» 9 Maak van scholen Happy Places, ook voor leerkrachten Column Tekst Anke Appel-den Boer, medeoprichter van Gelukskoffer, onderdeel van Uitgeverij Malmberg, sociaalemotioneel leren en welzijn op school voor leerling en leerkracht www.malmberg.nl V raag aan het begin van het schooljaar willekeurige leerkrachten waar zij op hopen en het antwoord draait bijna altijd om de leerlingen. Dat ze zich veilig en gezien voelen in de klas, dat ze groeien op zowel persoonlijk als cognitief vlak en dat er veel vriendschappen mogen ontstaan. Het is mooi dat leerkrachten hun leerlingen op de eerste plaats zetten. Het laat zien waar hun passie ligt, waarvoor ze ooit het onderwijs in zijn gegaan en waarvan ze dromen. Maar waar blijft in dit verhaal die leerkracht zelf? De Unesco en Gelukskoffer pleiten ervoor dat scholen ‘Happy Places’ worden, met juist ook aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling. Niet alleen voor leerlingen maar ook voor leerkrachten. Dit is belangrijk omdat leerlingen – en dat blijkt uit steeds meer onderzoeken – veel beter presteren als hun leraren lekker in hun vel zitten en ze met hen een goede relatie kunnen opbouwen. De school is een oefenplaats voor het welzijn van kinderen en daarin is de relatie tussen leerkracht en leerling essentieel. Leraren die lekker in hun vel zitten, hebben minder gedoetjes in hun team. Leerlingen die lekker in hun vel zitten, pesten minder. Het één is onlosmakelijk verbonden met het ander. Een school die de aandacht legt op geluk bevordert dus zowel het welzijn als het leren. Maar op die oefenplaats wordt van leerkrachten nu veel gevraagd, door de ouders, maatschappij en onderwijsinspectie. Er moeten tal van leerdoelen worden behaald en ook steeds meer opvoedtaken zijn op het bordje van het onderwijs beland, met als gevolg dat de autonomie van leerkrachten stukje bij beetje is afgebrokkeld. En laat nu net autonomie ongelooflijk belangrijk zijn voor werkgeluk. Ruim een kwart van alle leerkrachten kampt met burn-outklachten. Leerkrachten in het primair onderwijs die hier het minst risico op lopen, zijn diegene die eigenwijs zijn en hun eigen koers varen. Oftewel – in de bewoordingen van onderzoekers van de Nyenrode Business Universiteit in 2020 – leerkrachten die non-conformistisch handelen en autonomie over hun eigen lessen opeisen. Het is dan ook precies wat ik al die leerkrachten die zich met hart en ziel inzetten voor hun leerlingen gun: eigenaarschap en autonomie. Een klas is het systeem van een meester of juf. Leerkrachten moeten (weer) de ruimte krijgen om vanuit hun eigen kennis en vaardigheden kinderen cognitief en sociaal emotioneel te ontwikkelen en daarbij hun eigen koers kunnen en durven varen. Omdat dat goed is voor hun welzijn en daarmee ook voor het welzijn van de leerlingen. Laten we als maatschappij terugkeren naar onderwijs waarin de regie weer bij de leerkracht komt te liggen. En dan echt blijven investeren in het welzijn van de leerkrachten. Want van gelukkige leerkrachten leer je tenslotte het meest. De tijd is er rijp voor. Anke Appel-den Boer
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=