Uit deel 3. Sverdlovsk, Sovjet-Unie, 1979 Van 4 april tot 18 mei 1979 was er een uitbraak van antrax (miltvuur) ten zuiden van de Russische stad Sverdlovsk (Jekaterinenburg), waarbij er officieel 96 mensen ziek werden en als gevolg van de infectie 64 mensen overleden.18 Deze uitbraak werd voorafgegaan door een uitbraak van antrax op verschillende veehouderijen waar koeien en schapen gehouden werden. De ziekte miltvuur wordt veroorzaakt door de bacterie Bacillus anthracis. Men kan op vier verschillende manieren besmet raken: via inhalatie (pulmonale antrax), via het maagdarmstelsel (gastro-intestinale antrax), via een huidwond (cutane antrax) of via een injectie (zoals bij drugsgebruikers). De sterfte aan cutane anthrax is het laagst, met een case fatality rate van ongeveer 20%, terwijl infecties die via inhalatie en via het maagdarmstelsel opgelopen worden veel dodelijker zijn, met een case fatality rate van ongeveer 55-60%.19 De incubatietijd voor pulmonale antrax varieert van 2 tot 60 dagen, voor cutane antrax van 1 tot 7 dagen. Van de 96 mensen die ziek werden in Sverdlovsk, zouden er 79 gastro-intestinale antrax gehad hebben en zeventien cutane antrax. Volgens Russische artsen die betrokken waren bij de behandeling van de patiënten, zou de uitbraak veroorzaakt zijn door het eten van vlees van besmette dieren of door huidcontact met de zieke schapen en koeien. Dat leek een plausibele verklaring voor de uitbraak te zijn, hoewel de gastro-intestinale vorm van antrax vooral voorkomt in primitieve culturen waar vlees rauw gegeten of onvoldoende verhit wordt. Dat gold niet voor de regio Sverdlovsk. Maar na de val van de muur en het verdwijnen van het ljzeren Gordijn verscheen er in 1990 in de Russische pers enkele artikelen waarin artsen uit Sverdlovsk hun twijfels uitten over deze verklaring. Er zou in 1979 in een laboratorium in Sverdlovsk gewerkt zijn aan een verbeterd vaccin tegen antrax, maar het was hun niet bekend of er een ontsnapping van de bacterie, of sporen ervan, uit het lab had plaatsgevonden. In 1991 gaf de toenmalige president Boris Jeltsin zijn adviseur voor Ecologie en Gezondheid de opdracht om de oorsprong van de uitbraak opnieuw te onderzoeken. Ten tijde van de uitbraak was Jeltsin de belangrijkste communistische partijfunctionaris in de regio Sverdlovsk. Vervolgens wordt Jeltsin in mei 1992 geciteerd in de Pravda, waarbij hij zegt dat de KGB toegegeven zou hebben dat ‘onze militaire ontwikkelingen de oorzaak waren’. Daarop doken onderzoekers van de Harvard University in oude archieven, waaronder ook die van de KGB, en interviewden familie en vrienden van overledenen en verscheidene overlevenden zelf. Ook kregen ze inzage in verslagen van obducties. Uiteindelijk wisten ze uitgebreide informatie te verzamelen over 66 overleden patiënten en spraken ze met elf overlevende patiënten. De meest interessante bevinding was dat de veehouderijen waar antrax uitgebroken was, in een smal en langgerekt gebied lagen, in zuidoostelijke richting vanaf Sverdlovsk. Bovendien woonden en werkten de meesten van de 77 patiënten in het zuidoostelijke deel van de stad. Bij 18 Meselson M, Guillemin J, Hugh-Jones M, et al. The Sverdlovsk anthrax outbreak of 1979. Science. 1994;266(5188):1202-1208. doi:10.1126/science.7973702 19 Types of Anthrax. Centers for Disease Control and Prevention. https://dub.link/K31kCXs
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=