I n de dynamische wereld van het onderwijs, waar vernieuwing inmiddels een continuüm lijkt, sta ik als schoolleider bij stichting SNOW in Helmond vaak voor intrigerende uitdagingen. Deze rol, die ik eerder ook vervuld heb in het voortgezet onderwijs, brengt mij in contact met de essentie van verandering: is het een noodzakelijk kwaad, een kans, of een combinatie van beide? De paradox van verandering als constante, een gedachte die teruggaat tot de Griekse filosoof Heraclitus, heeft mij altijd gefascineerd. In mijn ervaringen als directeur-bestuurder heb ik gezien dat effectieve verandering meer is dan slechts de introductie van nieuwe ideeën. Het vereist een diepgaande benadering en toewijding aan langdurige leerprocessen. Voor mij is het cruciaal om hierin een balans te vinden tussen het integreren van nieuwe elementen en het behouden van beproefde methodes. Deze aanpak houdt de verbetering behapbaar en overzichtelijk en is ‘vriendelijker’ voor mijn collega’s. Verandering en hopelijk ook verbetering gaat niet alleen om het toevoegen van nieuwe elementen, maar ook om het verstandig weglaten van het overbodige. De valkuil in onderwijsontwikkeling is het voortdurend toevoegen zonder te weg te laten: ‘Niet iets erbij zonder eerst iets eraf” is hierbij mijn credo. Bij SNOW leggen we niet alleen de focus op een beperkt aantal onderwerpen en duiken daar diepgaand in, we bepalen ook wat we (voorlopig) niet meer gaan doen. Wat mij in dit proces altijd opvalt, is de behoefte bij sommige collega’s om te veel en te snel te willen veranderen. Het gevaar van een oppervlakkige benadering ligt op de loer. Ik ben dan ook geen grote voorstander van incidentele scholing, maar meer van collectieve teamtrajecten, waarbij we gedurende een langere periode van en met elkaar leren. Een aspect dat volgens mij vaak over het hoofd wordt gezien bij onderwijsveranderingen, is de meerwaarde van onderwijswetenschappelijk literatuur. Tegenwoordig is de noodzaak om zelf onderzoek uit te voeren helemaal niet nodig: inmiddels zijn de nieuwste wetenschappelijke inzichten voor iedereen beschikbaar. Bij SNOW duiken leerteams in wetenschappelijke artikelen op zoek naar mogelijke oplossingen c.q. verbeteringen om deze vervolgens gezamenlijk te bespreken en uit te werken. Deze manier van ‘evidence informed’ werken is ook een krachtige methode voor teamontwikkeling en collectief leren. Om veranderingen te borgen en om duurzaam te verbeteren, besteden we veel aandacht aan evaluatie. We kijken naar hoe de nieuwe methoden en benaderingen presteren in de praktijk, wat ons helpt om te bepalen of ze onze onderwijsdoelen ondersteunen. Dit stelt ons in staat om weloverwogen beslissingen te nemen en ervoor te zorgen dat onze onderwijspraktijken relevant, effectief en toekomstbestendig blijven. De rol van een schoolleider hierbij is dus zeker niet te onderschatten. Het vraagt om een visionaire aanpak, waarbij je openstaat voor nieuwe ideeën, terwijl je ook de bewezen methodes waardeert. Daarnaast is het een balanceren tussen traditie en innovatie, waarbij het belangrijk is om altijd het welzijn en de ontwikkeling van zowel leerlingen als docenten voor ogen te houden. Een verantwoordelijke maar ook hele mooie taak, waarbij ik probeer een constante factor te zijn in tijden van roep om verandering. ‘Als schoolleider probeer ik een constante factor te zijn in tijden van roep om verandering’ Column Tekst Mischa Berlijn, directeur-bestuurder bij stichting SNOW in Helmond www.kcwilhelmina.nl Mischa Berlijn
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=