Inf(ecti)oscoop 11 Post-expositieprofylaxe tegen hepatitis B Tijdens stap 6 onderzoekt men of er een indicatie is voor PEP tegen hepatitis B. Het risico op transmissie van hepatitis B, en daarmee de indicatie voor PEP tegen hepatitis B, wordt ingeschat door de hoogte van het risico op transmissie door de aard van het contact te combineren met de kans dat de bron HBsAg-positief is. De richtlijn Seksaccidenten heeft hiervoor onder stap 6 een tabel met concrete acties bij verschillende situaties. PEP tegen hepatitis B bestaat in de meeste gevallen uit actieve immunisatie met een regulier hepatitis B-vaccin. De eerste vaccinatie dient zo spoedig mogelijk na het seksaccident gegeven te worden (tot maximaal op dag 7). De vaccinaties worden – conform het gangbare schema – gegeven op maand 0-1-6. Passieve immunisatie met hepatitis B immunoglobuline wordt alleen in bijzondere situaties voorgeschreven na een seksaccident, bijvoorbeeld als de blootgestelde patiënt een bewezen non-responder is én de bron bewezen HBsAg-positief is. Verder testbeleid en zwangerschap Als er een reëel risico geweest is op transmissie van hiv, dan is er een indicatie voor hiv-diagnostiek na het verstrijken van de windowfase. Normaliter is de windowfase voor hiv-serologie 3 maanden. PEPmedicatie tegen hiv kan de seroconversie echter verlengen, waardoor men na een PEP-kuur een termijn van 4 maanden na het seksaccident aanhoudt voor het doen van hiv-serologie. In sommige gevallen is er in het kader van vroegopsporing een indicatie voor een extra, tussentijdse hiv-test op ongeveer 3 tot 6 weken na het accident. Indien het seksaccident geleid kan hebben tot de transmissie van hepatitis B, dan dient men 3 maanden na het accident anti-HBc te testen om vast te stellen of er een hepatitis B-infectie ontstaan is bij de patiënt. Wat betreft de andere soa, kan gonorroe en eventueel chlamydia betrouwbaar getest worden vanaf 2 weken na het accident. Serologisch onderzoek naar syfilis vindt twee keer plaats: na 3 tot 6 weken en na 3 maanden. Indien het seksaccident gepaard ging met bloed-bloedcontact is er een indicatie om te testen op hepatitis C; dit bestaat uit het na 3 maanden bepalen van de anti-HCV. In tabel 2 staat samenvattend een overzicht van de infectieziekten waartegen mogelijk maatregelen nodig zijn na een seksaccident. Bij vrouwelijke patiënten bestaat er naast het risico op soa, mogelijk ook een risico op een (ongewenste) zwangerschap. Noodanticonceptie kan de kans op zwangerschap verkleinen. Meer informatie hierover is te vinden in de NHG-standaard Anticonceptie. Tot slot Het meemaken van een seksaccident kan een voorspeller zijn van toekomstig risicogedrag. Overweeg daarom om tijdens een vervolgconsult in gesprek te gaan met een patiënt over zijn of haar seksuele gedrag. Zo komen mannen en transgender personen die seks hebben met mannen of transgender personen, met in de afgelopen 6 maanden een voorgeschreven PEP-kuur in aanmerking voor preexpositieprofylaxe (PrEP) tegen hiv. Daarnaast kunnen mannen die seks hebben met mannen en sekswerkers zich gratis laten vaccineren tegen hepatitis B bij de GGD via het hepatitis B-vaccinatieprogramma voor risicogroepen. Bij vrouwelijke patiënten kan overwogen worden om het onderwerp anticonceptie te bespreken. Tabel 1. Stappenplan uit de LCI-richtlijn Seksaccidenten Stap 1: Onmiddellijke actie (o.a. overweeg verwijzing naar Centrum Seksueel Geweld) Stap 2: Beoordeling aard accident Stap 3: Achterhalen hiv-, hepatitis B- en soa-status van de blootgestelde Stap 4: Achterhalen hiv-, hepatitis B- en soa-status van de bron Stap 5: Maatregelen tegen hiv Stap 6: Maatregelen tegen hepatitis B Stap 7: Voorlichting en preventie van transmissie naar anderen Stap 8: Maatregelen bij mogelijke zwangerschap Stap 9: Psychosociale begeleiding Tabel 2. Infectieziekten waartegen mogelijk maatregelen nodig zijn na een seksaccident Chlamydia (inclusief LGV) Gonorroe Hepatitis B Hepatitis C Hiv Syfilis (Tetanus)# # Alleen indien er mogelijk straatvuil in een wond terecht gekomen is (bijvoorbeeld bij seksueel geweld buiten).
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=