FIT! 7 Waarom kunnen we zo’n onweerstaanbare trek hebben in een saucijzenbroodje of een bak chocoladekruidnoten? Waarom verlangen we minder intens – of helemaal niet – naar een wortel of een bord met broccoli? Wat maakt dat we de crave vooral krijgen als we op weg zijn naar huis? Onze psycholoog Geranne Jiskoot legt het uit en geeft tips om sterker in onze schoenen te staan. Je wandelt door de stationshal op weg naar trein of metro en passeert een BackWerk, een Smullers, de Döner Company of Starbucks. Je ruikt de geur van zoete broodjes en vette hap en het water loopt in je mond. Loop je door of gaat er een snack mee de trein in? Stort je je bij thuiskomst op een zak chips of kruidnoten? Je weet: het is troep, je wordt er dik van. Maar de verleiding is niet te weerstaan. Waarom is dat toch zo moeilijk? Om veel redenen, vertelt Geranne Jiskoot, zelf verzot op de paprikaribbelchips van de huismerken van Jumbo en Albert Heijn. Met de onderzoeksgroep van hoogleraar Liesbeth van Rossum deed ze van 2012 tot en met 2020 onderzoek naar de gecombineerde leefstijlinterventie (GLI) voor mensen met ernstig overgewicht. In 2022 promoveerde ze op het effect van leefstijlveranderingen bij vrouwen met polycysteus-ovariumsyndroom (PCOS), een aandoening aan de eierstokken. Ze leerde de deelneemsters om hun crave, die onweerstaanbare trek in zoet, vet en zout eten, te analyseren en aan te pakken. Te weinig voeding De eerste theorie is simpel. ‘Je hebt een drukke, stressvolle dag gehad en misschien niet, onvoldoende of gehaast geluncht. Je hebt geen tijd gehad – of genomen – om je boterhammen te eten. Dan heeft je lijf gewoon te weinig voeding gekregen’, legt Geranne uit. ‘Zodra je dan die geuren ruikt, krijg je van je hersenen het signaal. Jij moet eten. Nú! En dan stort je je op datgene wat je als eerste in het vizier krijgt.’ Maar ook als je goed hebt geluncht, kun je voor de bijl gaan. ‘De maag van de meeste mensen raakt drie tot vijf uur na elke maaltijd leeg. Dan krijg je trek. Als je normaal hebt ontbeten en geluncht, ontstaat rond de klok van 16.00 uur het beroemde Cup-a-Soup-moment. Je krijgt weer trek. Als je dan niet een boterhammetje neemt, of bijvoorbeeld een cracker met wat beleg of een yoghurtje, dan is de kans groot dat die trek onweerstaanbaar wordt als je langs zo’n eettent op het station loopt.’ Gewoontes en emoties Nog een reden dat snacken onweerstaanbaar is: je bent eraan gewend het te doen. ‘Als jij jarenlang bij thuiskomst je tas hebt neergezet, thee hebt gezet en naar de kast bent gelopen om een stuk chocola te pakken, dan is het heel lastig om dat achterwege te laten’, zegt Geranne. ‘Als je die kop thee drinkt, zeggen je hersenen: hier hoort chocola bij. Je krijgt trek in chocola.’ > WAAROM JOUW GUILTY PLEASURE ZO ONWEERSTAANBAAR IS En hoe je er toch nee tegen kan zeggen TEKST Joyce de Bruijn VOEDING
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=