NUMMER #23 - ZOMER 2024 #23 Groei PERSONEELS- EN RELATIEMAGAZINE VAN WAGENBORG PASSAGIERSDIENSTEN THEMA: Interview: EGBERT VUURSTEEN, CEO ROYAL WAGENBORG, OVER DE GROEI VAN HET FAMILIEBEDRIJF GROENE GROEI OP WADDENEILANDEN: AMELAND EN SCHIERMONNIKOOG OP WEG NAAR DUURZAAMHEID
4 Voorwoord directie 6 Oertocht 8 Meebewegen en verrijken In gesprek met Klaas Fokkinga, voorzitter Nationaal Park Schiermonnikoog 10 Facts & Figures Over de groei van de veerdienst 11 125 jaar VVV Schiermonnikoog 12 Testvaart Jonge stuurman Jens Krol: kapitein in de dop! 14 G roei in je carrière bij WPD: van matroos tot kapitein Collega’s aan het woord 16 Gastcolumn Nico Rienks, voormalig olympisch kampioen roeien 17 E cotoerisme biedt eilanden meerwaarde Senior adviseur vrijetijdseconomie en erfgoed Adriana Stam laat er haar licht op schijnen 18 T V-documentaire over uitdagingen vaargeul naar Ameland FryslânDOK ‘Ameland, de wal en het schip’ 20 Z oute Veren: specialistische opleidingen voor veiligheid en innovatie op de Waddenzee In gesprek met directeur Gerrit van Leunen 22 Actualiteiten 23 Het lekkerste van Schiermonnikoog… Moscovische tulband 24 Ondernemer in beeld Amelander Koffiehuys, Nes Ameland Inhoud 12 18 24 6 2 I WPDetails Zomer 2024
28 F amiliebedrijf Wagenborg na 126 jaar toonaangevende logistieke speler door ‘gewoon dóén’ Interview Egbert Vuursteen, CEO Royal Wagenborg 34 Collega rederij Wyker Dampfschiffs Reederei. Al bijna 140 jaar betrouwbare service naar Föhr en Amrum 37 Column Ger van Langen 38 Historie Van zeilschip tot modern veer: de groei van de verbinding naar Schiermonnikoog 40 Ondernemer in beeld Van Solt Advies & Coaching, Wons 42 Evenementen en sponsoring Collage en Rotary Kinderkamp 44 D e Vennoot: unieke kraamkamer voor jongvee Bestuursleden Douwe Molenaar en Martijn Beijaard vertellen over deze bijzondere ‘kraamkamer’. 46 G roene groei op de Waddeneilanden: Ameland en Schiermonnikoog op weg naar duurzaamheid In gesprek met wethouder Piet IJnsen van gemeente Ameland en beleidsmedewerker Lisa Edema van gemeente Schiermonnikoog 48 Nieuws uit de Groep 50 Veerbootcafé + agenda 51 Volgende editie + colofon 52 Vaste reizigers in beeld Jelmer Kooistra, waarnemend huisarts INHOUD 28 38 40 46 Jaargang 9 - #23 Zomer 2024 “Het eiland Schiermonnikoog is in beweging” Klaas Fokkinga, voorzitter Nationaal Park Schiermonnikoog “Regelmatig sturen leerde mij dat ik door wilde leren voor stuurman” Henk Geurts, stuurman Ameland – Holwert “Opleiding Zoute Veren is ontworpen voor de veerdiensten en de unieke omstandigheden van de Waddenzee” Gerrit van Leunen, Maritiem Instituut Willem Barentsz “Anno 2024 herken ik nog altijd de mentaliteit van mijn overgrootvader: gewoon dóén!” Egbert Vuursteen, CEO Royal Wagenborg WPDetails Zomer 2024 I 3
BESTE LEZER, Een van de grootste krachten van ons menszijn is het streven naar groei; groei op alle gebied. Groei door samenwerking is daarbij het krachtigst. Samenwerking brengt meerwaarde. Meerwaarde voor degenen die samenwerken, maar ook in het eindresultaat. Koninklijke Wagenborg bestaat dit jaar 126 jaar, dit was met name mogelijk door samenwerken. Al sinds 1905 is Wagenborg ook actief als veerdienst. Voor de veerdienst geldt eveneens dat samenwerking de basis is voor meerwaarde en groei. Groei wordt niet altijd ervaren als positief. Tegelijkertijd is groei voorwaardelijk voor continuïteit en kwaliteit. De rode draad van deze editie van WPDetails is Groei. Een aspect binnen het Waddengebied wat tegengestelde belangen in zich heeft. Om de natuur in stand te houden en te laten groeien is ingrijpen noodzakelijk. Om de economie en de leefbaarheid in stand te houden is groeien evenzo noodzakelijk. Vanuit verschillende invalshoeken en verschillende betekenissen van het woord groei heeft deze editie van WPDetails zich gevuld. WPDetails als spreekbuis voor medewerkers, eilanders, relaties en belanghebbenden met alle diversiteit, waarbij variëteit én terugkerende artikelen elkaar afwisselen; eilander ondernemers aan het woord, stellingen besproken vanuit verschillende hoeken en reizigers die hun ervaring delen. Scherp op de details; WPDetails. Groei op de eilanden wordt als beperkt beschouwd in vergelijking tot de rest van het land, maar daarentegen is het toerisme enorm gegroeid. En daarmee de afhankelijkheid van deze economie. Ook de veerdienst is enorm gegroeid; het aantal afvaarten is in 25 jaar meer dan verdubbeld. Het aantal mensen in dienst van de veerdienst gegroeid met 65%. Dus ook de afhankelijkheid 4 I WPDetails Zomer 2024
van de eilander gemeenschap is enorm gegroeid. Dit geeft ook spanningen. Spanningen omdat de verwachting soms conflicteert met de beperkingen die een eiland met zich meebrengt. De vanzelfsprekendheid van bereikbaarheid is gegroeid, gegroeid in de wenselijkheid van de maakbare wereld. Maar ook hier geldt dat verschillende belangen conflicteren. We willen allemaal direct respons op onze wensen: bol.com, kaartje2go.nl, verfwinkel.nl: vanavond bestellen, morgen in huis. De verwachting wordt aangewakkerd, de vanzelfsprekendheid gevoed, maar de beperking ligt in dezelfde natuur die ons heeft doen besluiten te gaan leven en werken op een eiland. Dit jaar heeft Wagenborg haar merkverhaal vernieuwd. Wat is ons verhaal, wat doen we en waar staan we voor? Het DNA van Wagenborg wordt duidelijk onder woorden gebracht: we ademen zekerheid en vastberadenheid. Ons doel is oplossingen realiseren en de klus klaren door het gewoon te doen, vastbesloten. Dat vertrouwen, die zekerheid, dat is de kracht van Wagenborg. In lijn hiermee is ook onze huisstijl opgefrist, met behoud van ons herkenbare gezicht. Deze veranderingen zijn duidelijk zichtbaar in de nieuwe lay-out van WPDetails. Groei een geweldige bron van inspiratie voor de redactie. We hopen dat deze uitgave van WPDetails ú inspireert. Een inspiratie die gesprekken en discussies op gang brengt. De inhoud mag reacties oproepen. Reacties met een mail aan de redactie. De redactie ziet ze graag tegemoet. Veel leesplezier. For sure. Met vriendelijke groet, Ger van Langen Directeur Wagenborg Passagiersdiensten VOORWOORD | DIRECTIE WPDetails Zomer 2024 I 5
Elke dag varen over het Wad de veerboten van Ameland en Schiermonnikoog naar de eilanden en weer terug. We gaan op zoek naar de verhalen op en achter de veerboot. De hele dag is het een gaan en komen van mensen met iedere minuut een ontmoeting of afscheid. De unieke verhalen die erachter schuilgaan, komen hier aan bod. Als u denkt “De Oertocht” dat komt me bekend voor, dat klopt. Van de bijzonder succesvolle televisieserie “De Oertocht” was eind vorig jaar het derde seizoen te bekijken via Omrop Fryslân. De flimmaker van de serie en de nieuwe TV-documentaire FryslânDOK ‘Ameland, de wal en het schip’ (zie elders in dit magazine) Herman Zeilstra gaat nu met zijn camera in de hand op pad voor WPDetails om belevenissen vast te leggen van Ameland-gangers. Zijn verhalen zijn ook online te volgen. Oertocht 6 I WPDetails Zomer 2024
Tsead onderweg met voetbalteam: KAMPIOENEN Tsead uit Zwaagwesteinde is onderweg naar Ameland met zijn voetbalteam om kampioen te worden. De jongens zien het helemaal zitten, s.c. Amelandia heeft een goed team, “maar we kunnen ze wel hebben,” vertelt Tsead vol zelfvertrouwen. Zijn maten knikken en zijn het er helemaal mee eens. Auke met zijn zoontje op weg naar Ameland: TECHNISCHE AVONTUREN Auke is onderweg naar Ameland met zijn schoonfamilie. Zijn zoontje heeft een grote interesse in technische dingen en kijkt aandachtig naar de brug tijdens het wegvaren. Ze zijn al vaker naar Ameland geweest en zijn zoontje brengt graag tijd door in de gamehal. Vooral de lampjes en schermpjes trekken zijn aandacht, wat ideaal is bij slecht weer. Thereze en Bart gaan met collega’s op stap: PERSONEELSUITJE Thereze en Bart werken bij Revalidatie Friesland in Beetsterzwaag. Ze gaan met collega’s leuke dingen doen op het eiland en het hele team heeft daar zin in. Klanten komen bij hun uit het ziekenhuis revalideren en maken een bijzondere ontwikkeling mee. Vaak komen ze binnen op een brancards en na een paar maanden geven ze je een hand en gaan lopend naar huis. Ze hebben veel plezier in het werk. Greet en Mel zijn aan het eilandhoppen: KAMPEERFANATEN Greet en Mel zijn onderweg naar Ameland. Ze zijn lid van de Nederlandse Kampeer Club en hebben een lange kampeerhistorie. Hun avontuur begon in een tent, gevolgd door een vouwwagen en een caravan. Al twaalf jaar reizen ze met een camper. Momenteel staan ze met een hele club op de camping in Holwert. Morgen vertrekken ze naar Terschelling. Mel, 81 jaar, is vastbesloten samen met Greet te blijven kamperen zolang ze kunnen. WPDetails Zomer 2024 I 7
Meebewegen en verrijken NATIONAAL PARK SCHIERMONNIKOOG Het vergroten van de bekendheid van Nationaal Park Schiermonnikoog begint bij beleving. Beleving laat de liefde voor het eiland groeien, zowel bij bewoners als bij toeristen. Onlangs presenteerde het bestuur van Nationaal Park Schiermonnikoog een ambitieplan voor de komende tien jaar. Voorzitter Klaas Fokkinga: “Het uiteindelijke doel is dat Schiermonnikoog op grote schaal bekend wordt als hét eiland van ruimte, stilte, duisternis en vrije natuur”. 8 I WPDetails Zomer 2024
In de basis is één van de doelen van het Nationaal Park Schiermonnikoog het beschermen en versterken van de natuur op het eiland. Die is op en rondom Schiermonnikoog continu in ontwikkeling. Klaas Fokkinga: “Klimaatverandering en zeespiegelstijging leiden tot veranderingen in de sedimentatiepatronen en de kustlijn van het eiland.” Er stroomt steeds meer zand vanuit de Noordzee de Waddenzee in, waardoor er steeds meer moet worden gebaggerd. Aan de oostkant groeit het eiland (Schiermonnikoog ‘wandelt’ richting Groningen), maar aan de kust leidt dit tot zandverliezen. “Het eiland is in beweging. Daarom is het belangrijk om dijken en duinen te verstevigen om zo ook de natuur te beschermen en te versterken. Dit doen we onder de vlag van 1 Eilaun, waarbij onder andere de gemeente Schiermonnikoog, de provincie Fryslân, Rijkswaterstaat, Vitens, Natuurmonumenten en Wetterskip Fryslân zijn aangesloten.” Slimme combinaties Hoewel natuurbescherming, en in dit geval leefbaarheid, in dit verhaal essentieel zijn, ziet Nationaal Park Schiermonnikoog dat er meer te winnen valt bij deze ambitie. “Je kunt werk met werk creëren. Duinversterking kun je combineren met beleving, bijvoorbeeld door recreatiebankjes te plaatsen. Je kunt natuurbescherming ook combineren met het stimuleren van duurzaam toerisme op het eiland. Dus toerisme dat bijdraagt aan onder andere behoud en versterking van de natuur- en landschapswaarden, maar ook aan de welvaart en het welzijn van de bewoners.” Een andere ontwikkeling: zoet water op het eiland wordt schaars, de vraag naar drinkwater groeit en de zeespiegel stijgt met verzilting tot gevolg. Dit geeft de kans om naar innovatieve oplossingen te zoeken die een stabiele zoetwaterbel onder het eiland en voldoende drinkwater garanderen. Oplossingen waarmee het eiland zichzelf op de kaart kan zetten als zelfvoorzienend op het gebied van water en in het verlengde ervan: van energie. Fokkinga noemt nog een ander voorbeeld: “Om de natuur in stand te houden, zoeken we samenwerking met agrariërs met oog op natuurinclusieve landbouw. Landbouw is daarnaast goed te combineren met bijvoorbeeld toerisme. Denk aan streekproducten.” Waarde toevoegen Meebewegen met de dynamische natuur van het eiland en al doende waarde toevoegen op het gebied van leefbaarheid, het toerisme en ondernemerschap op het eiland. “Ik ben naar de Verenigde Staten geweest en heb daar meerdere Nationale Parken bezocht. Daar zie je dat een Nationaal Park een economische spin off heeft. Ondernemers profiteren van de specifieke doelgroep die naar zo’n park komt. Dat is op Schiermonnikoog niet anders. Het is niet het doel dat er méér mensen komen. We willen vooral mensen aanspreken die bijvoorbeeld de rust, de natuur, de vele vogels die hier neerstrijken en de dynamiek van het eiland waarderen.” Samenwerking is hierbij de sleutel, weet Fokkinga. “Nationale Parken in Nederland zijn getransformeerd naar Nationale Parken Nieuwe Stijl, waarbij participatie een belangrijk uitgangspunt is. Mensen die hier wonen en werken betrekken we bij onze ambities en wensen, bijvoorbeeld door middel van publieksavonden. Die worden goed bezocht. Mensen kunnen ideeën inleveren die kunnen worden voorgelegd aan het overlegorgaan. Dat is waardevol, want dan krijg je een breed gedragen plan. En dan krijg je ook ambassadeurs, mensen die trots zijn op ‘hun’ Nationaal Park en dit uitdragen. Zo groeit de liefde voor dit eiland.” Versterken Het uiteindelijke doel is Schiermonnikoog neer te zetten als een zelfvoorzienend, veilig eiland van ruimte, stilte, duisternis en vrije natuur. “Je hebt hier duinen, strand, polder, kwelder, bos en dat alles op een klein eiland. Dat verhaal vertellen wij vanuit de natuurkant. En we nodigen andere partijen uit om aan te haken bij onze ambities. Zodat we samen zorg dragen voor het eiland en elkaar daarbij kunnen versterken. Dat is voor mij het mooiste aan deze functie: de natuur en cultuur doorgeven aan de toekomstige generatie.” WPDetails Zomer 2024 I 9
FACTS & FIGURES Groei van de veerdienst 1991 2024 % Ameland – Holwert* - personenvervoer 190.597 303.708 59% - auto’s 32.931 41.649 26% - vrachtvervoer (aantallen in lengtemeters) 30.410 54.651 80% Lauwersoog – Schiermonnikoog* - personenvervoer 107.777 136.039 26% - auto’s 908 3.128 244% - vrachtvervoer (aantallen in lengtemeters) 9.148 16.370 79% *) Vervoersaantallen WPD t/m week 26 over 1991 en 2024 In dit artikel presenteren we een overzicht van de indrukwekkende groei van onze veerdienst door de jaren heen. We hebben de gegevens van het eerste half jaar van 1991 naast die van het eerste half jaar van 2024 gelegd om een helder beeld te geven van de toename in het aantal passagiers, auto's en meters aan vrachtvervoer. Deze cijfers onderstrepen niet alleen de groei van onze veerdienst, maar ook de toenemende behoefte aan betrouwbare en efficiënte verbindingen. Laten we een duik nemen in de cijfers en zien hoe we samen zijn gegroeid. 10 I WPDetails Zomer 2024
Historische achtergrond De opkomst van het toerisme op Schiermonnikoog begon in de 19e eeuw. In 1858 kocht Johan Erich Banck het eiland en legde hij de basis voor toeristische ontwikkeling met een zeedijk, badpaviljoen en veerdienst naar Groningen. Hoewel zijn droom van een groot kuuroord niet volledig uitkwam, markeerde dit wel het begin van een nieuw tijdperk. In 1899 werd de VVV Schiermonnikoog opgericht om het toerisme te organiseren en te promoten, en sindsdien is het een belangrijke speler in de ontwikkeling van het eiland als toeristische trekpleister. Oprichting en eerste stappen De oprichting van de Vereniging tot Verfraaiing en Bevordering van het Vreemdelingenverkeer naar Schiermonnikoog (VVV Schiermonnikoog) vond plaats op 5 augustus 1899. Joseph Hermann Biegel, een frequente badgast met een vakantiewoning aan de Voorstreek, nam het initiatief. Zijn ervaring als oprichter van de Vereniging ter Verfraaiing van Bussum inspireerde hem om een vergelijkbare vereniging op Schiermonnikoog op te richten. Met enthousiasme werd de vereniging opgericht, met burgemeester Bruins Slot als voorzitter en Biegel als erevoorzitter. De Graaf van Bernstorff, eigenaar van het eiland, werd bereid gevonden als beschermheer van de vereniging op te treden. Doelstellingen vereniging De vereniging richtte zich op de verfraaiing van het dorp en de wegen, verbetering van de aankomst op Oostmahorn en het eiland en de promotie van Schiermonnikoog als badplaats. Dit gebeurde door bijvoorbeeld aanplantingen langs wegen, advertenties in kranten, uitgaven van badgidsen en wandelkaarten en het plaatsen van zitbanken en afvalmanden. De beginjaren werden gekenmerkt door weinig steun van de eilandbewoners, financiële beperkingen en baldadigheid van de dorpsjeugd. 125 jaar vrijwillige inzet Inmiddels werkt het vrijwillige bestuur van de VVV Schiermonnikoog 125 jaar aan de promotie en ontwikkeling van het eiland. De verhuur van accommodaties is geëvolueerd van aanvragen en bevestigingen per brief naar een professioneel online boekingssysteem in samenwerking met Texel, Terschelling en Ameland. De VVV begon ooit in een huiskamer en verhuisde naar verschillende locaties, waaronder een eigen pand aan de Reeweg waarin nu kaaswinkel van Opschier gevestigd is. Tegenwoordig is de VVV gehuisvest in het Baken, waar zij samen met Natuurmonumenten een brede informatievoorziening biedt aan eilanders en toeristen. En doorgegroeid naar een professionele organisatie met een directeur en een geweldig team met groot hart voor het toerisme op Schiermonnikoog. Jubileumactiviteiten Ter ere van het 125-jarig bestaan organiseert de VVV diverse activiteiten door het jaar heen, zoals wandelingen, een groot strandfeest op 10 augustus, winacties en jubileum arrangementen. Voor een volledig overzicht van alle activiteiten en de laatste nieuwtjes, kunt u terecht op de speciale jubileumpagina van de VVV-website: www.vvvschiermonnikoog.nl/125jaar. 125 jaar VVV Schiermonnikoog: Eeuw van pioniers 125 JAAR VVV SCHIERMONNIKOOG Op 5 augustus 2024 viert VVV Schiermonnikoog haar 125-jarig jubileum. Sinds de oprichting in 1899 heeft de VVV bijgedragen aan de transformatie van het eiland van een vissersgemeenschap tot een geliefde vakantiebestemming. toeristische WPDetails Zomer 2024 I 11
TESTVAART Een afvaart aan boord met Jens Krol Testvaart 12 I WPDetails Zomer 2024
Een keer een dagdeel meelopen met iemand van WPD. Van de stuurhut tot de machinekamer. Een unieke mogelijkheid om kennis te maken met de veerdienst en sneldienst en het werk achter de schermen. In deze rubriek neemt telkens een eilander een kijkje bij WPD om ons bedrijf beter te leren kennen. In deze editie Jens, de driejarige zoon van stuurman Dirk Krol. Het is een bijzondere dag voor Jens Krol, vandaag mag hij namelijk op de veerdienst plaatsnemen in de kapiteinsstoel! Met een passie voor politie, piloot en brandweer, maar ook een liefde voor schepen, is dit een droom die uitkomt. Wanneer Jens, in zijn prachtige kapiteinspak, aan boord stapt, kan hij zijn nieuwsgierigheid nauwelijks bedwingen. “Wat doet deze knop? En wat zijn dat voor schermen?” vraagt hij enthousiast aan zijn vader. Dirk, die vandaag de stuurman van dienst is, legt geduldig alles uit. Jens is niet lang stil te houden en springt al snel naar het achterdek om te kijken of opa en oma die met de auto aan boord zijn hem kunnen zien. Opeens wordt het spannend wanneer de veerboot de Oerd en het baggerschip de Ameland naderen. Jens rent terug naar de kapiteinsstoel en doet alsof hij het schip stuurt om een botsing te vermijden. Kapitein Robert Vermaning kijkt met een glimlach toe en zegt rustig: “Niet botsen.” Jens begrijpt het en stuurt het schip in zijn gedachten veilig langs de obstakels. Dirk Krol heeft een interessant carrièrepad gevolgd. Elf jaar geleden begon hij bij Wagenborg, na een tip van Mark Molenaar en Niels, die hij ontmoette tijdens een avondcursus. Destijds werkte Dirk nog bij loonbedrijf Spoelstra op het eiland, maar hij besloot zijn maritieme droom na te jagen en stage te lopen bij de veerdienst. Na 180 dagen varen had hij genoeg ervaring opgedaan om door te stromen naar een vaste functie. Nu, drie jaar stuurman, blikt Dirk trots terug op zijn reis. Als matroos kreeg hij al de kans om te oefenen, en met de goedkeuring van de kapitein kon hij doorgroeien tot inval stuurman en uiteindelijk volwaardig stuurman worden. Terwijl Dirk alweer op het dek bezig is, trekt Jens aan de scheepsbel in een poging contact te maken met opa en oma. Opa, die net uit de auto stapt, zwaait enthousiast naar zijn kleinzoon. Jens zwaait blij terug. Wanneer het schip in de haven van Holwert aankomt, krijgt Jens de eer om nog één keer op de scheepshoorn te drukken voordat de Sier weer vertrekt naar Ameland. “Ik vond het hartstikke leuk,” zegt een blije jonge kapitein. Het was een overtocht vol avontuur en ontdekkingen voor Jens, en een herinnering die hij en zijn vader nog lang zullen koesteren. Wilt u het hele verhaal van de “Testvaart” van Jens Krol ervaren? Scan dan met de telefoon de QR-code. Ook interesse om als eilander een keer een dagdeel met ons mee te lopen? Stuur een mail met motivatie aan de redactie: wpdetails@wpd.nl WPDetails Zomer 2024 I 13
Groei in je carrière bij WPD: van matroos tot DOORGROEIEN BINNEN WPD In het thema van groei en ontwikkeling binnen onze organisatie willen we graag de verhalen delen van onze collega’s die hun carrièredoelen nastreven en realiseren. Bij WPD geloven we sterk in persoonlijke en professionele groei, ondersteund door diverse opleidingstrajecten. In dit artikel komen Henk Geurts, Thomas van der Geest en Wilmar Hemmes aan het woord, die allen een inspirerend verhaal hebben over hun groei binnen het bedrijf. kapitein WILMAR HEMMES “Elke vrijdag ging ik met twee collega’s van Ameland naar Den Helder voor opleiding. We stimuleerden en hielpen elkaar enorm” Van matroos tot stuurman en verder: het verhaal van Henk Geurts Henk Geurts begon zijn carrière bij WPD in 2004 als matroos in de ploeg van kapitein Simon Visser. Al snel werd duidelijk dat Henk de ambitie had om verder te groeien. “Door regelmatig te sturen, wist ik dat ik door wilde leren voor de functie van stuurman,” vertelt Henk. Na het behalen van zijn groot vaarbewijs, Marcom A en radarwaarnemer, kreeg hij al snel de kans om als stuurman aan de slag te gaan. Na tien jaar elders te hebben gewerkt, keerde Henk in 2019 terug bij WPD als schipper op de sneldienst en als stuurman. Zijn doorzettingsvermogen en leergierigheid brachten hem verder: “Na het vormen van de zesde ploeg heb ik mijn SMBW en de module ‘Zoute Veren Nautisch’ behaald, waarna ik volledig ben overgegaan naar WPD als stuurman in de nieuwe zesde ploeg.” Maar Henk’s ambitie eindigt hier niet. “Vorig jaar startte een traject om in aanmerking te komen voor de functie van invalkapitein. Na een assessment heb ik zowel de cursus assertief leidinggeven als de module ‘Zoute Veren Management’ succesvol afgerond.” Hoewel Henk zich nog prima op zijn plek voelt als stuurman, kijkt hij uit naar de volgende gelegenheid om de functie van invalkapitein binnen WPD te vervullen. 14 I WPDetails Zomer 2024
De ambities van Thomas van der Geest: stap voor stap doorgroeien Thomas van der Geest begon op 1 september 2022 als deksman bij WPD op de route Ameland – Holwert. Zijn motivatie en enthousiasme voor verdere groei kwamen voort uit een cursus die hij volgde tijdens een werfbeurt in november 2023. “Ik heb de cursus deksman gedaan in Workum, waar allerlei interessante onderdelen voorbijkwamen. Dit maakte me direct enthousiast om de opleiding van matroos te gaan doen,” vertelt Thomas. Thomas heeft tijdens zijn opleiding verschillende leerzame en inspirerende ervaringen opgedaan. “Een van de portfolioopdrachten was het besturen van het schip. Deze ervaring was zeer leerzaam en inspirerend omdat er veel bij komt kijken,” zegt hij. Zijn toekomst bij WPD ziet Thomas vol vertrouwen tegemoet. “Ik hoop nog lang met dit gezellige team te blijven werken en zodra er ruimte is, wil ik graag verder leren.” Zijn doel is om stap voor stap door te groeien en zijn ambities waar te maken binnen de organisatie. Wilmar Hemmes: van matroos naar stuurman Wilmar Hemmes begon zijn carrière bij WPD in 2015 en vond het meteen fascinerend om te zien wat er allemaal bij kwam kijken om het schip van Ameland naar Holwert te navigeren en de passagiers, auto’s en fietsen aan en van boord te krijgen. “Ik stuurde regelmatig en kreeg goede tips van de kapiteins,” vertelt Wilmar. Deze ervaringen wekten zijn enthousiasme en motivatie om verder te leren en door te groeien. Toen de kans zich voordeed om hogerop te komen, greep Wilmar deze met beide handen aan. “Elke vrijdag ging ik met twee collega’s van Ameland naar Den Helder voor opleiding. We stimuleerden en hielpen elkaar enorm,” zegt hij. Na het behalen van zijn SMBW-diploma, volgde Wilmar de opleiding ‘Zoute Veren’ op Terschelling. “Deze opleiding was best pittig, maar ook een leuke uitdaging en enorm leerzaam,” voegt hij toe. Nu, twee jaar later, werkt Wilmar als stuurman en geniet hij elke dag van zijn werk. “Het is een uitdaging om samen met je ploeg het zoveel mogelijk mensen naar de zin te maken,” zegt hij. Hoewel hij zich als stuurman prima op zijn plek voelt, staat Wilmar open voor nieuwe uitdagingen. “Als de kans zich voordoet om kapitein te worden, dan zal ik die uitdaging ook weer aangaan,” besluit hij. Groei en ontwikkeling bij WPD Bij WPD bieden we onze medewerkers de kans om te groeien en hun carrière naar nieuwe hoogten te brengen. Het verhaal van Henk, Thomas en Wilmar toont aan dat met doorzettingsvermogen, de juiste opleidingen en ondersteuning, iedereen de kans heeft om zijn of haar carrièredoelen te bereiken. Of je nu aan het begin van je opleidingstraject staat of al meerdere stappen hebt gezet, bij WPD is er altijd ruimte voor groei. Henk Geurts Wilmar Hemmes Thomas van der Geest WPDetails Zomer 2024 I 15
GASTCOLUMN Hoewel de veerboot naar Ameland en een Olympische roeiboot op het eerste gezicht misschien niet veel gemeen lijken te hebben, delen ze toch wel overeenkomsten. De kracht van de motor van de veerboot bepaalt net als de spierkracht van de roeiers hoe snel de finish wordt bereikt. Een goede stabiliteit van de boot en het houden van de juiste koers is natuurlijk ook een factor van belang voor zowel een wedstrijdresultaat als een prettige en veilige overtocht. Maar er is nog een overeenkomst. Olympische sporters en passagiers op de veerboot lijken in een bepaald opzicht op elkaar! De Olympische selectie, tegenwoordig Team NL genaamd, bestaat uit twee verschillende typen sporters. Voor velen komt hun Olympische droom pas uit wanneer er een medaille mee naar huis komt. Veel, zo niet alles, moet daar voor wijken. Voor deze topsporters is het eindresultaat, het winnen van een wedstrijd, het ultieme en het enige doel. Hun ‘Olympisch reis’ wordt hierdoor geleid en gemotiveerd. Gelukkig zijn er ook sporters die kans zien wat meer te genieten van de dagelijkse trainingen, van alle ervaringen die zij opdoen tijdens de voorbereidingen met het team en de persoonlijke groei die hen dat oplevert. Ik vergelijk dat wel eens met de passagiers op de veerboot naar Ameland. Ik kom daar geregeld. De toeristen zijn ook in te delen in twee categorieën. Sommigen zien de overtocht als noodzakelijk kwaad. Zij zijn het liefst zo snel mogelijk aan de overkant. Anderen hebben bij het aan boord gaan op weg naar het eiland al meteen het ontspannen vakantiegevoel te pakken. De laatste groep geniet van de vergezichten over de Waddenzee, een kopje koffie aan boord en de rustgevende ervaring van het varen zelf. Ik probeer me te scharen bij deze groep en laat de reis zelf vakantie toevoegen aan mijn vakantie! Nico Rienks is voormalig olympisch kampioen roeien. Aan de Olympische Spelen deed hij vijf keer mee. Hij won tweemaal olympisch goud, eenmaal brons, een wereldtitel en driemaal zilver tijdens wereldkampioenschappen. Daarmee heeft hij de beste erelijst van alle Nederlandse roeiers. De reis of de bestemming 16 I WPDetails Zomer 2024
Het toerisme zit Adriana in het bloed. Lange tijd werkte ze bij ontwikkelingsbedrijf Noord-Holland Noord, waarbij ze betrokken was bij Holland Boven Amsterdam. Sinds vijf jaar is ze senior adviseur vrijetijdseconomie en erfgoed bij adviesbureau Bureau BUITEN. Ze woont bijna veertig jaar op Marken, een toeristische hotspot en voor haar werk is ze goed bekend met het waddengebied. Meerwaarde Bureau BUITEN is een adviesbureau dat vooral werkt voor overheden en instanties, zoals Nationaal Parken, natuurbeheerders en voor provincies zoals Groningen en Friesland. Ecotoerisme is een aandachtsgebied. “Je hebt plekken in de wereld, zoals Venetië, waar alles draait om toerisme. Maar daar lijdt de leefbaarheid van de bewoners onder het massatoerisme, het erfgoed wordt beschadigd, er treedt vervuiling op; het toerisme heeft hier negatieve effecten.” Bij ecotoerisme staat de natuur centraal en probeert men natuurbehoud, gemeenschappen en duurzaam reizen met elkaar te verbinden. Met respect voor lokale culturen en het versterken van de lokale economie. Toeristen kunnen een meerwaarde aan de bestemming geven. “Het kan betekenen dat je alleen bij lokale ondernemers producten en diensten afneemt. Of dat je jouw verblijf combineert met bijvoorbeeld het schoonmaken van het strand.” Klimaatverandering Ecotoerisme heeft al een lange geschiedenis, maar door het bewustzijn van de footprint van reizen wordt duurzaamheid belangrijker. Volgens Adriana zien steeds meer mensen de gevolgen van klimaatverandering. Tegelijk is duurzaam reizen nog geen booming business. “Het is nog niet een heel grote groep die op deze manier vakantie viert. Er moet nog wel wat gebeuren, ook op het gebied van het aanbod.” Ze vindt dat de wadden goed bezig zijn. “Door zichzelf neer te zetten als bestemming waar je kunt genieten van de natuur, lokale producten eet, enzovoorts. Je hebt ook allerlei mooie initiatieven, zoals de beach clean-up en de Wadden-expedities, waarbij wordt verteld over het werelderfgoed en wordt bijgedragen aan bewustwording.” Overtoerisme Wat op de eilanden wel begint te spelen, is de vrees voor overtoerisme. Adriana kan zich dat voorstellen. “Maar wat een groot voordeel is, is dat je een eiland bent. Je kunt invloed uitoefenen op hoeveel mensen er maximaal kunnen komen en verblijven. De boot is de drempel en je kunt een maximaal aantal overnachtingsmogelijkheden vastleggen. Het positieve is dat veel voorzieningen op een eiland er zijn dankzij het toerisme. Zou je veel minder toeristen ontvangen, dan heb je ook minder bakkers, horeca, enzovoort waar zij hun inkopen doen, diensten afnemen of (mede)gebruik van maken.” Dus een goed doordacht beleid is belangrijk. Die taak ligt bij de gemeenten Ameland en Schiermonnikoog. “Het gaat erom dat je echt goed doordenkt en data verzameld over: wat voor bestemming je bent, welk aanbod je hebt en welke doelgroepen daarbij horen. En dat je ruimte geeft voor aanbodontwikkeling passend bij jou als bestemming, zodat het toerisme en de leefbaarheid in balans blijven. En aan de hand van ervaringen en data evalueert en bijstuurt. Want je wilt dat toeristen het hele jaar door komen en dat de natuur en het erfgoed behouden blijft en versterkt wordt, de cultuur bloeit en de inwoners en de lokale economie ervan profiteren.” Duurzame regio Adriana hoopt dat de eilanden vol gaan inzetten op duurzaamheid, want dat versterkt de toekomstbestendigheid van niet alleen de vrijetijdssector maar het gehele eiland. Bijvoorbeeld dat er in de toekomst alleen nog groene vervoersmiddelen zijn op het eiland en schone energieopwekking. “En ik hoop dat Wagenborg daar ook stappen in gaat zetten met de veerdienst. Als je jezelf kunt neerzetten als een duurzame regio, ga je meer toeristen krijgen die zich daardoor aangesproken voelen en daar ook aan bijdragen.” “ Ecotoerisme biedt eilanden meerwaarde” Ecotoerisme groeit, ook op Ameland en Schiermonnikoog. Wat betekent het en waarom is dit waardevol voor de eilanden en waar liggen kansen om het ecotoerisme te laten groeien? Adriana Stam, senior adviseur vrijetijdseconomie en erfgoed bij Bureau BUITEN laat er haar licht op schijnen. WPDetails Zomer 2024 I 17
Tv documentaire over uitdagingen vaargeul naar De vaargeul naar Ameland is een cruciale levensader voor het eiland en de veerdienst die dagelijks talloze passagiers en goederen vervoert. Deze vaargeul, één van de meest gebaggerde geulen van Nederland, zorgt al jaren voor kopzorgen bij Rijkswaterstaat en rederij Wagenborg. De bereikbaarheid van Ameland is het onderwerp van FryslânDOK ‘Ameland, de wal en het schip’, de TVdocumentaire van Herman Zeilstra die donderdag 16 mei aan boord van de Oerd varend in première is gegaan. TV DOCUMENTAIRE Ameland 18 I WPDetails Zomer 2024
Een blik achter de schermen Herman Zeilstra, bekend van de succesvolle televisieserie ’De Oertocht’ op Omrop Fryslân, heeft onlangs een documentaire gemaakt over de problematiek van de vaargeul naar Ameland. Deze documentaire, getiteld ‘Ameland, de wal en het schip’, biedt een unieke inkijk in de dagelijkse strijd tegen de verzanding van de vaargeul en de maatregelen die genomen worden om de verbinding met het eiland veilig en betrouwbaar te houden. Oud-kapiteins aan het woord In de documentaire komen ook twee oud-kapiteins van de veerdienst aan het woord: Simon Visser en Gertjan Verbeek. Hun jarenlange ervaring en inzicht geven een waardevolle bijdrage aan het begrip van de complexiteit van de situatie. Simon Visser vertelt over de uitdagingen van het navigeren door de steeds veranderende geul, terwijl Gertjan Verbeek de historische context en de evolutie van de problematiek belicht. Frustraties en veiligheidsmaatregelen Een belangrijk thema in de documentaire is de frustratie over de maatregelen die WPD vorig jaar zomer uit veiligheidsoverwegingen moest nemen. De verslechterde staat van de vaargeul dwong tot restricties en aanpassingen die zowel passagiers als personeel raakten. Hiermee bereikte de situatie een kritiek punt, wat letterlijk resulteerde in een moment waarop ‘de wal het schip keerde’. Deze noodmaatregelen, hoe noodzakelijk ook, onderstreepten tegelijk de urgentie van een duurzame oplossing voor de vaargeul. De toekomst van het vervoer naar Ameland Deze zomer wordt in Den Haag een besluit genomen over de toekomst van het vervoer naar het eiland, een beslissing die van groot belang is voor zowel bewoners als bezoekers van Ameland. Het aantal passagiers is in de afgelopen 15 jaar flink toegenomen, terwijl de natuur stevig achteruit is gegaan. De prognose is dat er in de toekomst bijna een miljoen mensen per jaar naar Ameland zullen reizen, terwijl het ook steeds lastiger zal worden om naar het eiland te varen door het dichtslibben van de vaargeul. Dit vraagt om een grondige verandering van het vervoer naar het eiland. De overtocht naar Ameland gaat dwars door het waddengebied, waar officieel de natuur altijd voorrang heeft. Het wad is werelderfgoed en Natura 2000-gebied. Volgens een uitgebreid onderzoek van Rijkswaterstaat is het verplaatsen van de veerdam van Holwert naar Ferwert een kansrijke oplossing. Hierdoor kan er aangesloten worden op een robuustere geul en zullen de baggerkosten veel lager uitvallen. De Waddenvereniging denkt hier anders over en wil liever de huidige overtocht verduurzamen en Ameland autoluw maken dan de kwetsbare natuur bij Ferwert overhoop halen voor een nieuwe veerdam. Met zoveel verschillende belangen lijkt een oplossing bijna onmogelijk, toch gaat de documentaire op zoek naar de beste oplossing voor de bereikbaarheid van Ameland. Een documentaire die u niet mag missen De FryslânDOK-documentaire ‘Ameland, de wal en het schip’ is een must-see voor iedereen die betrokken is bij of geïnteresseerd is in de veerdienst naar Ameland. De documentaire is uitgezonden op NPO 2 en bij Omrop Fryslân. Via de QR-code in dit magazine kunt u de documentaire terugzien. WPDetails Zomer 2024 I 19
OPLEIDINGEN De bemanning van Wagenborg Passagiersdiensten beschikt over een schat aan kennis en kunde, grotendeels opgedaan tijdens de opleiding Zoute Veren aan het Maritiem Instituut Willem Barentsz op Terschelling. Deze opleiding is speciaal ontworpen voor de veerdiensten en de unieke omstandigheden van de Waddenzee. specialistische opleidingen voor veiligheid en innovatie op de Waddenzee Zoute Veren: In 1991 richtten Wagenborg Passagiersdiensten, TESO en Doeksen samen met de Zeeuwse Provinciale Stoombootdienst de Stichting Opleidingen Zoute Veren op. De oprichting volgde op de ramp met de Herald of Free Enterprise in 1987. De veerboot kapseisde en bijna 200 mensen overleden. Eén van de oprichters van de Zoute Veren en een belangrijke kartrekker was Koos Veldman, de toenmalige directeur van Wagenborg Passagiersdiensten. Bijzondere onderwijsinstelling Het Maritiem Instituut Willem Barentsz verzorgt al sinds de beginjaren de opleidingen van de Zoute Veren. Gerrit van Leunen, thans directeur van het instituut, is zelf sinds 1992 betrokken bij de Zoute Veren Opleidingen. “Het scheepstype veerboot bleek destijds kwetsbaar en ook de Waddenveerdiensten vroegen zich af: is er voldoende achtergrondkennis om de complexe schepen van heden ten dage veilig heen en weer te laten varen met jaarlijks ruim 8 miljoen passagiers. Ook gelet op de combinatie met het vaargebied. Wij hebben dan ook een belangrijke taak te vervullen voor deze kleine beroepsgroep” legt Gerrit uit. “Het vaargebied en de schepen vallen onder de binnenvaart, maar hebben meer van de zeevaart. Met de opleidingen brengen we deze twee werelden dichter bij elkaar. In de Waddenzee heb je met nauw vaarwater te maken en allerlei soorten weersomstandigheden. En het gaat om een specifiek type schip: de veerboot. De stabiliteit van een veerboot is anders dan van een binnenvaartschip, op bijvoorbeeld de Rijn. 20 I WPDetails Zomer 2024
Er is ook meer bemanning aan boord, in de binnenvaart is dat in de regel een schipper met misschien een stuurman of alleen een matroos. Veerboten kennen een andere bemanningssamenstelling en hebben veel passagiers aan boord. Dit vraagt om specifieke kennis, die niet in de binnenvaartopleiding zit.” ”Naast kennis en kunde van het scheepstype en het vaargebied komen ook managementaspecten, zoals bijvoorbeeld besluitvorming en resource management aan de orde. Als je het als kapitein niet verantwoord vindt om te varen, hoe ga je daar dan mee om? Als kapitein heb je wel de verantwoordelijkheid voor het schip, de opvarenden, de lading en het vaargebied.” Verschillende opleidingen De basiscursus ‘Zoute Veren Nautisch’ is een wettelijk verplichte opleiding voor kapiteins. Deze opleiding komt boven op de binnenvaartbevoegdheid. Na het behalen van het diploma is men bevoegd als kapitein op de veerboot. Wanneer ze als kapitein varen, volgen ze een managementcursus die meer ingaat op wettelijke bepalingen en managementaspecten. Daarnaast komt men elke drie jaar terug voor een opfriscursus. “Het is echt een opleidings- en een ontwikkeltraject.” Zoute Veren biedt daarmee volop mogelijkheden voor kapiteins, stuurmannen, matrozen en technici om te groeien. Het Maritiem Instituut Willem Barentsz zelf staat ook niet stil. Volgend jaar bestaat het zeevaartonderwijs op Terschelling 150 jaar. Het instituut heeft de afgelopen jaren een flinke groei doorgemaakt. Naast de opleiding ‘Maritiem Officier’ wordt de opleiding ‘Ocean Technology’ aangeboden die opleidt tot hydrografisch surveyor en sinds 2011 de opleiding ‘Maritieme Techniek’ voor scheepsontwerp. Met de deeltijd masteropleiding ‘Maritime Innovations’ en een een tweejarige ‘Associate degree Maritieme Techniek’ zijn er ook mogelijkheden voor werknemers die reeds werkzaam zijn in de maritieme sector. Sinds 1993 maakt het landelijke Maritiem Simulator Trainingscentrum onderdeel uit van het Maritiem Instituut. Hier volgen studenten van alle Nederlandse zeevaartopleidingen regelmatig simulator trainingen. Op het gebied van toegepast onderzoek is het instituut met lectoren en de onderzoeksgroep betrokken bij diverse projecten op het gebied van energietransitie, digitalisering in de scheepvaart en maritieme regelgeving. “We doen onderzoek naar de toepassing van nieuwe typen brandstoffen, Artificial Intelligence, maritieme cyber security en het gebruik van data,” legt Gerrit uit. “Hoewel deze onderwerpen momenteel nog in de onderzoeksfase verkeren, zal de opgedane kennis uiteindelijk worden geïntegreerd in ons lesprogramma. We zien momenteel veel nieuwe ontwikkelingen en veranderende wettelijke eisen. Daarom moeten we blijven groeien, zowel in aantallen studenten als kwalitatief, oftewel inhoudelijk. Deze ontwikkeling gaat altijd door.” WPDetails Zomer 2024 I 21
TICKETAUTOMATEN IN HOLWERT EN LAUWERSOOG Hoewel online reserveren van uw tickets sneller en eenvoudiger is, is het sinds begin juni 2024 ook mogelijk om bij de ticketautomaten in Holwert en Lauwersoog met contant geld af te rekenen. Een handige toevoeging aan de bestaande betaalopties. In Lauwersoog zijn er nu in totaal 3 automaten beschikbaar: 2 binnen (waarvan 1 de mogelijkheid biedt om contant te betalen) en 1 buiten. Holwert biedt 4 automaten aan: 3 binnen (waarvan 1 de mogelijkheid biedt om contant te betalen) en 1 buiten. Of u nu de voorkeur geeft aan pinnen of contant betalen, we zorgen ervoor dat uw overtocht zo soepel mogelijk verloopt. NIEUWE DIRECTEUR WAGENBORG PASSAGIERSDIENSTEN Per 1 september 2024 gaat directeur Ger van Langen van Wagenborg Passagiersdiensten (WPD) met pensioen. Hij bekleedde deze functie sinds 1998, een indrukwekkende periode van 26 jaar waarin hij zich met hart en ziel inzette voor het bedrijf. We zijn verheugd aan te kondigen dat Jieskje Hollander per 1 september de nieuwe directeur van WPD wordt. Jieskje (geboren in Franeker, 1983) groeide op in Noordwest Friesland, dichtbij het Wad. Ze studeerde en promoveerde aan de Rijksuniversiteit Groningen en begon haar carrière in politiek Den Haag. Sinds 2016 werkte ze bij Arriva Nederland in diverse functies en was sinds 2020 Regiodirecteur Oost. Met haar uitgebreide ervaring in concessievervoer en aanbestedingen in het openbaar vervoer, kijkt Jieskje ernaar uit om deze kennis in te zetten voor WPD. We wensen haar veel succes in haar nieuwe rol! ACTUALITEITEN WEBCAM OP SCHIERMONNIKOOG: VOLG HET LIVE! Goed nieuws voor onze reizigers en liefhebbers van Schiermonnikoog! Er is een nieuwe webcam op het eiland. Net zoals via de populaire webcams in Nes en Lauwersoog, kunnen er nu ook prachtige beelden van Schiermonnikoog live worden gevolgd. Wilt u een kijkje nemen? Bezoek de webcam via de website en geniet van het uitzicht. En er is meer goed nieuws: binnenkort zullen we ook een webcam in Holwert installeren. Zo kunnen we live beelden aanbieden vanuit al onze havenkantoren. 22 I WPDetails Zomer 2024
Op Ameland en Schiermonnikoog kun je de lekkerste streekproducten proeven. In ‘Het lekkerste van…’ brengen we die op smaakvolle wijze voor het voetlicht. Deze keer delen we graag het recept van Thomas Klontje: het moscovisch gebak. Ooit was dit op Schiermonnikoog een traditionele lekkernij. Bereiding - Beboter de tulband bakvorm - Splits de eieren - Klop de eiwitten + 25 gram suiker stijf - Klop de dooiers + 175 gram suiker roomgeel - Bloem in een schaal met de roomboter. Hak de boter voorzichtig door de bloem, niet kneden - Schep de rozijnen door het bloem met boter mengsel - Spatel de opgeklopte eiwitten en dooiers door elkaar - Spatel vervolgens het bloem mengsel erdoor - Schep het beslag in de tulband bakvorm - Afbakken op 160° graden, circa 40 minuten In plaats van 1 grote tulband kun je van dit beslag ook kleine cakejes maken. Lekker smullen! Ingrediënten 8 eieren 100 gram roomboter 200 gram bloem 200 gram kristalsuiker 200 gram rozijnen TULBAND Moscovische Thomas (Thom) Klontje komt uit een bakkersfamilie. Vanaf 1906 heeft de familie - drie generaties lang- tot 2001, heerlijke broden, koeken en gebak aan de Middenstreek bereid en verkocht. Samen met zijn vrouw Truus runden zij de bakkerij van 1966 tot 2001. Hij deelt graag één van hun familie specialiteiten met ons: het moscovisch gebak. Lekker groot als tulband of als kleine cakejes. Ooit was het op Schiermonnikoog een traditioneel gebak. Het hoorde bij bruiloften. Dan werden ze rijkelijk met poedersuiker bestrooid en dat zag er heel feestelijk uit. Ook op andere momenten waren er de moscovische cakejes. Zo werden die na de uitvaarten aan koffietafel genuttigd. Dan werd er geen poedersuiker gebruikt, poedersuiker op zwarte rouwkleding was niet gewenst. In het pand aan de Middenstreek is nog steeds een bakkerij gevestigd. Daar vind je Eilander koeken en de bekende zandtaartjes. Helaas zijn de moscovisch cakejes en tulbanden niet meer in het bakkerswinkeltje te koop. Benieuwd hoe het smaakt? Ga dan met Klontje’s recept aan de slag. HET LEKKERSTE VAN WPDetails Zomer 2024 I 23
ONDERNEMER IN BEELD | AMELANDER KOFFIEHUYS Hoe is het Koffiehuys ontstaan? Rudolf: “Tia werkte als schoonmaakster op het eiland en ik als vrachtwagenchauffeur, wat ik nog steeds deels doe. Tia heeft haar roots in de horeca. Ze wilde een koffiehuis beginnen. Dat vond ik prima, maar dan wilde ik wel zelf de koffie branden. Toen we daadwerkelijk begonnen, bleek daar toch veel meer bij te komen kijken dan gedacht. Ik heb een jaar nodig gehad om het branden van koffie in de vingers te krijgen. Het branden doen we op ambachtelijke wijze; we gebruiken geen software. Dat houdt je scherp. Je weet precies wat het effect is als je iets in het proces verandert.” Tia: “Ik heb koffieopleidingen gevolgd op de Koffieschool in Utrecht en in Zoetermeer. Je komt er dan achter wat er allemaal bij koffie komt kijken. Ook hebben we heel veel aan onze importeur, This Side Up.” Wat zijn voor jullie belangrijke uitgangspunten? Rudolf: “Eerlijke handel. Winst staat bij ons niet voorop: we willen dat zowel wij als de koffieboeren ervan kunnen leven. Bij het opzetten van het Koffiehuys leerden we hoe oneerlijk het geld verdeeld wordt in de koffiewereld. Je ziet gelukkig steeds meer kleine koffiebranderijen die daar tegenin gaan. Samen kun je een verschil maken.” Tia: “Ook samenwerken met plaatselijke ondernemers vinden we mooi. De Kaasboerderij in Hollum gebruikt onze koffie uit Myanmar om ijs mee te maken. En chocolaterie De Swiete Loads maakt er op ambachtelijke wijze bonbons van.” Wat maakt het Amelander Koffiehuys bijzonder? Tia: “We werken niet met blends, maar met single origin koffie. Dit komt uit één specifieke regio. Je weet dus precies waar de koffie vandaan komt. En we branden het dus zelf.” Rudolf: “Ik heb een brander in het Koffiehuys voor kleinere hoeveelheden koffie en op het industrieterrein staat een grote brander voor grotere bestellingen vanuit de horeca. Als ik in het Koffiehuys sta te branden en iemand heeft een verzoek voor een bepaalde branding, dan doe ik dat graag. Wat verder ”We voegen een toe” beleving Nog voor het interview goed en wel is begonnen, vertellen Tia en Rudolf al honderduit over hun Amelander Koffiehuys. Hun enthousiasme is voelbaar, net als hun streven om gasten een écht lekker kopje koffie voor te schotelen. Minstens zo belangrijk vinden ze het om bij te dragen aan eerlijke handel binnen de koffiewereld. ‘De koffieboeren staan bij ons bovenaan. Het begint bij hen.’ 24 I WPDetails Zomer 2024
bijzonder is, is dat we ook cichorei verkopen. Nu kopen we dat nog op de wal, maar dankzij het Iepen Mienskipsfûns en het Waddenfonds kunnen we nu ook eigen cichorei zaaien, oogsten, branden en er vervolgens koffie van maken. We hebben een proefveld bij de kerk en ook nog een veldje buiten het dorp. We hopen eind dit jaar onze eigen cichorei te kunnen verkopen.” Tia: “Onze cichorei is gelabeld als Amelander Product. Daar zijn we trots op.” Hoe zijn jullie als eigenaren gegroeid? Tia (lachend): “Heel veel cappuccino maken! En proberen het steeds beter te doen.” Rudolf: “We hebben heel veel fout gedaan en hebben daarvan telkens geleerd. We zijn hierdoor steeds beter geworden in wat we doen.” Tia: “Gaandeweg kregen we steeds meer vaste gasten. Als mensen ons eenmaal hebben gevonden, komen ze weer terug. Ook zijn we onderdeel geworden van de hele keten. Als ambassadeur vertellen we het verhaal van de koffieboeren, om bij te dragen aan bewustwording.” Rudolf: “Qua kilo’s koffie die we branden zijn we ook gegroeid. In het eerste jaar, in 2000, brandden we 1.000 kilo per jaar, inmiddels 4.000 kilo.” Tia: “Ook belangrijk om te vertellen dat we heel blij zijn met Sharon, die tegenwoordig regelmatig bijspringt.” Wat is het mooiste aan jullie werk? Rudolf: “Het toevoegen van de beleving. Koffie verkopen kan iedereen. Maar we kunnen er veel over vertellen en adviseren en ook uitleggen wat er beter kan in de keten.” Tia: “Koffie is een natuurproduct. Voor veel mensen staat het voor: even rustig zitten en een koffie drinken. Dat past bij ons bedrijf: we zitten wat achteraf op een rustig plein, niet in de drukte en we richten ons ook niet op grote massa’s. Hier kunnen mensen even rustig zitten en genieten.” Naam: Rudolf en Tia Westra Leeftijd: 59 en 52 jaar Woonplaats: Nes Wat vind je het mooiste van het eiland? In koor: ‘de natuur!’ WPDetails Zomer 2024 I 25
Links de pier in Holwert. De altijd veranderende vaargeul van Holwert naar Ameland weerspiegelt de dynamiek van onze natuurlijke omgeving. Net zoals de geulen door water, zand en slib voortdurend in beweging zijn, blijft ook onze veerdienst groeien en zich aanpassen. 26 I WPDetails Zomer 2024
WPDetails Zomer 2024 I 27
INTERVIEW EGBERT VUURSTEEN, CEO ROYAL WAGENBORG Familiebedrijf Wagenborg na 126 jaar toonaangevende logistieke speler door ‘gewoon dóén’ 28 I WPDetails Zomer 2024
Sommige mensen hebben zout water door hun aderen stromen. Dat was zeker het geval bij Egbert Wagenborg. Maar wie had kunnen voorzien dat hij in 1898 de basis legde voor het indrukwekkende internationaal opererende familiebedrijf dat Koninklijke Wagenborg nu is? Onlangs vierde Wagenborg tijdens DelfSail haar 126-jarige bestaan. We blikken met CEO Egbert Vuursteen terug op de rijke historie van het familiebedrijf, waar de mensen nog steeds het verschil maken. “Anno 2024 herken ik nog altijd de mentaliteit van mijn overgrootvader: gewoon dóén!” WPDetails Zomer 2024 I 29
Arbeid en vlijt In 1888 voer Egbert Wagenborg met de houten tjalk ‘Broedertrouw’ naar Finland en Zweden. Hij vervoerde turf heen en nam hout mee op de terugreis. Vuursteen: “Mijn overgrootvader was 19 oud en besloot samen met zijn vrouw zelfstandig schipper te worden. Met de werf en andere partner werd een vennootschap opgericht, waarin hij inbracht ‘arbeid en vlijt’; geld hadden ze niet. Na 10 jaren het water dun te hebben gevaren, koos het jonge gezin voor een bestaan aan de wal. Zo zag ‘E. Wagenborg, scheepsbevrachter Delfzijl’ het levenslicht. Dit was 126 jaar geleden.” Kansen pakken In zijn beginjaren als ondernemer zette Egbert Wagenborg de eerste stappen naar het bedrijf dat Wagenborg vandaag de dag is. “Naast het succesvol bevrachten van schepen, zag mijn overgrootvader aan het begin van de 20e eeuw ook kansen in de passagiersdiensten en in de sleepvaart”, aldus Vuursteen. “Deze manier van ondernemen – kansen zien en de durf tonen om ze te benutten – is altijd kenmerkend gebleven in de generaties Wagenborg en Vuursteen die volgden. Dit heeft ons mooie bedrijf gebracht tot wie we vandaag zijn.” In de afgelopen 25 jaar heeft de Wagenborg Groep zich ontwikkeld van een lokaal opererend transportbedrijf en kustvaartbedrijf tot een internationale logistieke dienstverlener. Het familiebedrijf biedt een diversiteit aan maritieme logistieke diensten. Vuursteen: “Met circa 230 varende eenheden én een diversiteit aan mobiele kranen en zwaar-transport-trailers verzorgen wij transport in de ruimste zin. Veiligheid, betrouwbaarheid en een lange-termijnfocus zijn voor ons belangrijk. Vol vertrouwen zetten we daarom alles op alles om onze beloften na te komen, ongeacht de uitdaging. Onze mensen zijn onze kracht.” Waar midden jaren 80 zo’n 250 mensen bij Wagenborg werkten, bedient het bedrijf tegenwoordig met ongeveer 3.000 werknemers als één van Nederlandse grootste scheepseigenaren klanten in Scandinavië, Noordwest-Europa, de Middellandse Zee, Amerika en het Verre Oosten. Vuursteen: “Jaarlijks verschepen wij ruim 23 miljoen ton bulkgoederen en stukgoederen wereldwijd. Om onze klanten lokaal te kunnen bedienen, zijn naast ons hoofdkantoor in Delfzijl ook bevrachtingskantoren in Helsinki, Malmö, Madrid, Piraeus en Montreal gevestigd. Deze geografische groei vond begin deze eeuw plaats.” INTERVIEW EGBERT VUURSTEEN, CEO ROYAL WAGENBORG 30 I WPDetails Zomer 2024
www.wpd.nlRkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=