HISTORIE Voor Wagenborg begon het in 1898. Na tien jaar varen op zijn zeetjalk vestigde de 32-jarige Egbert Wagenborg zich in Farmsum en begon een bevrachtingskantoor. Dit groeide uit tot het huidige Koninklijke Wagenborg. Naast bevrachting hield hij zich bezig met brandstoffen en de handel in schepen. Ook zag hij het belang van een passagiersverbinding met Emden. Daarom kocht hij de in aanbouw zijnde stoomsleper ‘Anna Meike’, die ook ruimte had voor passagiers. Van zeetjalk naar veerdiensten Duitsland en Schiermonnikoog Wagenborg Passagiersdiensten B.V. begon met haar eerste veerdienst in 1905. Samen met het Duitse Lehnkering & Co startte er een dienstregeling tussen Delfzijl en Emden. Ook kwamen er pleziervaarten naar de Duitse Waddeneilanden Borkum en Norderney. In 1908 gingen Wagenborg en Lehnkering ieder hun eigen weg. De ‘Anna Meike’ werd hernoemd tot ‘Vooruitgang II’. Egbert Wagenborg stond ondertussen ook bekend als passagiersvervoerder. In 1912 werd hij gevraagd om een gezelschap naar Schiermonnikoog te brengen. Hij stemde in en adverteerde er direct mee in de krant: “met het oog op de te verwachten groote deelname vrage men tijdig aan…” (…) “nog enkele plaatsen over…”. De overtocht duurde 4,5 uur en de passagiers overnachtten in het voormalige Strand- of Badhotel op Schiermonnikoog. Egbert Wagenborg bleef zich in deze periode wel focussen op de veerdienst richting Duitsland. Op volle (stoom)kracht vooruit De Eerste Wereldoorlog bracht de veerdiensten naar Emden en de Duitse eilanden tot stilstand; de Duitse overheid verbood ze uiteindelijk. Wagenborg moest zijn boten elders inzetten en richtte zich op Schiermonnikoog. In 1915 sloot hij zich aan bij een initiatief voor een veerdienst tussen Groningen en Schiermonnikoog via Zoutkamp. Tussen Zoutkamp en Schiermonnikoog voer al wel een schip, de ‘Thea-Lotte’. Het schip was eigendom van de heer Dekens, de bedrijfsleider van het Strandhotel Schiermonnikoog. De ‘Thea-Lotte’ viel stil door brandstoftekorten, waarna Wagenborg zijn ‘Vooruitgang II’ kon inzetten. In de zomer van 1917 probeerde een groep Groningers te concurreren met de ‘Pionier’, maar na een maand gaf de stoomketel de geest en nam Wagenborg hun dienst over. Rijksveerdienst voor Ameland en Schiermonnikoog Om post- en personenvervoer te garanderen, richtte de overheid Rijksveerdiensten op voor Schiermonnikoog en Ameland. De andere Waddeneilanden behielden hun eigen veerdiensten. Op Texel was dat TESO (Texelse Eigen Stoomboot Onderneming) en op Terschelling en Vlieland was dat de Terschellinger Stoomboot Maatschappij. De petroleumrantsoenering tijdens de Eerste Wereldoorlog speelde opnieuw in Wagenborgs voordeel. De eerdere uitvoerder van de Rijksdienst Oostmahorn – Schiermonnikoog kwam in de problemen door een tekort aan brandstof. Zo kwam deze in 1915 onder Wagenborg zijn vlag. In 1920 volgde Holwert - Ameland, ondanks dat hij niet de laagste inschrijver was. Volgens oud-directeur Geert Wagenborg was men niet direct enthousiast: “Het was ons wat te ver van huis, maar het Rijk wilde de diensten op Ameland en Schiermonnikoog in één hand hebben.” De verbinding Delfzijl-Emden werd in de jaren dertig stopgezet wegens te lage opbrengsten. De dienst naar Norderney volgde snel daarna. Tot begin jaren zeventig bleef er nog een zomerdienst tussen Delfzijl en Borkum bestaan. Tot 1986 werden de veerdiensten op Ameland en Schiermonnikoog gevaren onder toezicht van het Ministerie van Verkeer en Waterstaat. Zij bepaalden onder andere de tarieven en dienstregelingen. Ook leverden zij doorgaans de schepen. Privatisering en modernisering Op 1 januari 1986 privatiseerde Wagenborg Passagiersdiensten de veerdiensten naar Schiermonnikoog en Ameland. Dankzij goede contacten met Verkeer en Waterstaat minister Smit-Kroes kreeg Wagenborg kredietgarantie voor de bouw van twee nieuwe veerboten, de ‘Sier’ en de ‘Oerd’. De schepen werden gebouwd bij Scheepswerf Hoogezand. In mei 1985 werd de ‘Sier’ opgeleverd en kort daarop zou de ‘Oerd’ volgen. Toen de werf failliet ging, haalde Wagenborg landelijk nieuws door de ‘Oerd’ twee dagen voor oplevering op te halen. Toenmalig directeur Egbert L. Vuursteen leidde de operatie, die tot veel opschudding leidde. Wagenborg verdedigde zich: “Er was geen sprake van kaping. We hebben de boot gewoon een dag eerder opgehaald dan gepland.” Wagenborg Passagiersdiensten bleef investeren. Met moderne passagiersterminals in Holwert, Ameland, Lauwersoog en Schiermonnikoog en het verhuizen van het hoofdkantoor van Delfzijl naar Nes op Ameland. In samenwerking met gemeenten, ondernemers en VVV’s wordt voortdurend gewerkt aan het verbeteren van de dienstverlening. Niet alleen voor de toerist, maar ook voor de eilander. De eisen van de reiziger veranderen, en Wagenborg beweegt mee met de tijd. Ook nu! Foto’s uit de collectie van Henk Zuur. 1898: Start Wagenborg 1912: Eerste vervoer Schiermonnikoog 1920: Rijksveerdienst Ameland Mei 1985: Oplevering de ‘Sier’ 1995 & 2003: Nieuwe ‘Sier’ en ‘Oerd’ in dienst 1905: Veerdienst Delfzijl – Emden 1915: Rijksdienst Schiermonnikoog Januari 1986: Privatisering veerdiensten Juni 1985: “Kaping” de ‘Oerd’ 38 I WPDetails Lente 2025 WPDetails Lente 2025 I 39
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=