst op oude fundamenten en deelt verhalen. De excursie eindigt bij twee bunkers die speciaal voor de gelegenheid worden opengesteld – een hoogtepunt, vooral voor kinderen. “Eigenlijk vragen ze vooral de hele excursie wanneer we de bunkers in gaan. Dat vinden ze prachtig.” Het laatste geheim Alhoewel er al vele ontdekte schatten en verhalen in het museum te zien zijn, kent Ameland ook nog een verborgen geheim. “Een kleinzoon van een Duitse militair heeft mij ooit verteld dat er nog een bunker vol wapens verborgen is in de duinen”, zegt Gerlof. “Maar die bunker heb ik nog altijd niet gevonden.” Een echt bunkergeheim dus. Behoud van oorlogsgeschiedenis Het Bunkermuseum is begonnen als een uit de hand gelopen hobby, maar vervult nu een belangrijke rol als bron van kennis over de oorlog op Ameland. Voor Gerlof is het meer: “Ik wil de kennis blijven overdragen. Als dat stopt, gaat er een stuk geschiedenis verloren.” Dankzij de inzet van mensen als Gerlof blijft de oorlogsgeschiedenis van Ameland levend, juist omdat die afwijkt van het bekende beeld. Bunkermuseum Een gezond en veilig Fryslân. Dat klinkt eenvoudig en vanzelfsprekend, maar ondertussen is het wel iets waar honderden mensen in onze provincie dagelijks veel aandacht en energie in steken. Soms is dat duidelijk zichtbaar in onze samenleving; denk bijvoorbeeld aan de brandweer en ambulancediensten. Maar vaak gebeurt er ook van alles achter de schermen. Onzichtbare veiligheid op het Wad In het Waddengebied zijn hulpverleningsdiensten in vele soorten en maten, met en zonder nautische expertise. Een goede samenwerking is daarbij van cruciaal belang. Niet alleen voor hulpdiensten onderling, ook voor partijen die bij een incident betrokken kunnen raken, zoals rederijen of havendiensten. De Coördinatieregeling Waddenzee – kortweg CRW – is opgericht met als doel om deze samenwerking te bevorderen. Dat doen we door risico’s in kaart te brengen, bestrijdingsplannen op elkaar af te stemmen en samen te oefenen. Het veilig vervoer van en naar de Waddeneilanden is in dit verband een belangrijk thema. Vandaar dat ook de rederijen van de veerdiensten naar de Waddeneilanden deel uitmaken van het CRW-netwerk. We trainen bemanningen, delen kennis en ervaringen en oefenen om ons voor te bereiden op verschillende typen incidenten. De CRW werkt achter de schermen met beperkte capaciteit en middelen en komt slechts zelden in de publiciteit. Veelal buiten het zicht van inwoners en toeristen werken we gezamenlijk aan veilig vervoer in het Waddengebied. Om dat nu een geheim te noemen gaat wellicht wat ver, maar het is wel een geruststellende gedachte! Pieter Ros Waterfunctionaris CRW/Veiligheidsregio Fryslân GASTCOLUMN 32 I WPDetails Zomer 2025 WPDetails Zomer 2025 I 33
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=