HET ZIT ZÓ HET ZIT ZÓ ‘DE HERSENEN HEBBEN IETS MAGISCH’ Neurochirurg Joost Schouten ziet het regelmatig: patiënten met een hersentumor die – net als Mathijs – een poos hebben geworsteld met hun mentale gezondheid. Ze hebben hevige angstaanvallen, plotselinge depressies, karakterveranderingen of vreemde ervaringen: ze ruiken bijvoorbeeld dingen die anderen niet ruiken. Huisartsen en ggz-psychologen kunnen hierdoor onterecht de diagnose burn-out of angststoornis stellen. Maar deze klachten kunnen ook passen bij epilepsie die wordt veroorzaakt een hersentumor. ‘Angstaanvallen kunnen horen bij een burn-out. En het ís vaak ook een burn-out. Maar als de aanvallen aanhouden en verschillende medicijnen niet werken, zou er een lampje moeten gaan branden.’ Joost behandelt allerlei hersentumoren. Zoals gliomen die diep in het hersenweefsel groeien, in verschillende gradaties van kwaadaardigheid. En meningeomen die ontstaan in het hersenvlies. Ook opereert hij uitzaaiingen in de hersenen, afkomstig van bijvoorbeeld darm-, long-, borst of huidkanker. Omdat de kanker in de hersenen groeit, de controlekamer van het lichaam, is het per definitie verraderlijk. ‘Ik leer mijn coassistenten altijd: heeft iemand last van hoofdpijn, misselijkheid en braken en wordt dat steeds erger? Maak dan altijd een scan, want deze verschijnselen kunnen betekenen dat de hersenen in de verdrukking raken door een groeiende tumor.’ Een deel van de gliomen groeit heel langzaam, waardoor de druk niet meteen toeneemt. ‘Dan krijg je stilaan veranderingen in cognitie, karakter en gedrag en kunnen vrij bizarre angstaanvallen ontstaan zoals Mathijs die had.’ In het Hersentumorcentrum van het Erasmus MC Kanker Instituut worden patiënten jarenlang gevolgd om de hersentumor onder controle te houden. Soms gaat dat vijftien tot twintig jaar goed. Ook zoeken ze in het centrum naar betere medicatie, radiotherapie en innovatieve operatietechnieken. ‘Een operatie is de hoeksteen van de behandeling. Maar een glioom is meestal niet helemaal te verwijderen.Je moet als neurochirurg continu de balans bewaken tussenzoveel mogelijktumorweefsel weghalen en zo min mogelijk schade maken.’ Daarom begon het Hersentumorcentrum twintig jaar geleden als eerste in Nederland met wakkere hersenoperaties. De patiënt is bij kennis terwijl de chirurg de hersentumor verwijdert. Dat doet geen pijn. Tijdens de operatie krijgt de patiënt taal- en bewegingsopdrachten om de hersenfunctie in de gaten te houden. Zo voorkomt het operatieteam dat vitale delen van de hersenen worden beschadigd. Binnen vijf jaar willen Joost en zijn collega’s een geavanceerde neuro-research-operatiekamer inrichten. Daar willen ze allerlei precisieapparatuur voor real time metingen inbouwen. ‘Nu moeten we die steeds de operatiekamer in- en uit rijden. Op zo’n vaste high tech operatiekamer kunnen we ons uitsluitend richten op state of the art hersenoperaties.’ De hersenen hebben iets magisch, vindt Joost.‘We weten er al best veel van, maar we weten ook heel veel nog niet. Het is mooi om patiënten optimaal te behandelen en tegelijkertijd de magie van de hersenen verder te ontrafelen.’ De neurochirurgen van het Hersentumorcentrum opereren jaarlijks ongeveer 130 gliomen, 100 meningeomen en 90 uitzaaiingen. < JOOST SCHOUTEN 38
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=