» 15 is gewoon ziek, daar hebben we het niet over. Maar we weten bijvoorbeeld dat bij vrouwen in de overgang 30 procent van de ziekmeldingen aan de overgang is gerelateerd. En daar kun je wel wat mee. En naast het zwarte, medische verzuim heb je als school ook te maken met het zogenoemde roze verzuim, het presenteïsme. Je bent er wel, maar je bent er eigenlijk niet. Dat is niet goed voor zo’n leerkracht zelf, de kwaliteit van onderwijs en de kinderen.’ Van Dijk wijst erop dat bij vrouwen in de overgang veel misdiagnoses plaatsvinden, zowel bij huis- als bij bedrijfsartsen. ‘Plat gezegd: loop als vrouw van rond de vijftig een huisartsenpraktijk in met klachten als hoofdpijn en slecht slapen en de kans is groot dat je naar buiten komt met de diagnose burn-out. Dan ben je mensen ontzettend lang kwijt, en uiteindelijk is ook niet iedereen daarmee geholpen.’ Overgangsgolf Het is een gedeelde verantwoordelijkheid, stelt ze. ‘Werknemers moeten aangeven wat ze nodig hebben en werkgevers moeten passende mogelijkheden bieden. En dat is zoeken met elkaar. Waar is de balans? En gedurende het proces moet je met elkaar in contact blijven, want de situatie kan gaandeweg veranderen.’ Van de Winckel: ‘Maar het begint allemaal bij het taboe eraf halen, en dat lukt alleen als je beiden het gevoel hebt dat je het in veiligheid en vertrouwen kunt bespreken. Het blijft een individuele kwestie, en individuele kwesties vragen om maatwerk, want iedereen gaat er op een andere manier mee om.’ Van Dijk verwacht de komende tien, vijftien jaar in het primair onderwijs wat ze een overgangsgolf noemt. ‘Van de 140.000 fte in het primair onderwijs is 86 procent vrouw, en de grootste groep is nu 42 jaar oud, in een sector die al kampt met een leraren- en een schoolleiderstekort en nog steeds een relatief hoog verzuimpercentage kent. Er is echt werk aan de winkel.’ Ze stelt dat scholen én leerkrachten de mogelijkheden nu nog onderbenutten. ‘Als leerkracht kun je veel zelf ondernemen, zoals ventileren en laagjes kleding dragen of met een collega van lokaal wisselen. Maar soms zijn er aanpassingen nodig die overleg met een leidinggevende vragen. Er moet dan een wil zijn met elkaar te onderzoeken wat er mogelijk is. Uiteindelijk gaat het erom dat het gesprek op een goede manier plaatsvindt, en daar kunnen wij bij helpen.’ Wat kun je als schoolleider concreet doen? § Organiseer voorlichtingsbijeenkomsten voor je team. § Denk mee met individuele leerkrachten en lever maatwerk. Kan de onderwijsassistent ’s ochtends opstarten met de klas, zodat de leerkracht langzaam op gang kan komen? Kan de leerkracht met overgangsklachten het koudste lokaal krijgen? Kan een collega op een vast tijdstip even de klas overnemen, zodat de leerkracht naar het toilet kan? § Zorg dat vrouwelijke leerkrachten terechtkunnen bij een overgangsconsulent. § Neem deel aan een training voor leidinggevenden over life events zoals rouw en de overgang, dan wel over het voeren van het goede gesprek.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=