S oms kom je iemand tegen die echt van invloed is op je leven. Vaak realiseer je je dat pas later. Zo heeft meneer Mandos mij op de middelbare school goed leren kijken. Deze tekenleraar zorgde er in 5 vwo voor dat ik met andere ogen naar alledaagse dingen ging kijken en geïnteresseerd raakte in moderne kunst. Tijdens een bezoek met de klas aan het KröllerMüller Museum op de Hoge Veluwe moesten alle leerlingen een kunstwerk kiezen om na te tekenen en te onderzoeken. Op mijn wandeling door de prachtige beeldentuin stond ik plotseling in een verlaten, komvormige vallei oog in oog met drie enorme stalen platen. Dit verroeste kunstwerk van Richard Serra heb ik in de jaren erna nog vele malen teruggezien, maar eigenlijk kan ik nog steeds niet goed uitleggen waarom ik het zo overweldigend en inspirerend vind. Na ons bezoek aan het Kröller-Müller ben ik tijdens de tekenlessen maandenlang bezig geweest om dit kunstwerk te leren kennen en te doorgronden. Meneer Mandos gaf me de ruimte: ik mocht alle andere opdrachten overslaan en kon me vol overgave op het werk van Serra en andere landschapskunstenaars storten. Vol vertrouwen gaf hij mij de gelegenheid zelf de verantwoordelijkheid te nemen, hij liet mij voelen dat mijn initiatief gewaardeerd werd. Soms maakte hij een kritische opmerking, soms liet hij me andere opties zien. Meer hoef je als docent soms niet te doen. Eigenlijk doe je als schoolleider of bestuurder niet veel anders dan mijn tekenleraar van weleer: ruimte geven aan medewerkers om – binnen de kaders – eigen initiatieven te ontplooien en verantwoordelijkheid te nemen. Ruimte geven én nemen is voor mij onlosmakelijk verbonden aan ondernemerschap. Hoe bijzonder is het als medewerkers in een school of andere organisatie kansen pakken en verantwoordelijkheid nemen, zonder afgerekend te worden als het eventueel fout gaat. Hoe mooi als medewerkers de ruimte krijgen ondernemend te zijn. Dat ze iets opbouwen uit het niets, kansen zien waar anderen bedreigingen zien, risico’s durven nemen, de gedrevenheid en ambitie hebben om dromen te realiseren, de juiste middelen weten te genereren, plezier hebben in wat ze doen, en anderen motiveren en informeren. In mijn tijd als bestuurder in het basisonderwijs liep ik enige jaren geleden een kleuterklas binnen waar de verf van de muren bladderde, de schoolmeubels versleten waren en een deel van het spelmateriaal kapot of onvolledig was. ‘Dit moet je toch niet pikken’, zei ik tegen de leerkracht. ‘Er is toch geen geld?’, was haar reactie. ‘Kom met een plan, dan zorg ik voor het geld’, daagde ik haar uit. Drie weken later werd ik door haar en enkele collega’s uitgenodigd voor een presentatie. Ik werd op het meest wankele kleuterkrukje gezet dat in de klas voorhanden was. De leerkrachten hadden – zo bleek uit hun powerpoint - een nieuwe visie op hun kleuteronderwijs geformuleerd, met diverse aannemers gesproken, en aanbieders van schoolmeubilair bezocht om de mooiste meubels uit te zoeken die pasten bij hun visie. Kortom, ze waren gezamenlijk de uitdaging aangegaan en hadden de ruimte genomen om hun dromen om te zetten in daden, samen met een volledig uitgewerkt plan. Toen ik vroeg naar de financiële onderbouwing, lieten ze me met enige schroom hun laatste slide zien. Wat kon ik anders dan dit prachtige staaltje ondernemerschap omarmen. Ondernemerschap is ruimte geven én nemen Column Tekst Geert Looyschelder, rector-bestuurder Jordan Montessori Lyceum Utrecht te Zeist Geert Looyschelder
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=