DE KRACHT VAN MEERWAARDE Definitie: kracht is een natuurkundige grootheid die een voorwerp van vorm of van snelheid kan doen veranderen. Maar wat is menselijke kracht? Volgens Stefan Aarnio in Hard Times Create Strong Men is kracht veel meer dan alleen in topconditie zijn. Een sterk mens zijn betekent controle nemen over je acties en comfortabel zijn met je emoties. Dit heeft wel wat van de oude Griekse deugdfilosofie van ‘het juiste midden’. De verstandige manier van handelen is vaak het ‘juiste midden’ tussen een te weinig en een teveel. Bijvoorbeeld iemand die niet laf is maar ook niet roekeloos. Het juiste midden is dan ‘moedigheid’. De deugdethiek komt al van Aristoteles (Ethica Nicomachea). Hij propageert het aanleren van deugden, van karaktereigenschappen die de mens in staat stellen om zijn taken optimaal te vervullen: Het beste uit onszelf halen. Dat Aristoteles de deugden een midden noemt tussen allerlei uitersten, duidt er allerminst op dat hij pleit voor een middelmatig leven. We moeten integendeel streven naar de best mogelijke prestaties bij de taken die ons toevallen. Aristoteles propageert hier de gepaste trots als de kroon van de deugden. Dat brengt ons even aan het schrikken, doordrenkt als we misschien zijn van de christelijke deugd der nederigheid. Toch is dat pleidooi voor morele grandeur zo gek nog niet. Morele grandeur krijgt nog meer inhoud en waarde door samenwerking. Wat volgt is synergie. Volgens Wikipedia: Synergie wordt vooral gebruikt voor een situatie waarin het effect van een samenwerking tussen (groepen) mensen groter is dan wat elk van de samenwerkende partijen afzonderlijk zou kunnen bereiken. Vanuit de deugdelijkheid streven naar synergie is wat met name in het Waddengebied mogelijk zou moeten zijn. Maar dat vraagt wat. De grootsheid van het gebied en de grootsheid van de vraagstukken vragen om deugdelijke samenwerking. Zodat vanuit de ontstane synergie alle belangen gediend kunnen worden. Iets waar we dan retetrots op kunnen zijn. Ger van Langen oud directeur Wagenborg Passagiersdiensten ‘Het is dus duidelijk dat de grootsheid als het ware een sieraad is van de deugden.’ (Boek 4, 1124 a 1-2) COLUMN WPDetails Winter 2024 I 35
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=