& TRAUMA FIT! 41 Iedereen krijgt vroeg of laat te maken met het verlies van een dierbare. Hoe kun je verder leven met rouw? Volgens de geestelijk verzorgers in het Erasmus MC verdient het tijd, ruimte en een plek om te herdenken. ‘Er is geen tijdslimiet waarbinnen je er overheen moet zijn.’ We willen er liever niet aan denken dat onze dierbaren of wijzelf er op een dag niet meer zijn. Voor het omgaan met de dood en het proces van rouwen bestaat geen vast recept: iedereen beleeft het anders. Geestelijk verzorger Samiye Sahin-Öztürk: ‘De één ervaart het heftiger dan de ander. Het is heel logisch dat iedereen hier op zijn eigen manier mee omgaat. Het gaat bij het doorleven van rouw niet alleen over je persoonlijkheid, maar ook je levensgeschiedenis speelt mee. Als je bijvoorbeeld al veel dierbaren hebt verloren, kan het gebeuren dat het oude verdriet weer tevoorschijn komt door bijvoorbeeld een incident als dat van 28 september 2023. Wat ik mensen wil meegeven is dat het heel normaal is als je een keer een mindere dag hebt. Bij rouwen is er geen tijdslimiet waarbinnen je er maar ‘overheen moet zijn’. Het is ook oké als je geen behoefte hebt om te praten.’ Rouw in lichaam en geest Hartzeer, een steen in je maag, een brok in je keel, diepe vermoeidheid: verdriet om een overleden dierbare is vaak fysiek voelbaar. Rouw heeft ook gevolgen voor het concentratievermogen: het kan voor een ‘wattig’ hoofd en vergeetachtigheid zorgen. Uit onderzoek van de Erasmus Universiteit (zie kader op pag. 43) blijkt dat het hersenvolume van rouwenden kleiner is dan dat van niet-rouwenden. Onderzoekers lieten niet-rouwenden en rouwenden verschillende testjes doen. De deelnemers die in een rouwproces zaten, hadden meer moeite met het onthouden van woorden en het uitvoeren van taken dan de groep niet-rouwenden. Dit is te verklaren doordat alle indrukken en gedachten over het sterven en het verdriet om het gemis van een dierbare veel ruimte innemen in ons werkgeheugen. Het is te vergelijken met een telefoon of een iCloud die vol is. Het vraagt tijd en ruimte om alle indrukken te verwerken en het normale leven weer op te pakken. > ‘NEEM DE RUIMTE OM TE ROUWEN’ TEKST Bea Kalter ROUW & TRAUMA
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=