» 4 VBS - januari 2024 Eenheid van kleine organisaties is een kracht bij verandering Het onderzoek van Poell richt zich vooral op leren op de werkplek, waarbij hij wil begrijpen hoe mensen leren door werkgerelateerde activiteiten. ‘Ik ben momenteel de enige fulltime hoogleraar in Nederland op dit gebied. Ik ben betrokken geweest bij diverse casestudies, zowel in het onderwijs als in andere sectoren.’ Proactief zijn als schoolleider ‘Veranderingsmanagement impliceert de vraag: kunnen we veranderingen die op ons afkomen managen? Dat klinkt nogal reactief. Ik geloof meer in een proactieve benadering. En daar speelt de schoolleiders een cruciale rol in, bijvoorbeeld bij het bepalen van de houding ten opzichte van verandering en het initiëren van nieuwe mogelijkheden. De meerwaarde van proactief zijn ligt in het voorkomen van verrassingen en het zelf kunnen uitoefenen van meer invloed. Kijk, een organisatieverandering is een collectieve activiteit, niet alleen iets van het managementteam. Dat betekent dat je als leidinggevende je voelsprieten gebruikt, dat je weet wat er in en om de school gebeurt. Omdat het een collectieve activiteit is moet je vanaf dag nul participatie stimuleren. Organiseer al vroeg betrokkenheid van je team, zodat veranderingen niet als opgelegd worden ervaren. Participatief leiderschap is hierbij essentieel. Het betrekken van mensen bij verandering zorgt voor meer draagvlak en positieve energie.’ Open en eerlijk vanaf het begin ‘Wat je wilt is dat mensen niet alleen het gevoel hebben invloed te kunnen uitoefenen, maar dat ze dat ook daadwerkelijk doen. Geef je je team dat gevoel niet, dan heeft iedereen een vrijbrief om zich tegen de veranderingen te keren. En terecht, om het duidelijk te stellen. Als je wilt dat mensen veranderen moet je alle mensen binnen een organisatie vanaf het begin betrekken. Dat betekent niet dat iedereen in een taskforce of werkgroep moet, het gaat in eerste instantie om informeren en luisteren. Wat betekent jouw werk voor jou? Waar krijg je energie van? Hoe kijk je tegen de veranderingen aan? Hoe zou het er straks volgens jou hier moeten uitzien? Ik weet dat het voor veel leidinggevenden misschien tegenstrijdig klinkt, maar ik benadruk het nog een keer: zorg dat je vanaf het begin voor open en eerlijke communicatie zorgt. Dat draagt bij aan effectieve verandering. Ook als je zelf nog niet weet welke kant het opgaat. Wees daar eerlijk over, stel je kwetsbaar op. Dat wordt gewaardeerd en nodigt uit tot meedenken.’ Grote en kleine besturen ‘Grote besturen hebben als voordeel dat ze een grote bovenlaag hebben, een stafbureau, met heel veel kennis en expertise op allerlei vlakken. Dit zijn mensen die ook de tijd krijgen om beleid en een aanpak te ontwikkelen voor veranderingen. Het grote nadeel is echter dat je Tekst Martijn de Graaff Cartoon Saltooo De maatschappij en ook het onderwijs zijn in beweging. Als schoolorganisatie wil je mee in de ontwikkelingen. Voor kleine schoolbesturen met een beperkte capaciteit en tijd is veranderen vaak geen eenvoudige opgave. Hoogleraar personeelsontwikkeling Rob Poell bespreekt de valkuilen en vooral: de aandachtspunten om verandering goed aan te pakken. Interview
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=