Seizoen 2025 – 2026 bijzondere Voel het
verbeeld ru
ldingGeef je de uimte Subsidiënten Hoofdsponsor Partner Hoofdsponsor Junior Company Productiepartner
Foto: Altin Kaftira 6 Welkom
Ons theater is een magische plek. Wanneer het doek opgaat, wordt u meegenomen naar een andere realiteit. Een wereld waar opera en ballet u laten voelen wat niet met woorden kan worden omschreven. Met veel plezier presenteren we u ons seizoen 2025 – 2026! In tien maanden tijd zullen maar liefst dertien balletproducties en vijftien operaproducties, waaronder twee jeugdvoorstellingen, de revue passeren. Droom weg bij tijdloze publiekslievelingen, laat u overdonderen door topwerken van de meest gewilde makers van dit moment en open uw blik door te luisteren naar wat nieuwe stemmen te vertellen hebben. Zowel in de Grote Zaal als in Studio Boekman is er voor ieder wat wils. Daarnaast reizen we naar theaters én scholen door het hele land, om de magie van opera en ballet met zoveel mogelijk mensen te kunnen delen. We kijken uit naar een bijzonder seizoen. We vieren mijlpalen – zoals het zestigjarig bestaan van De Nationale Opera en het tienjarig bestaan van het Opera Forward Festival – en staan stil bij de afsluiting van een bepalende en ongekend waardevolle periode. Seizoen 2025 – 2026 is namelijk het laatste seizoen van Ted Brandsen als directeur van Het Nationale Ballet. Het programma dat hij heeft samengesteld, is dan ook een mix van werken van choreografen die hij bewondert en van balletten die hem als danser hebben gevormd. In deze brochure vindt u het volledige programma voor het komende seizoen en nemen zangers, dansers, regisseurs, choreografen, componisten en dirigenten u mee in het artistieke proces achter de voorstellingen. Het maken van deze voorstellingen zou niet mogelijk zijn zonder de steun van onze partners, sponsoren, Patronen en Vrienden. Dankzij hun bijdrage kunnen we niet alleen bijzondere nieuwe producties creëren, maar ook jong opera- en ballettalent ondersteunen en inspirerende educatieprojecten opzetten. We willen onze steungevers daar hartelijk voor bedanken. En meer steun is natuurlijk heel erg welkom. Op pagina 128 leest u hoe u kunt bijdragen en zo nog nauwer bij Nationale Opera & Ballet betrokken kunt worden. Namens iedereen voor en achter de schermen bij Nationale Opera & Ballet wensen we u veel leesplezier en bovenal een prachtig seizoen toe. Foto's: Jan Willem Kaldenbach Stijn Schoonderwoerd Algemeen directeur Nationale Opera & Ballet Sophie de Lint Directeur De Nationale Opera Ted Brandsen Directeur Het Nationale Ballet Topwerken, lievelingen en nieuwe stemmen 7
De Nationale Opera Overzicht 10 Interview: directeur Sophie de Lint 12 Tosca 16 Interview: sopraan Elena Stikhina 18 Operetta Land 20 De theorie van alles 22 De maagd van Orléans 24 Interview: regisseur Dmitri Tcherniakov 26 I Capuleti e i Montecchi 28 Interview: regisseur Tatjana Gürbaca 30 Atman! 32 Semele 34 Interview: countertenor Jakub Józef Orliński 36 Tristan und Isolde 38 Interview: regisseur Pierre Audi en sopraan Malin Byström 40 Opera Forward Festival (OFF) 42 OFF: Theory of Flames 44 OFF: Requiem 46 OFF: interview: componisten Michel van der Aa en Meriç Artaç 48 OFF: The Knife of Dawn 50 OFF: Les enfants terribles 51 OFF: Labs en contextprogramma 52 Die Passagierin 54 Le nozze di Figaro 56 Simon Boccanegra 58 Interview: sopraan Federica Lombardi 60 Interview: artistiek leider Koor van De Nationale Opera Edward Ananian-Cooper 62 Het Nationale Ballet Overzicht 66 Interview: directeur Ted Brandsen 68 Monument 72 Romeo en Julia 74 Voormalig balletsolisten over Romeo en Julia 76 Inhoudsopgave 8 Welkom
Notenkraker & Muizenkoning 78 Ballet Beats 80 Interview: choreografen Mthuthuzeli November en Joshua Jonker 82 Paquita / Carmen 84 Interview: adjunct-artistiek directeur Rachel Beaujean 86 La Bayadère 88 Interview: co-directors van La Bayadère 90 Hans in Carré 92 GRIMM 94 Interview: dansers Raquel Tijsterman en Manu Kumar 96 Masters of Movement 98 Choreografen Dawson, Pastor en Ratmansky over Het Nationale Ballet 100 Gala 102 Talentontwikkeling 104 Staf en dansers 106 Algemeen Studio Boekman 110 Kinderen, families en het onderwijs 112 Steun ons 128 Medewerkers 130 Colofon 138 Praktische informatie Serieverkoop 8 Naar het theater 116 In het theater 117 Kaartverkoop 118 Kalender 2025 – 2026 120 Plattegrond De Nationale Opera 124 Prijzen De Nationale Opera 125 Plattegrond Het Nationale Ballet 126 Prijzen Het Nationale Ballet 127 9
Foto: Olivia Witmond 10 Welkom
Voorrang Boek als eerste uw favoriete plaatsen voor het gehele seizoen – in één keer en voor de beste prijs, nog voor de reguliere verkoop. Door ons systeem van dyna- mische prijzen kunnen kaarten later in het seizoen duurder worden. Verzeker u daarom nu alvast van kaarten, dan komt u later niet voor verrassingen te staan. Scan de QR-code voor meer informatie Al seriehouder? Dan ontvangt u binnenkort een persoonlijke e-mail met uw eigen bestellink. Verdieping Beleef méér dan prachtige voorstellingen. Voorafgaand aan iedere voorstelling uit uw serie kunt u gratis het programmaboek ophalen. Daarnaast ontvangt u bij een operaserie driemaal per jaar ons verdiepende Odeon-magazine thuis, vol exclusieve interviews en achtergrondverhalen. Volop keuze Mis geen enkel hoogtepunt van het seizoen. Als seriehouder kiest u als eerste uit alle producties, data en plaatsen, inclusief gewilde premières en matinees. Mocht u later toch verhinderd zijn, dan kunt u uw kaarten tot een dag voor de voorstelling eenvoudig ruilen via onze klantenservice. Voluit genieten van een jaar vol opera en ballet Stel uw eigen serie samen, al vanaf twee voorstellingen Wees erbij en laat u verwonderen. Tijdens de serieverkoop boekt u uw favoriete voorstellingen al vóór de start van de reguliere kaartverkoop. Kies twee of meer voorstellingen en laat de voorpret alvast beginnen. Uw voordelen als seriehouder operaballet.nl/serieverkoop 11
Opera
Voorstellingen De Nationale Opera Tosca Giacomo Puccini 3 – 25 september 2025 blz. 16 Operetta Land Johann Strauss jr., Jacques Offenbach, Arthur Sullivan e.a. 5 – 23 oktober 2025 blz. 20 De theorie van alles (8+) Carlijn Metselaar 19 – 26 oktober 2025 blz. 22 De maagd van Orléans Pjotr Iljitsj Tsjaikovski 12 november – 2 december 2025 blz. 24 I Capuleti e i Montecchi Vincenzo Bellini 7 – 28 december 2025 blz. 28 Atman! (8+) Leonard Evers 21 december 2025 – 4 januari 2026 blz. 32 Semele Georg Friedrich Händel 17 – 29 januari 2026 blz. 34 Tristan und Isolde Richard Wagner 8 – 23 februari 2026 blz. 38 Opera Forward Festival (OFF) Theory of Flames Michel van der Aa 6 – 22 maart 2026 blz. 44 Requiem Meriç Artaç 13 – 21 maart 2026 blz. 46 The Knife of Dawn Hannah Kendall 14 – 18 maart 2026 blz. 50 Les enfants terribles Philip Glass Vanaf 14 maart 2026 blz. 51 Tournee De Nationale Opera Studio Die Passagierin Mieczysław Weinberg 17 april – 2 mei 2026 blz. 54 Le nozze di Figaro Wolfgang Amadeus Mozart 8 – 28 mei 2026 blz. 56 Simon Boccanegra Giuseppe Verdi 4 – 28 juni 2026 blz. 58 13
Hoe komen die ‘conflicting realities’ terug in het komende seizoen? “In zijn nieuwe werk Theory of Flames brengt componist Michel van der Aa dit thema prangend naar voren. Als de hoofdpersoon in de ban raakt van een complottheorie, drijft ze steeds verder weg van haar naasten. Net als in zijn andere opera’s onderzoekt Van der Aa hier de existentiële vragen en maatschappelijke dilemma’s waarmee het digitale tijdperk ons confronteert.” “Onder invloed van social media zijn samenlevingen steeds meer verdeeld geraakt. Het probleem is niet dat mensen er uiteenlopende ideeën op nahouden – die diversiteit geeft juist kleur aan een samenleving – maar als mensen in gescheiden werkelijkheden komen te leven, moeten we vrezen voor fatale gevolgen. Theory of Flames werkt deze problematiek uit in een hedendaagse vertelling. Maar ook opera’s uit andere tijdperken tonen conflicten tussen verschillende denk- en belevingswerelden. Met het thema ‘conflicting realities’ nodigen wij het publiek uit met ons te ontdekken wat deze opera’s ons kunnen vertellen over de verdeeldheid in onze samenleving.” Kun je een voorbeeld geven? “Neem Mozarts Le nozze di Figaro. Dat speelt zich af tegen de achtergrond van grote ongelijkheid. Slechts drie jaar na de oorspronkelijke première leidde de frictie tussen de verschillende sociale klassen tot de Franse Revolutie. In zijn scherpe enscenering maakt regisseur Kirill Serebrennikov de spanning tussen de haves en de have-nots ook in onze tijd heel sterk voelbaar. Een ander voorbeeld Interview Sophie de Lint over het nieuwe operaseizoen is I Capuleti e i Montecchi, Bellini’s versie van het verhaal van Romeo en Julia. In haar regie wil regisseur Tatjana Gürbaca benadrukken hoe de liefde tussen Romeo en Julia van meet af aan wordt overschaduwd door de verbittering van hun ruziënde families. De productie toont hoe wederzijdse haat kan leiden tot een draaikolk van geweld waaruit niemand kan ontsnappen.” Kan opera ook tegengif bieden tegen het botsen van wereldbeelden? “Theater nodigt je uit je te verplaatsen in verschillende perspectieven. Voeg daar de kracht van muziek aan toe, die direct tot de ziel kan spreken, en je hebt een kunstvorm die je op een intense manier empathie kan laten voelen voor zeer uiteenlopende perspectieven. Dat is een grote kracht.” “Daarnaast is er ook een subtielere werking van opera. Waar de constante stroom van berichten op onze schermen ons aanzet tot snelle meningen en primaire reacties, werkt opera op een ander niveau. In de zaal kun je je open- stellen voor een ervaring waar je niet onmiddellijk op hoeft te reageren. Ook in de dagen erna blijft de ervaring zich ontwikkelen. Zo biedt opera je de ruimte voor reflectie op jezelf en op de wereld.” Spelen dit soort gedachten over de kunstvorm een rol bij het samenstellen van het seizoen? “Ze spelen altijd mee op de achtergrond, maar onze focus ligt vooral op het publiek. We willen onze vaste toeschouwers blijven inspireren en tegelijkertijd ook nieuwe publieksgroepen aanspreken. Dat vraagt om een gevarieerd programma. Publieksreacties helpen ons om een goede balans te vinden. Bovendien hebben we vruchtbare dialogen met partners, zoals orkesten, artiesten en coproducenten. We willen binnen een seizoen ook recht doen aan de verscheidenheid aan werken die de operageschiedenis heeft opgeleverd. Een belangrijk deel van de programmering bestaat uit klassiekers van componisten als Mozart, Wagner, Verdi en Puccini. Daarnaast brengen we nieuwe opera’s en minder bekende werken die een plek in het repertoire verdienen.” Welke minder bekende opera’s zijn dat? “Een daarvan is Tsjaikovski’s De maagd van Orléans, een grootschalige opera over Jeanne d’Arc, met glorieuze muziek en een prominente rol voor ons koor. Deze titel stond hoog op het verlanglijstje van regisseur Dmitri Tcherniakov, die als geen ander het Russische repertoire weet te betrekken op de wereld van vandaag. Hij ziet de Franse strijdster als een personage dat de sociale normen uitdaagt en daarom wordt uitgestoten door de samenleving.” “Ook Die Passagierin (1968) van Mieczysław Weinberg verdient een plek in het repertoire. Aan boord van een oceaanstomer in 1960 wordt de Duitse Lisa geconfronteerd met haar verleden als SS-opzichter in Auschwitz, wanneer ze een voormalige gevangene denkt te herkennen. Sinds de eerste uitvoering in 2006 heeft deze opera langzaam zijn weg gevonden naar internationale podia. Regisseur Tobias Kratzer benadert het zware thema op een intelligente en gevoelige manier. We kijken ernaar uit om zijn bekroonde productie – door het Het thema van het nieuwe operaseizoen is ‘conflicting realities’. Directeur Sophie de Lint blikt vooruit op de producties van het komende jaar, met grote klassiekers, onbekende meesterwerken en een jubileumeditie van het Opera Forward Festival. 14 Opera
Foto: Marco Borggreve Malin Byström en Joshua Guerrero in Tosca (2022) “ Opera biedt de ruimte voor reflectie op jezelf en op de wereld”
Duitse magazine Opernwelt in 2024 uitgeroepen tot ‘productie van het jaar’ – naar Nederland te brengen.” Je noemde eerder dat de dialoog met de orkesten ook een rol speelt in de programmering. “Inderdaad. Het vinden van de juiste combinatie van opera, orkest en dirigent is cruciaal. Je wilt dat het orkest tot zijn recht komt in het repertoire dat het speelt, en dat een dirigent uit die match het uiterste weet te halen. Samen met onze partnerorkesten brengen we, naast vertrouwde namen, ook enkele nieuwe dirigenten naar ons huis. Zoals Nathalie Stutzmann, die de reprise van Barrie Kosky’s razend spannende enscenering van Tosca dirigeert, met in de bak onze meest vertrouwde partner: het Nederlands Philharmonisch. Stutzmann werd vorig jaar door het Duitse tijdschrift OPER! uitgeroepen tot beste operadirigent van het jaar, na succesvolle debuten bij The Metropolitan Opera en de Bayreuther Festspiele.” “Met het Rotterdams Philharmonisch Orkest presenteren we Tristan und Isolde onder leiding van rijzende ster Tarmo Peltokoski. Deze jonge dirigent lijkt voor de muziek van Wagner geboren te zijn. We hebben hem gekoppeld aan Wagnerveteraan Pierre Audi, die zijn veelgeprezen enscenering van Tristan undIsolde opnieuw tot leven brengt. Na de succesvolle samenwerking met Emmanuelle Haïm en haar ensemble Le Concert d'Astrée voor Giulio Cesare in 2023, wilden we hen zo snel mogelijk zien te strikken voor een volgende Händel-productie. Dat wordt Semele, een prachtig opera-oratorium, dat nog niet eerder bij ons te zien was. Regisseur Claus Guth weet toeschouwers altijd weergaloos mee te nemen in de complexe psychologie van personages. Hij benadert dit mythische verhaal als een vertelling over het maar al te herkenbare verlangen om te ontsnappen aan de werkelijkheid.” “Met dirigent en klavecinist Francesco Corti halen we voor Mozarts Le nozze di Figaro een expert in historisch geïn- formeerde uitvoeringen in huis. Het Nederlands Kamerorkest is heel gretig om zich door zijn kennis en ervaring te laten inspireren.” Zijn de operatitel en de regisseur altijd al bekend als je gaat nadenken over een dirigent? “Dat verschilt. Een voorbeeld: het Koninklijk Concertgebouworkest koesterde al langer de grote wens om een keer met dirigent Fabio Luisi een opera uit te voeren. Hij heeft een grote liefde voor en expertise in het Verdi-repertoire, en zo zijn we uitgekomen op Simon Boccanegra. Het is mooi om hem te kunnen samenbrengen met Jetske Mijnssen, een van onze meest succesvolle Nederlandse operaregisseurs. Gezamenlijk stelden we een Verdi-droomcast samen, met onder anderen Federica Lombardi, George Petean en Joshua Guerrero.” “En nu we het over casting hebben: het is een feest als je een van de grootste operazangers twee keer in een jaar kunt vastleggen, zoals dit seizoen Elena Stikhina. Zij heeft de ideale stem en persoonlijkheid voor de titelrol van De maagd van Orléans. Dat ze ook de rol van Tosca prachtig zal vertolken, weet iedereen die haar bij ons in Madama Butterfly en Suor Angelica meemaakte. Het is bijzonder om met zangers een relatie op te bouwen en samen na te denken over hun ambities. Malin Byström heeft bij ons al meerdere roldebuten gemaakt, zoals de titelrol in Salome en Elsa in Lohengrin. Tijdens een repetitie- periode maakten we een wandeling en bespraken haar droomrollen. Dat leidde tot haar engagement voor Tristan und Isolde, waarin ze weer een roldebuut zal maken. Het zegt iets over ons huis en ons publiek dat een zangeres van dit kaliber hier de steun en waardering voelt om zich zo’n iconische en veeleisende rol eigen te kunnen maken.” Zijn er naast de grote opera’s ook andere hoogtepunten in het seizoen waar je naar uitkijkt? “Absoluut! Sinds 2023 beschikken we met Studio Boekman over een kleine zaal die zich goed leent voor kleinere producties, experiment en talentontwikkeling. Denk aan programma’s waarin de zangers van De Nationale Opera Studio zich kunnen ontwikkelen en labs waarin artiesten kunnen experimenteren met opera en nieuwe technologieën. Ook speelt deze zaal een belangrijke rol in onze programmering voor kinderen en families, inmiddels een vaste waarde in elk seizoen. De theorie van alles, de jeugdproductie van componist Carlijn Metselaar waarmee we de zaal in 2023 feestelijk openden, keert dit seizoen terug.” “Met Atman! brengen we in Studio Boekman een nieuwe jeugdopera van Leonard Evers. Een zangeres en een accordeonist nemen de jonge toeschouwers mee in een verhaal over verdwalen, geschreven door Bart Moeyaert. Op het grote toneel brengen we Steef de Jongs familievoorstelling Operetta Land terug. Die productie was enkele jaren geleden een doorslaand succes, met trouwens ook veel volwassenen zónder kinderen in het publiek.” “We ontwikkelen Atman! samen met Opera Zuid en de Nederlandse Reisopera, waardoor we er samen voor zorgen dat de voorstelling door heel Nederland te zien is. Ook voor talentontwikkeling werken we nauw met deze partners samen. De Nationale Opera maakt deel uit van een groter ‘ecosysteem’ waarin talent zich kan ontplooien. Zo dragen we samen met de Reisopera en Opera Zuid verantwoordelijkheid voor de jonge artiesten van De Nationale Opera Studio, die zich in het nieuwe seizoen op “ We brengen klassiekers, nieuwe opera’s en onbekende werken die een plek in het repertoire verdienen” 16 Opera
Les enfants terribles storten, een moderne klassieker van Philip Glass.” “En om binnen de metafoor van het ecosysteem te blijven: met het jaarlijkse Opera Forward Festival willen we een ideale biotoop bieden waar operamakers van verschillende generaties kunnen floreren met grensverleggend werk.” Het Opera Forward Festival (OFF) viert in dit seizoen haar tiende verjaardag. Hoeveel edities heb jij meegemaakt? “Gelukkig heb ik bijna alle edities van het festival bijgewoond, op de eerste na. Toen ik de positie als directeur van De Nationale Opera van Pierre Audi overnam, was het voor mij cruciaal om OFF te blijven ontwikkelen. Het festival, dat zowel studenten, mid-career artiesten als zeer ervaren makers samenbrengt, is uniek in het operaveld. Samenwerkingen met kunstopleidingen en andere partners uit het culturele veld zijn daarbij essentieel. Na tien jaar is het festival een onmisbaar onderdeel van het DNA van De Nationale Opera.” Wat kunnen we verwachten van deze jubileumeditie van OFF? “We richten ons op artiesten die werken in het Nederlandse veld en koppelen hen aan internationale partners. We kiezen daarbij voor een vertegenwoordiging van verschillende generaties en stijlen. Michel van der Aa, een pleitbezorger van operavernieuwing en betrokken bij OFF sinds de eerste editie, keert terug met zijn nieuwe opera Theory of Flames. Samen met het festival November Music presenteren we een nieuw werk van Meriç Artaç, een componist met een grote liefde voor interdisciplinaire projecten. We koppelen haar aan Silvia Costa, die na een jaren lange samenwerking met Romeo Castellucci nu razendsnel carrière maakt als regisseur op de internationale podia.” “Daarnaast presenteren we de indringende kameropera The Knife of Dawn van Hannah Kendall, in de regie van Gavin-Viano, een van de meest veelzijdige en spraakmakende Nederlandse theatermakers van dit moment. Ter gelegenheid van het OFF-jubileum brengen we de conferentie van Opera Europa naar het festival. We kijken uit naar de uitwisseling tussen de Nederlandse en internationale sector die daaruit zal volgen.” En had De Nationale Opera dit jaar niet ook een ander jubileum te vieren? “Ja, De Nationale Opera bestaat zestig jaar! We vieren dit jubileum het liefst met zoveel mogelijk mensen die ons dierbaar zijn: met het publiek, maar ook met onze “ Het Opera Forward Festival is na tien jaar een onmisbaar onderdeel van het DNA van De Nationale Opera” Tekst: Wout van Tongeren en Laura Roling | Foto: Hans van den Boogaard Sophie de Lint Directeur De Nationale Opera collega’s voor en achter de schermen, die ons huis maken tot wat het is. Daarom is het jaarlijkse Open Huis, aan het begin van het seizoen, hét moment om stil te staan bij onze verjaardag. Het belooft een viering te worden die – in tijden van ‘conflicting realities’ – de verbindende kracht van opera onderstreept.” 17
Tosca Giacomo Puccini (1858 – 1924) 18 Opera
Foto: Hugo Thomassen Terug bij De Nationale Opera Melodrama in drie bedrijven Gezongen in het Italiaans Libretto Giuseppe Giacosa en Luigi Ilica Muzikale leiding Nathalie Stutzmann Regie Barrie Kosky Decor Rufus Didwiszus Kostuums Klaus Bruns Licht Franck Evin Floria Tosca Elena Stikhina (3, 6, 9, 12, 15 en 23 september) Natalya Romaniw (18, 21 en 25 september) Mario Cavaradossi Joshua Guerrero Il barone Scarpia Gevorg Hakobyan Cesare Angelotti Sam Carl Il Sagrestano Tomeu Bibiloni Spoletta Lucas van Lierop Un Carceriere Joe Chalmers (De Nationale Opera Studio) Nederlands Philharmonisch Koor van De Nationale Opera Instudering Koor Edward Ananian-Cooper Nieuw Amsterdams Kinderkoor (onderdeel van Nieuw Vocaal Amsterdam) Liefde, lust en politieke intriges buitelen over elkaar in het leven van de temperamentvolle zangeres Floria Tosca. Wanneer haar geliefde gevangengenomen wordt door de sadistische politiechef Scarpia, neemt Tosca haar lot in eigen handen, met huiveringwekkende gevolgen. Een psychologische thriller Met zijn scherpe psychologische schetsen van personages en de huiveringwekkende combinatie van geweld en erotiek, leverde Puccini in 1900 een opera af die met beide benen in de turbulente nieuwe eeuw stond. Regisseur Barrie Kosky omschrijft Tosca dan ook als een opera die niet achterom, maar vooruitkijkt. In zijn enscenering creëert Kosky een ‘opéra noir’, een equivalent van de film noir, met al zijn broeierige spanningen en duistere wendingen. Met Tosca maakt de internationaal gevierde dirigent Nathalie Stutzmann haar debuut bij De Nationale Opera. Met het Nederlands Philharmonisch in de bak zal zij Puccini’s wervelende partituur tot leven wekken. De titelrol zal afwisselend vertolkt worden door Elena Stikhina, die bij De Nationale Opera al eerder hoofdrollen zong in Puccini’s Madama Butterfly en Suor Angelica, en door Natalya Romaniw, die haar huisdebuut maakt. Voor deze reprise keren tenor Joshua Guerrero en bariton Gevorg Hakobyan terug, die in 2022 veel geprezen werden voor hun vertolkingen van Cavaradossi en Scarpia. Bloedstollende opéra noir Wanneer twee geliefden onder druk worden gezet door een sadistische politiechef ontstaat een spannend kat-en-muisspel. Met Tosca demonstreert Puccini zijn meesterlijke theatrale instinct. De contrastrijke muziek laat je twee uur lang op het puntje van je stoel zitten. Barrie Kosky’s messcherpe regie ontving in 2022 veel lof, en keert nu terug naar ons theater. Première 3/9/2025 Volgende voorstellingen: 6, 9, 12, 15, 18, 21*, 23, 25 september 2025 | Aanvang: 19.30 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 8 mei 2025 | Prijscategorie: A | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet Het Nederlands Philharmonisch is, samen met het Nederlands Kamerorkest, vaste orkestpartner van De Nationale Opera. Daarbuiten speelt het orkest symfonisch werk van componisten als Mahler, Brahms en Richard Strauss, in het Koninklijk Concertgebouw en op andere grote podia in binnen- en buitenland. Dit seizoen begeleidt het Nederlands Philharmonisch naast Tosca ook De maagd van Orléans, I Capuleti e i Montecchi en Die Passagierin. “ Sterregisseur Barrie Kosky maakt er een subliem drama van” NRC 19
Interview Sopraan Elena Stikhina over Tosca en De maagd van Orléans te zijn” mens het gevoel geeft ons “Opera 20 Opera
Sopraan Elena Stikhina is hard op weg een van de favoriete operasterren van het Amsterdamse publiek te worden. Dit seizoen is zij in zowel Puccini’s Tosca als Tsjaikovski’s De maagd van Orléans te zien en te horen. “Puccini is een van mijn favoriete componisten. Zijn muziek is heel aangenaam om te zingen, maar zijn opera’s zitten ook vol psychologisch inzicht en drama. De personages zijn normale mensen, gevangen in moeilijke omstandigheden, met gevoelens waarmee je je direct kunt identificeren. Dat betekent dat je jezelf niet altijd tot het uiterste hoeft te drijven, alles staat al in zijn partituren. Je hoeft alleen maar mee te gaan met de muziek. En als je dán iets extra’s doet, heeft dat een nog groter effect.” Compleet andere wereld “Het moeilijkste bij het zingen van een beroemde rol is misschien wel om jezelf niet te vergelijken met anderen. Ik heb altijd mijn eigen manier willen vinden om mij rollen eigen te maken, en niet een afgeleide vertolking te geven van wat andere zangers al hebben gedaan. Ik studeer rollen altijd in vanuit de partituur en met een pianist, om erachter te komen wat de componist echt geschreven heeft. Op die manier open je een compleet andere wereld voor jezelf.” Schitterende aria’s “Tsjaikovski’s De maagd van Orléans is echt een juweel. Het is meeslepende romantische muziek, met een dramatisch verhaal, schitterende aria’s, een prachtig liefdesduet met de bariton én grootse koren. Tsjaikovski was een waar genie op het gebied van orkestratie. Je hoort zoveel kleuren in het orkest en hij maakt die klankbeelden zo levendig, dat ze direct iets driedimensionaals krijgen.” “Jeanne d’Arc lijkt in zekere zin erg op Bellini’s Norma, die haar onaantastbare, bijna goddelijke kant heeft als hogepriesteres, maar tegelijkertijd een vrouw van de wereld is. Vrouwen zijn nooit maar één ding. Jeanne heeft haar heilige missie waarin ze echt gelooft en waar ze alles voor doet, maar ze is ook een jonge vrouw met gevoelens, die verliefd kan worden.” Nieuwe ideeën “Ik werk graag met regisseurs die precies weten wat ze willen en die ideeën hebben die bij de muziek passen. Zonder nieuwe ideeën zal de opera nooit evolueren. Ik houd ook van klassieke producties, maar ik denk dat het heel belangrijk is om onze kunstvorm te blijven ontwikkelen, contact te maken met de toeschouwers en verschillende gezichtspunten op hetzelfde verhaal te tonen. Anders ontgaan je misschien diepere waarheden die daarin verborgen kunnen zitten. “Een van de redenen waarom mensen naar deze tragische opera’s gaan, is dat ze ons het gevoel geven mens te zijn. Het is als een reiniging door kunst. Kunst is gemaakt om je te laten voelen. Als je naar schilderijen kijkt, of naar het theater of de opera gaat, en je tijdens die ervaring iets voelt – dat kan vreugde zijn, of verdriet, je kunt huilen of boos worden, het maakt niet uit – dan heeft kunst haar punt gemaakt.” Tekst: Benjamin Rous | Foto: Daniil Rabovsky “ Bij het zingen van een beroemde rol is het moeilijkste misschien wel om jezelf niet te vergelijken met anderen” 21
Land Johann Strauss jr., Jacques Offenbach, Arthur Sullivan e.a. Operetta 22 Opera
Foto: Hugo Thomassen Familievoorstelling Reprise Overwegend in het Nederlands gezongen Libretto Paulien Cornelisse Muzikale leiding Aldert Vermeulen Regie, decor en kostuums Steef de Jong Licht Cor van den Brink Dramaturgie Laura Roling Verzinner / Lady Kant / Venus Steef de Jong Koningin Raoul Stefani Minister van Financië n Marc Pantus Graaf Lothar Laetitia Gerards Prinses Galathea Elenora Hu Koning Pygmalion / Heggenschaarhuzaar Frederik Bergman Prins Nicola / Heggenschaarhuzaar Ian Castro Sir Taki Aaike Nortier (De Nationale Opera Studio) Nederlands Kamerorkest Schoolvoorstellingen Speciaal voor het basisonderwijs worden besloten schoolvoorstellingen aangeboden. Zie: operaballet.nl/ schoolvoorstellingen Première 5*/10/2025 Volgende voorstellingen: 7, 10, 12*, 15, 20, 23 oktober 2025 | Aanvang: 20.00 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 8 mei 2025 | Prijzen: zie blz. 125 | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet In de familievoorstelling Operetta Land deelt theatermaker Steef de Jong zijn liefde voor de operette. In het bonte verhaal, dat hij samen met Paulien Cornelisse schreef, rijgt hij muziek van verschillende operettecomponisten aaneen tot een fris en eigen- tijds geheel, vol humor en ontroering. Bij de première in 2022 werd Operetta Land enthousiast ontvangen door pers en publiek. De voorstellingen waren in een mum van tijd uitverkocht. Wie de voorstelling toen gemist heeft, krijgt nu een nieuwe kans. Wonderlijk koninkrijk Op een leeg toneel zet ‘Verzinner’ Steef de Jong zijn fantasie aan het werk, en prompt verschijnt Operetta Land, een wonderlijk koninkrijk waar iedere dag in het teken staat van feest en muziek. Voor elk probleem weten de vrolijke inwoners van Operetta Land een oplossing te vinden, met hulp van de Verzinner. Maar wanneer de kwaadaardige koning Pygmalion, vorst van het grimmige buurland Operanië, op het toneel verschijnt, lijkt een oplossing plots niet zo vanzelfsprekend meer. Voor deze herneming keert het merendeel van de originele cast terug, met naast Steef de Jong veel geliefde Nederlandse zangers als Elenora Hu, Laetitia Gerards, Raoul Steffani, Marc Pantus en Frederik Bergman. Dirigent Aldert Vermeulen leidt het Nederlands Kamerorkest door hoogtepunten uit het operette-repertoire. Feestelijke wereld van verbeelding In Operetta Land is alles mogelijk, zolang je je fantasie maar gebruikt. Vrolijkheid is er de norm en om de haverklap barst men er in zingen uit. Lopen de dingen even uit de hand, dan is er één zekerheid: uiteindelijk komt alles goed. Wees welkom in een land vol romantiek, misverstanden, persoonsverwisselingen en bovenal verrukkelijke muziek. “ Een feest waarin alles grandioos openklapt en samenvalt” Trouw Het Nederlands Kamerorkest, is met 25 tot 45 musici een klein, intiem orkest. Het is, samen met het Nederlands Philharmonisch, de vaste orkestpartner van De Nationale Opera. Daarnaast bespeelt het orkest gerenommeerde podia in binnen- en buitenland met een gevarieerd repertoire, van barokmuziek tot hedendaagse composities. Naast Operetta Land begeleidt het Nederlands Kamerorkest dit seizoen bij De Nationale Opera ook Le nozze di Figaro. 23
van Carlijn Metselaar (1989) alles De theorie 24 Opera
Foto: Michiel Spijkers Herfstvakantie-uitje (8+) Reprise Gezongen in het Nederlands Libretto Roziena Salihu Arrangementen / compositie elektronische muziek Jan van Eerd Muzikale leiding Hanne van de Vrie Concept en regie Naomi van der Linden Decor en kostuums Dymph Boss Licht Ianthe van der Hoek Choreografie Jomecia Oosterwolde Dramaturgie Naomi Teekens Nia Houda Bibouda Oma Elena Vink Tante Jomecia Oosterwolde Ensemble Nienke Nasserian, Anna Traub, Joris van Baar Slagwerk en elektronica Jan van Eerd Piano Charlie Bo Meijering Cello Geneviève Verhage Schoolvoorstellingen Speciaal voor het basisonderwijs worden er besloten schoolvoorstellingen aangeboden. Zie: operaballet.nl/ schoolvoorstellingen Founding partner programmering Studio Boekman Première 19/10/2025 Volgende voorstellingen: 20*, 20, 21*, 21, 23*, 23, 24*, 25*, 25, 26*, 26 oktober 2025 | Aanvang: 16.00 uur / *13.30 uur | Start kaartverkoop: 8 mei 2025 | Prijzen: zie blz. 125 | Locatie: Studio Boekman, Nationale Opera & Ballet Deze spoken-word-opera neemt je mee in de magisch- filosofische zoektocht van de 11-jarige Nia. Haar oma, een vooraanstaand wetenschapper, wil dat Nia haar ongelofelijke rekentalent elke dag inzet in het laboratorium, om samen te werken aan een doorbraak in de natuurkundige ‘theorie van alles’. Maar haar tante, een beroemd danser, herkent een ander talent in Nia en wil dat ze al haar tijd doorbrengt in de dansstudio. Nia kan én wil het allebei, maar ze weet niet hoe ze het allemaal voor elkaar kan krijgen. Onverwachte ontdekkingen Niet alleen in het verhaal, ook in de vorm van De theorie van alles komen verschillende werelden samen: die van opera en dans, klassieke muziek en spoken word, kunst en wetenschap. Op speelse wijze laat de voorstelling zien dat juist als je dingen samenbrengt die op het eerste gezicht niet bij elkaar passen, je onverwachte ontdekkingen kunt doen. Na een succesvolle reeks voorstellingen in seizoen 2023 – 2024, brengen we de energieke jeugdopera deze herfstvakantie terug. De makers De theorie van alles is een initiatief van regisseur Naomi van der Linden en muzikaal leider Hanne van de Vrie. Eerder werkten zij bij De Nationale Opera al samen aan het Kinderkorenfestival en het project Operahelden. Voor deze muzikale jeugdvoorstelling gingen ze een samenwerking aan met diverse artiesten, onder wie componist Carlijn Metselaar en multidisciplinair woordkunstenaar Roziena Salihu. Sprankelende jeugdvoorstelling die werelden samenbrengt Nia is op zoek naar meer tijd. Want in de uren die ze heeft, krijgt ze het niet voor elkaar: zowel haar oma helpen in het laboratorium als trainen in de dansstudio van haar tante. Moet ze dan maar kiezen? De bruisende voorstelling De theorie van alles bewijst dat het niet altijd ‘of-of’ hoeft te zijn. “ Mooie, inventieve jeugdopera” de Volkskrant 25
maagdvan Orléans De Pjotr Iljitsj Tsjaikovski (1840 – 1893) 26 Opera
Nieuwe productie Opera in vier bedrijven Gezongen in het Russisch Libretto Pjotr Iljitsj Tsjaikovski Muzikale leiding Valentin Uryupin Regie en decor Dmitri Tcherniakov Kostuums Elena Zaitseva Licht Gleb Filshtinsky Gevechtschoreografie Ran Arthur Braun Jeanne d’Arc Elena Stikhina Koning Charles VII Allan Clayton Agnes Sorel Nadezhda Pavlova Lionel Andrey Zhilikhovsky Dunois Vladislav Sulimsky De aartsbisschop John Relyea Thibaut d’Arc Gábor Bretz Raimond Oleksiy Palchykov Nederlands Philharmonisch Koor van De Nationale Opera Instudering Koor Edward Ananian-Cooper Coproductie met Metropolitan Opera New York Première 12/11/2025 Volgende voorstellingen: 15, 18, 21, 23*, 25, 28 november, 2 december 2025 | Aanvang: 19.30 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 8 mei 2025 | Prijscategorie: B | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet In de opera van Tsjaikovski is Jeanne d’Arc niet alleen de bekende heldin, maar ook een jonge vrouw met passie en twijfels. Volgens de legende bevrijdde zij in de vijftiende eeuw de inwoners van de stad Orléans en leidde ze het Franse leger naar de overwinning op de Engelsen. Ondanks die heldendaden werd zij uiteindelijk veroordeeld en verketterd door haar eigen volk. Haar leven inspireerde talloze kunstenaars, onder wie Friedrich Schiller. Tsjaikovski baseerde zijn opera op het gelijknamige toneelstuk van de Duitse schrijver. Net als in dat stuk wordt Jeannes vastberadenheid in de opera op de proef gesteld door een plotselinge liefde voor de vijandelijke ridder Lionel. Met dit werk creëerde Tsjaikovski zijn eigen variant op de Franse grand opéra, waarin historische onderwerpen op een overweldigende manier en met veel effect worden opgevoerd. Bekeken en bekritiseerd Regisseur Dmitri Tcherniakov was al eerder in Amsterdam te gast met krachtige interpretaties van Russisch repertoire, zoals De legende van de onzichtbare stad Kitesj (2012) en Prins Igor (2017). In De maagd van Orléans brengt hij de legende naar onze tijd en plaatst hij de strijdbare Jeanne in het oog van de storm, bekeken en bekritiseerd door de machten om haar heen. De jonge, veelbelovende dirigent Valentin Uryupin maakt zijn debuut bij De Nationale Opera met deze productie, waarin het Nederlands Philharmonisch en het Koor van De Nationale Opera op volle kracht te beleven zijn. De uitdagende titelrol zal worden vertolkt door publieksfavoriet Elena Stikhina, die eerder furore in Amsterdam maakte als Madama Butterfly en Suor Angelica. De rollen van de mannen met wie Jeanne te maken heeft, zijn eveneens sterk bezet, met tenor Allan Clayton in de rol van koning Charles VII, en de baritons Andrey Zhilikhovsky en Vladislav Sulimsky – beiden in een huisdebuut – als de ridders Lionel en Dunois. Ook de sonore bas John Relyea maakt bij ons zijn debuut, in de rol van de aartsbisschop. Foto: Hugo Thomassen Tsjaikovski’s grootse opera over Jeanne d’Arc De opera De maagd van Orléans, over de Franse heldin Jeanne d’Arc, is een zelden opgevoerde parel uit het oeuvre van Tsjaikovski. Regisseur Dmitri Tcherniakov, een meester in het Russische repertoire, kan dit meeslepende werk als geen ander tot leven brengen. 27
Interview Regisseur Dmitri Tcherniakov over De maagd van Orléans Dmitri Tcherniakov buigt zich opnieuw over een opera van Tsjaikovski. Na eerdere successen met Jevgeni Onjegin in Moskou en Iolanta in Parijs richt hij zich nu op De maagd van Orléans, over de legendarische figuur Jeanne d’Arc. Wat spreekt hem aan in dit relatief onbekende werk? “Dit is de derde opera van Tsjaikovski die ik regisseer. In De maagd van Orléans sta ik opnieuw voor een sterke vrouwelijke hoofdpersoon, om wie het hele verhaal draait. Dat is eigenlijk altijd het geval bij Tsjaikovski, zelfs als de titel naar een mannelijk personage verwijst. Zo staat Tatjana centraal in Jevgeni Onjegin, Maria in Mazeppa en Natasja in Tsjaikovski’s vroege opera De lijfwacht.” “Deze heldinnen bezitten allemaal een lyrische, maar ook verheven kwaliteit. Het zijn visionaire vrouwen die de maatschappelijke norm bevragen, wat ze uiteindelijk met hun leven moeten bekopen. Op een bepaald moment in het verhaal kiezen al deze personages ervoor om niet langer te leven volgens de regels die voor hen zijn bepaald. Ze breken met hun alledaagse levens of hun familie en stappen uit de schaduw, als in een soort coming-out. Die keuzes eindigen vaak in een tragedie, maar leveren ook een adem- benemend schouwspel op.” Held of misdadiger? “Jeanne d’Arc is een historische figuur die leefde in de vijftiende eeuw. Haar geschiedenis is overgeleverd in de vorm van verslagen van haar proces, compleet met aanklacht, getuigenverklaringen en verhoren. Tijdens haar proces getuigde ze voor zichzelf, maar iemand die zich voordeed als een vertrouweling, een soort lokvogel, wist haar uitspraken te ontlokken die ze tijdens haar proces niet had willen doen. Ze werd dus onder- worpen aan vergaande onderzoeks- technieken om erachter te komen wie of wat ze nu werkelijk was.” “De opera is gebaseerd op het toneelstuk van Friedrich Schiller, die ooit schreef dat er weinig verschil bestaat tussen de persoonlijkheden van vooraanstaande historische helden en misdadigers. Beide overschrijden immers vaak regels en grenzen om hun doelen te bereiken. Het verschil zit vooral in hoe ze worden beoordeeld: de misdadiger wordt gestraft voor het nastreven van zelfzuchtige en vaak destructieve doeleinden, terwijl de held wordt geroemd voor diens inzet voor het algemeen belang of een hoger doel. Maar als je de held in een andere omgeving plaatst, kan die zomaar als crimineel worden bestempeld. Dat maakt Jeanne d’Arc juist zo interessant, haar leven en nalatenschap omvatten beide kanten van deze medaille.” “Jeanne d’Arc overschreed vele normen en conventies in de vijftiende eeuw. Ze kleedde zich als man, liet zich leiden door visioenen en de stemmen die ze hoorde, en werd beschuldigd van ketterij. Zaken waarvoor je in onze huidige maatschappij in principe niet vervolgd zou worden. En toch heb ik het gevoel dat een sterke, onconventionele figuur als Jeanne ook in onze tijd op weerstand zou stuiten.” “Ook in onze tijd zou Jeanne d’Arc stuiten op weer 28 Opera
Tekst: Niels Nuijten | Foto: Doris Spiekermann-Klaas “ Tsjaikovski’s heldinnen zijn visionaire vrouwen die de maatschappelijke norm bevragen” n” erstand
I Capuleti e i Montecchi Vincenzo Bellini (1801 – 1835) 30 Opera
Nieuwe productie Lyrische tragedie in twee bedrijven Gezongen in het Italiaans Libretto Felice Romani Muzikale leiding Antonino Fogliani Regie Tatjana Gü rbaca Decor Henrik Ahr Kostuums Silke Willrett Licht Stefan Bolliger Dramaturgie Nikolaus Stenitzer, Jasmijn van Wijnen Romeo Vasilisa Berzhanskaya Giulietta Ying Fang Capellio Jerzy Butryn Tebaldo Amitai Pati Lorenzo Bogdan Talos Nederlands Philharmonisch Koor van De Nationale Opera Instudering Koor Ad Broeksteeg Coproductie met Wiener Staatsoper Première 7*/12/2025 Volgende voorstellingen: 10, 13, 16, 19, 22, 26*, 28* december 2025 | Aanvang: 19.30 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 8 mei 2025 | Prijscategorie: B | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet Verona wordt verscheurd door de voortdurende vete tussen de families Capuleti en Montecchi. Wanneer Capellio, leider van de Capuleti, zijn dochter Giulietta wil uithuwelijken aan Tebaldo, keert Romeo, aanvoerder van de Montecchi, terug naar Verona. Zijn komst doet zowel de strijd tussen de families als de liefde tussen hem en Giulietta weer opvlammen. Bellini's opera is niet gebaseerd op Shakespeares toneelstuk, maar op Italiaanse versies van hetzelfde verhaal. De componist laat de spanning tussen liefde en loyaliteit doorklinken in elke noot, terwijl hij ook de innerlijke conflicten van de personages meesterlijk blootlegt. Tatjana Gürbaca is een van de meest muzikale regisseurs van het moment en een meester in personenregie. Ze ontwikkelt haar regies altijd vanuit een diepgaande analyse van de partituur en maakt zo de vertellende kracht van de muziek voelbaar voor het publiek. Nadat we eerder haar Traviata naar Amsterdam brachten, maakt Gürbaca nu met I Capuleti e i Montecchi haar eerste geheel nieuwe productie voor De Nationale Opera. Geliefd liefdespaar Publiekslieveling Ying Fang – met haar kristalheldere sopraanstem en buitengewone podiumprésence – keert terug naar De Nationale Opera voor haar roldebuut als Giulietta. Mezzosopraan Vasilisa Berzhanskaya kreeg in Amsterdam al veel lof voor haar vertolking van Vagaus in Vivaldi’s Juditha Triumphans en kruipt voor deze productie in de huid van Romeo. Het Nederlands Philharmonisch staat onder leiding van belcantospecialist Antonino Fogliani. Foto: Hugo Thomassen Romeo en Julia vanuit Bellini’s perspectief Na een succesvolle Donizetti-reeks is het de beurt aan die andere meester van de belcanto-opera: Bellini. Zijn opera I Capuleti e i Montecchi vertelt het wereldberoemde liefdesverhaal van Romeo en Julia. Een hartstochtelijke tragedie over liefde en haat, belofte en schuld, verpakt in sublieme muziek, aangrijpende aria’s en duetten die recht in het hart raken. “ A voice that can stop time, pure and rich” Financial Times over Ying Fang “ One of the most soughtafter exponents of the bel canto repertoire” OperaWire over Vasilisa Berzhanskaya 31
Tatjana Gürbaca regisseert Bellini’s I Capuleti e i Montecchi. Deze belcanto-opera vertelt het beroemde verhaal van Romeo en Julia, maar legt andere accenten dan Shakespeares toneelstuk. Niet de romantiek van de jonge geliefden staat centraal, maar de geschiedenis van haat en geweld waarin ze verstrikt zijn. “Het spelen met de verwachtingen van het publiek maakt het verhaal juist rijker.” “Hoewel dit de eerste keer is dat ik de kans krijg om een opera van Bellini te regisseren, voel ik me zeer verbonden met de belcanto-stijl. In dit genre wordt de stem een uitdrukking van de diepste gevoelens van een personage. En juist de coloraturen (virtuoze muzikale versieringen in de zangpartij – red.) laten ons voelen welk lijden een personage in grote nood en onderdrukking ervaart. We kennen het verhaal van Romeo en Julia vooral van Shakespeare. Bellini’s opera grijpt terug op een oudere versie: in Luigi da Porto’s Istoria novellamente ritrovata di due nobili amanti uit 1524 staat de vete tussen de rivaliserende families, de Capuleti en de Montecchi, centraal. Eer, familiewraak en het lot spelen een hoofdrol. Wat op het eerste gezicht de grootste liefdesgeschiedenis ter wereld lijkt, wordt door Bellini getransformeerd tot een spannend, psychologisch rijk netwerk van relaties tussen personages die diep beïnvloed worden door hun verleden.” Schuldgevoelens “Capellio, het hoofd van de Capuleti, heeft zijn zoon verloren en we weten dat Romeo, leider van de Montecchi, bij deze dood betrokken was. Romeo, die al verliefd was op Julia, moest de stad ontvluchten en kon jarenlang alleen via brieven contact houden. Zijn familie is uiteengevallen. Maar ook de familie van Capellio lijkt te zijn vastgelopen, aangezien de oudste zoon en dus stamhouder is overleden.” “Het is de vraag hoeveel Julia zelf te maken had met de dood van haar broer, maar het is duidelijk dat ze Romeo al jaren Interview Regisseur Tatjana Gürbaca over I Capuleti e i Montecchi Een verhaal over eer en wraakniet heeft gezien. De romantiek van hun jeugd is verdwenen, en wanneer ze elkaar voor het eerst weer ontmoeten, vinden ze elkaar niet echt. Julia’s grote verdriet, haar doodswens, wordt mede veroorzaakt door schuldgevoelens tegenover Romeo en haar eigen familie. En doordat haar vader zich laat leiden door pijn en wraakgevoelens, verhindert hij de jongere generatie om haar eigen weg te vinden. Er zijn dus nogal wat verschillen met Shakespeares beroemde versie, maar het spelen met deze verwachtingen maakt het verhaal veel rijker en niet minder tragisch.” “Ik kijk er enorm naar uit om de wereld van deze iconische personages en het conflict tussen generaties opnieuw te ontdekken en te vertellen. Het is een eer om dit te mogen doen in zo’n belangrijk, internationaal operahuis. Ik werk hier met fantastische solisten en een geweldig, enthousiast koor, waar ik me, na onze La traviata samen, in het bijzonder op verheug.” 32 Opera
“ Ik kijk ernaar uit om de wereld van deze iconische personages opnieuw te ontdekken” Tekst: Jasmijn van Wijnen | Foto: Tobias Kruse 33
Atman! Leonard Evers (1985) 34 Opera
Foto: Michiel Spijkers Kerstvakantie-uitje (8+) Gezongen in het Nederlands Libretto Bart Moeyaert Regie Annemiek van Elst Decor Douwe Hibma Dramaturgie Wout van Tongeren, Joep Hupperetz Coproductie met De Nederlandse Reisopera en Opera Zuid Founding partner programmering Studio Boekman De negenjarige Atman had niet verwacht dat hij ooit zou verdwalen in zijn eigen stad. De sleutel van thuis heeft hij op zak, maar waar hij woont, dat is hij even kwijt. Op straat vraagt hij raad. Een man heeft geen tijd (‘Vraag het me morgen nog eens’). Een vrouw neemt hem mee (‘Jonges as jouw zijn goeie matroze’). Maar Atman wil naar huis, niet de oceaan over. Wat begint als een eenvoudig verzoek (‘Weet u welke kant ik op moet?’) wordt een tocht met omwegen en hindernissen die voor een jongen van negen soms onoverkomelijk lijken — of nee: zijn. Eenmansorkest Componist en dirigent Leonard Evers heeft een grote liefde voor theater en schreef jeugdopera’s voor onder andere De Nationale Opera en Opernhaus Zürich. Zijn jeugdopera Goud! wordt sinds 2012 door heel Europa opgevoerd en was ook meermaals bij De Nationale Opera te zien. Voor deze nieuwe opera benut hij alle mogelijkheden van de accordeon: het eenmansorkest en zwerfinstrument bij uitstek. Het was een langgekoesterde wens van Evers om samen met schrijver Bart Moeyaert een opera te maken. Moeyaert is bekend van romans als Broere en Een ander leven, en werkte eerder samen met musici zoals violist Janine Jansen en met het Nederlands Blazers Ensemble. Zijn werk werd meermaals onderscheiden, onder meer met de Vlaamse Cultuurprijs, de Woutertje Pieterse Prijs en de Astrid Lindgren Memorial Award. De enscenering is in handen van regietalent Annemiek van Elst, die onder meer bij Opera Zuid de voorstelling Eternal Road maakte. Jeugdopera over een tocht vol hindernissen Een zanger, een accordeonist en een zoekgeraakt thuis. Meer is er niet nodig om je mee te nemen in een muzikale vertelling die grenst aan het ongelooflijke. Leonard Evers, bekend van zijn jeugdopera's Goud! en Kriebel, werkt voor deze nieuwe productie samen met de gelauwerde schrijver Bart Moeyaert. Première 21/12/2025 Volgende voorstellingen: 22*, 24*, 27*, 27, 28*, 28, 29*, 30* december 2025, 2*, 3*, 4* januari 2026 | Aanvang: 16.00 uur / *13.30 uur | Start kaartverkoop: 8 mei 2025 | Prijzen: zie blz. 125 | Locatie: Studio Boekman, Nationale Opera & Ballet “ Een dak is van pannen, van doek of van steen, en heel soms van hemel” Citaat uit Atman! Fondsen Wilt u net als Fonds 21 met uw fonds bijdragen aan jeugdproducties zoals Atman!, of aan talentontwikkelingsprogramma’s en andere bijzondere projecten? Scan de QR-code of ga naar operaballet.nl/fondsen 35
Semele Georg Friedrich Händel (1685 – 1759) 36 Opera
Foto: Hugo Thomassen Nieuwe productie voor De Nationale Opera Opera naar de wijze van een oratorium, in drie bedrijven Gezongen in het Engels Libretto William Congreve Muzikale leiding Emmanuelle Haïm Regie Claus Guth Decor Michael Levine Kostuums Gesine Vö llm Licht Michael Bauer Video rocafilm Choreografie Ramses Sigl Dramaturgie Yvonne Gebauer, Christopher Warmuth Semele Louise Alder Athamas Jakub Jó zef Orliński Juno Jasmin White Jupiter David Portillo Cadmus / Somnus Florian Boesch Iris Jessica Niles Ino Adèle Charvet Le Concert d’Astrée Koor van De Nationale Opera Instudering Koor Edward Ananian-Cooper Productie van Bayerische Staatsoper München, in samenwerking met Metropolitan Opera New York Première 17/1/2026 Volgende voorstellingen: 20, 23, 25*, 27, 29 januari 2026 | Aanvang: 19.00 uur / *14.00 uur | Start kaartverkoop: 28 augustus 2025 | Prijscategorie: B | Locatie: Grote Zaal, Nationale Opera & Ballet Onder druk van haar vader stemt Semele in met een huwelijk met Athamas. Ze is echter heimelijk verliefd op de oppergod Jupiter. Claus Guth interpreteert die liefde als een vlucht in de fantasie. Semele creëert een parallelle werkelijkheid waarin al haar verlangens worden vervuld: een begripvolle vader, een liefdevolle echtgenoot en bovenal zelfbeschikking. Maar ze moet terug naar de harde realiteit, waarin haar rol als echt- genote wordt overgenomen door haar zus Ino, die wél van Athamas houdt. Semeles verlangen naar wat had kunnen zijn blijft en ze verliest de werkelijkheid steeds verder uit het oog. Semele was nog niet eerder in Amsterdam te zien. In deze opera omarmt Händel de Engelse traditie van meer verhalend theater en maakt hij zich los van de Italiaanse conventies. Hij zet Semeles verhaal, naar Ovidius’ Metamorfosen, in een tragisch, schitterend muzikaal kader. Semele is zowel intiem als groots, door Händels combinatie van een dramatische operastijl met de lyrische gevoeligheid van een oratorium. Händelspecialisten Na hun geslaagde vertolking van Händels Giulio Cesare in seizoen 2022 – 2023 zullen Emmanuelle Haïm en haar Le Concert d’Astrée opnieuw de orkestbak van Nationale Opera & Ballet vullen met hun rijke barokklanken. Regisseur Claus Guth is in Nederland geliefd om zijn aangrijpende regies, onder meer van Händels Jephtha (2016) en Rodelinda (2020). Nu keert hij terug om Semele aan de reeks toe te voegen. Met sopraan Louise Alder vonden we een ideale vertolker voor de rol van Semele. Zij onderscheidt zich door haar vocale virtuositeit en emotionele diepgang, en maakt haar huisdebuut. Ook voor het eerst bij ons is de stercountertenor Jakub Józef Orliński, die zich niet alleen muzikaal als een fenomenale Athamas presenteert, maar ook imponeert als breakdancer. Het ensemble van zangers omvat verder onder anderen Adèle Charvet, die een huisdebuut maakt, Jasmin White (The Shell Trial), Jessica Niles (huisdebuut) en Florian Boesch (Jephtha). Strijd tussen wil en werkelijkheid Semele voelt zich een figurant in haar eigen leven. In Claus Guths indringende enscenering werpt Händels meesterwerk licht op de verstikkende verwachtingen van het burgerlijke bestaan en de zoektocht naar persoonlijke vrijheid. “A n entertaining, lucid and often sexy new staging” The New York Times Le Concert d'Astrée werd in 2000 opgericht door dirigent Emmanuelle Haïm, die ervaren musici bijeenbracht met een grote toewijding aan de authentieke en expressieve uitvoering van oude muziek. Al snel groeide het ensemble uit tot een van ’s werelds toonaangevende barokorkesten. Het orkest begeleidde de uitvoeringen van barokopera’s bij onder andere Staatsoper Berlin, Opéra national de Paris en het Glyndebourne Festival. 37
www.operaballet.nlRkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=