De veiligheidssituatie in Europa In de ons land goed gezinde internationale context was weerbaarheid geen zorg meer, zo valt te lezen in een recent rapport van de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR, 2024, p. 14). Sinds het einde van de Koude Oorlog inde Nederland het vredesdividend en bezuinigde fors op veiligheid. Die tijd is voorbij. Veel Nederlanders hebben echter nog niet of nauwelijks een voorstelling van de fundamentele veranderingen die mondiaal gaande zijn. Ze zijn er niet van doordrongen dat vitale publieke voorzieningen, onze levensstandaard en mogelijk zelfs onze vrijheid daadwerkelijk op het spel komen te staan (WRR, 2024). De veiligheidssituatie in Europa is in rap tempo drastisch verslechterd. Door geopolitieke spanningen en verschuivende internationale machtsverhoudingen neemt ook de dreiging tegen Nederland toe.3 Het gaat dan vooral om de oorlog tegen Oekraïne, de strijd tussen Israël en Hamas en de rol van China op het wereldtoneel (Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid [NCTV], 2024a). Nederland kan weer in oorlog raken. Lang leek dat ondenkbaar, maar door de rivaliteit tussen de grootmachten is dat een scenario dat ook ons land nu serieus moet nemen. Zelfs NAVO-baas Rutte vindt het tijd om ons geestelijk voor te bereiden op oorlog.4 De fragmentatie van tonelen van machtsuitoefening maakt bovendien dat oorlog allerlei vormen kan aannemen. Zelfs nu al zijn er dagelijks talloze pogingen tot inbraak in de digitale systemen van bedrijven en overheden (WRR, 2024). Zowel statelijke actoren als criminelen hebben het op onze digitale infrastructuur en onze gegevens gemunt, zo valt te lezen in de Veiligheidsstrategie voor het Koninkrijk der Nederlanden (NCTV, 2023b). De kans op cyberincidenten neemt toe.5 Wat precies door mag gaan als een cyberincident verschilt voor elk bedrijf. Maar over het algemeen is iets een cyberincident als De veiligheidssituatie in Europa 3 h ttps://www.dutchitchannel.nl/news/511906/rijksoverheid-waarschuwt-bugers-zich-voor-te- bereiden-op-cyberaanval 4 https://nos.nl/artikel/2548057-navo-baas-rutte-tijd-om-ons-geestelijk-voor-te-bereiden-op-oorlog 5 Zie ook het AIVD dreigingsbeeld 2023 en het Cybersecuritybeeld (CSBN) 2023 van de NCTV. Hoofdstuk 2 9
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=