Inf(ecti)oscoop 2 Figuur 1: Geografische distributie van Japanse encefalitisvirus. Bron: https://www.cdc.gov/japaneseencephalitis/maps/index.html Hierbij ontstaat in korte tijd hoge koorts, hoofdpijn, nekstijfheid, coma, insulten, spastische parese en uiteindelijk kan de patiënt komen te overlijden. Aan de encefalitis kan een a-specifieke prodromale fase voorafgaan met klachten als diarree of verkoudheid. De mortaliteit kan tot 30% oplopen, en 30-50% ervaart neurologisch of psychiatrisch restletsel. (Ooi et al., 2008) Ten tijde van de encefalitis kunnen focale neurologische klachten ontstaan, afhangend van de anatomische locatie van de virale schade in het brein. Parkinson-achtige verschijnselen zoals maskergelaat en tremor wijzen op schade in de basale kernen. Daarnaast kunnen bewegingsstoornissen, uitval van de hersenzenuwen en poliomyelitis-achtige acute slappe verlamming voorkomen. JEV is incidenteel geassocieerd met het guillainbarre syndroom. Interessant is dat een ander flavivirus, Zikavirus, ook een duidelijke associatie heeft met dit syndroom (Turtle & Solomon, 2018). Insulten kunnen van focaal tot tonisch-clonisch gegeneraliseerd zijn. Manifestaties buiten het centrale zenuwstelsel zoals hepatosplenomegalie en trombocytopenie zijn ook beschreven. Diagnostiek Door de korte viremische fase is de PCR soms al negatief bij de verdenking op een JEV infectie. Bloed en urine blijven het langste positief, een positieve PCR op liquor is zeldzaam. Antistoffen kunnen aangetoond worden vanaf 4 dagen na het ontstaan van de symptomen. IgM komt als eerste op, gevolgd door IgG. IgM blijft 30 tot 90 dagen positief, maar kan langer persisteren. De diagnose is bevestigd wanneer viraal genetisch materiaal, een hoge IgM of IgG titer danwel significante titerstijging is aangetoond. De hoge mate van kruisreactiviteit met andere flavivirussen en de aanwezigheid van antistoffen na vaccinatie bemoeilijkt de serologische diagnostiek. Behandeling Er is geen geregistreerde medicatie, en behandeling is voornamelijk ondersteunend met anti-epileptica bij insulten of steroïden bij een verhoogde intracraniële druk. Voorkomen van infectie blijft altijd belangrijk, door muggenwerende middelen zoals Deet, lichaamsbedekkende kleding en een klamboe. In specifieke gevallen kan gekozen worden voor vaccinatie. Vaccinatie Er is een antigeen vaccin beschikbaar tegen JEV wat kan worden toegediend vanaf de leeftijd van 2 maanden (LCI, 2018). Er zijn tenminste 2 prikken nodig voor bescherming die intramusculair worden toegediend. Een derde booster na 2 jaar wordt aangeraden bij blijvend risico op blootstelling, waarna bescherming geldt gedurende 6 jaar (opinie werkgroep Landelijke Coördinatie Reizigersadvisering). Vaccinatie wordt aangeraden bij mensen die gedurende het transmissieseizoen ten minste een maand op het platteland verblijven met een verhoogde expositie, zoals in de nabijheid van de gastheer (varkens) of de broedplaats (rijstvelden) van de mug. Bij een verblijf van ten minste 6 maanden in een gebied waar JEV voorkomt, is vaccinatie altijd te overwegen, onafhankelijk van de blootstelling. Conclusie JEV is een flavivirus, dat wordt overgedragen door muggen in grote delen van Azië. Hoewel slechts een klein deel van de patiënten die geïnfecteerd worden ernstig ziek wordt, zijn de gevolgen aanzienlijk. Encefalitis kan gepaard gaan met een diversiteit aan neurologische symptomen, inclusief epileptische insulten, coma en uiteindelijk overlijden. Vaccinatie is beschikbaar en wordt aangeraden bij reizigers die ten minste een maand verblijven op het platteland in een JEV endemisch gebied in Azië. Referenties • LCI. (2018). Japanse encefalitis richtlijn. LCR, 2021, protocol Japanse encefalitis. • Misra, U. K., & Kalita, J. (2010). Overview: Japanese encephalitis. Prog Neurobiol, 91(2), 108-120. doi:10.1016/j. pneurobio.2010.01.008 • Ooi, M. H., Lewthwaite, P., Lai, B. F., Mohan, A., Clear, D., Lim, L., Solomon, T. (2008). The epidemiology, clinical features, and long-term prognosis of Japanese encephalitis in central sarawak, malaysia, 1997-2005. Clin Infect Dis, 47(4), 458-468. doi:10.1086/590008 • Turtle, L., & Solomon, T. (2018). Japanese encephalitis - the prospects for new treatments. Nat Rev Neurol, 14(5), 298-313. doi:10.1038/nrneurol.2018.30 • WHO. (2019). Japanese encephalitis.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=