10 Een medicijn maken Zo doen ze dat! Je neemt vast wel eens een paracetamol, maar wist je dat dit medicijn bestaat uit meerdere stoffen? Samen zorgen deze ervoor dat jouw hoofdpijn of koorts verdwijnt. Maar vóór jij dit medicijn kan gebruiken, wordt het uitvoerig getest. Dit duurt soms wel twaalf jaar. Stap voor stap: van vraag tot medicijn. Wetenschappelijk onderzoek Fundamenteel wetenschappelijk onderzoek ver- groot onze kennis over het menselijk en dierlijk lichaam. En over hoe ziektes ontstaan en zich ontwikkelen. Bij toegepast onderzoek vinden onderzoekers nieuwe methoden voor preventie, diagnostiek en behandeling. Computermodellen Om van die mogelijke werkzame stoffen een medicijn te maken, worden deze getest op hun vermogen de ziekte aan te pakken. Dit doen onderzoekers met computermodellen. Alleen de stoffen waarvan voorspeld wordt dat ze een effect zouden kunnen hebben, gaan door naar de volgende fase. 1 2 Laboratoriumonderzoek De werkzame stoffen worden getest op cel- en weefselkweken en organoïden in het laboratorium. Ook nu vallen veel stoffen af. 3 Dierproeven Dierproeven wijzen in deze fase uit wat de werking is van het nieuwe medicijn. Een Dierexperimentencommissie (DEC) toetst deze onderzoeken aan de 3V-alternatieven: Vervanging, Vermindering en Verfijning. 4 Veiligheidsonderzoek Om de veilige dosis voor mens en dier te bepalen, testen de onderzoekers een nieuw medicijn op ten minste twee soorten zoogdieren. Onderzoek op gezonde mensen Een kleine groep gezonde vrijwilligers test het nieuwe medicijn om de reactie van het menselijk lichaam hierop en de bijwerkingen ervan in kaart te brengen. Uiteraard toetst een speciale ethische commissie de onderzoeksmethode. 5 6 Onderzoek op patiënten Het nieuwe medicijn wordt getest op mensen die lijden aan de ziekte waartegen het middel is ontwikkeld. Ook dit onderzoek moet vooraf worden goedgekeurd door een ethische commissie. 7 8 Medicijn op markt Een internationale autoriteit (bijvoorbeeld EMA) bepaalt of een medicijn werkzaam en veilig genoeg is om op de markt toegelaten te worden. In Nederland adviseert het Zorginstituut Nederland of het medicijn in het basispakket moet worden opgenomen. 9 Medicijnen Dokters mogen het medicijn nu voorschrijven aan patiënten. Zij en de patiënten melden bijwerkingen (via Lareb.nl), zodat de veiligheid en werking van het medicijn verder kunnen worden geëvalueerd. 10 Bij klinische proeven krijgt een testgroep het medicijn toegediend en de controlegroep niet. Als de test geblindeerd is weten de onderzoekers tot het eind van de test niet welke proefpersoon tot welke groep behoort. Ook hier beoordeelt een ethische commissie de onderzoeksmethode. Gerandomiseerd klinisch onderzoek
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=