CPS

CPS jaar 1946-2021

Colofon Copyright © 2021 CPS Onderwijsontwikkeling en advies Redactie: Fleur van Eeuwijk en Wen Xin van der Linden, hbo Journalistiek Hogeschool Utrecht en Babet Beune, BaBetter Tekst & Communicatie Eindredactie: Babet Beune, BaBetter Tekst & Communicatie Vormgeving: Anna Engels, StudioS2B, Grafisch Lyceum Utrecht September 2021 Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar worden gemaakt door middel van druk, fotokopie, geluidsband, elektronisch of op welke wijze dan ook, zonder schriftelijke toestemming van de uitgever. Deze glossy is mede tot stand gekomen dankzij: Eddy Alkema, Yvonne van den Berg, Jan-Jaap Boekel, Aart van Bruggen, Carel van den Burg, Ilja Faber, Kor Feijen, Albert Gerrits, Lotte van der Goot, Marcel Koning, Ron Meijer, Linda Odenthal, René Paes, Wim Schuringa, Henk Sissing, Marlies van Uden, Cor Verbeek, Hanneke Vermunt, Betty de Vries, Wim Westerman en Minke Zijlstra. 2

3 CPS bestaat dit jaar alweer 75 jaar. Dat vinden we een mooi moment om onze geschiedenis vast te leggen. We leveren met ons werk een bijdrage aan het onderwijs en besloten dit ook op een andere manier gestalte te geven: door studenten Journalistiek en Vormgeving te vragen om dit magazine samen te stellen. Zo konden zij praktijkervaring opdoen en hebben wij een prachtig blad met mooie verhalen over 75 jaar CPS. Anna, Fleur en Wen Xin: heel erg bedankt! Vlak na de Tweede Wereldoorlog is het Christelijk Pedagogisch Studiecentrum (CPS) opgericht vanuit besturenorganisaties en onderwijsgevenden binnen het protestants-christelijk onderwijs. Sindsdien is er veel veranderd. CPS was van en voor de scholen, met onderwijzers die als vrijwilligers veelal in de avonden of op zaterdag het werk erbij deden.Van een volledig door de overheid gesubsidieerde organisatie zijn we uitgegroeid tot een zelfstandig opererende entiteit, sinds eind 2018 onderdeel van Driestar Educatief. CPS wordt niet langer bekostigd door leden of de overheid, maar wordt volledig gedragen door klanten die de toegevoegde waarde van CPS zien. Daar zijn wij erg dankbaar voor. CPS Onderwijsontwikkeling en Advies heeft zich ontwikkeld tot een landelijk opererende organisatie in schoolontwikkeling en professionalisering.Via Scheveningen, Den Haag en Hoevelaken zijn we uiteindelijk in Amersfoort neergestreken. Met onze medewerkers bedienen we op landelijk niveau ambitieuze scholen in het primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs en gemeenten. CPS is weliswaar niet langer ván de scholen, maar is er nog steeds 100% vóór de scholen! Met hart en ziel zetten onze medewerkers zich dagelijks in om onze missie waar te maken: Het beste onderwijs voor de leerlingen van nu en de samenleving van morgen. Van leiderschap en schoolontwikkeling tot het werken met de zeven gewoonten volgens Stephen Covey.Van het Jonge Kind tot examentrainingen. Op het gebied van taal, didactiek en pedagogiek. Of het nu gaat om thema’s als kansen(on)gelijkheid, burgerschap, formatief toetsen, differentiëren, het werken met de rollen van de leraar, persoonsvorming, ouderbetrokkenheid, zelfregulering of het begeleiden van visietrajecten: daar waar een school wil werken aan ontwikkeling en professionalisering, biedt CPS een helpende hand. Hierbij richten we ons op de school als geheel, op teams binnen de school, op leidinggevenden en op docenten/leerkrachten.We vertrekken vanuit de ambitie van de school en streven naar een duurzaam resultaat. Bij de totstandkoming van onze strategische visie zijn klanten en stakeholders betrokken. Het was hartverwarmend om te horen dat CPS onderscheidend werd bevonden vanwege de veelheid van expertises die zij in huis heeft én de hoge mate van kwaliteit die zij levert. We maken ons dagelijks sterk om voor al onze klanten van waarde te zijn. Want alleen daaraan ontlenen wij ons bestaansrecht. Op deze manier leveren we al 75 jaar toegevoegde waarde in het onderwijs. En daar ben ik ongelooflijk trots op. Yvonne van den Berg, directeur VOORWOORD

4 24 Pagina Begeleidingstrajecten op scholen 20Pagina De CPS Academie 22Pagina 2020/2021: een nieuwe werkelijkheid 12Pagina De huisstijl van CPS door de jaren heen 14Pagina CPekS: afscheid nemen van CPS hoeft niet 16 Pagina De zeven gewoonten van effectief leiderschap in het onderwijs 18 Pagina De zeven gewoonten bij de Comeniusschool 6Pagina Het ontstaan van CPS 10 Pagina De teams van CPS INHOUDSOPGAVE

5 32 Pagina Jongste en oudste medewerker 30 Pagina Directeur Yvonne van den Berg: “We spelen steeds in op de behoeften van scholen.” 26 Pagina CPS levert maatwerk aan het Ulenhofcollege 28 Pagina Samenwerkingspartner EDG 34 Pagina De zes rollen van de docent bij het ROC Midden Nederland 36 Pagina Anderen over CPS 38 Pagina Over de makers 39 Pagina Op naar de volgende 75 jaar

6 1946: Christelijk Pedagogisch Studiecentrum CPS is vlak na de Tweede Wereldoorlog, op 21 november 1946, ontstaan als het Christelijk Pedagogisch Studiecentrum in Scheveningen en later Den Haag. Op initiatief van de Schoolraad voor Scholen met de Bijbel zijn verschillende verenigingen uit het onderwijs bij elkaar gebracht. Zij vonden het belangrijk een adviserend orgaan te starten om het onderwijs te helpen verbeteren. Ons land kende toen naast CPS nog enkele kleine pedagogische centra. In de loop der jaren fuseerden die tot het Algemeen Pedagogisch Studiecentrum (APS) en het Katholiek Pedagogisch Centrum (KPC). Voor CPS was het protestants-christelijke aspect belangrijk. Jarenlang werkte CPS met vrijwilligers: leraren die in hun eigen tijd bij scholen achterhaalden welke vragen zij hadden, de gewenste antwoorden en informatie verzamelden en onder scholen verspreidden. Pas in 1956 werden de eerste betaalde medewerkers aangesteld: buitengewoon hoogleraar VU Gerrit Wielenga als voorzitter en drs. C. van der Zwet, voormalig leraar op een kweekschool, als pedagogisch-didactisch medewerker. 1968: Mammoetwet In 1968 werd de Mammoetwet van kracht; scholen moesten beter op elkaar aansluiten, zodat minder problemen ontstonden als kinderen van schooltype veranderden. De mulo (meer uitgebreid lager onderwijs), de hbs (hogere burgerschool) en het gymnasium werden mavo, havo en vwo. Scholen gingen daardoor fuseren en vakinhouden, leerstijlen, enzovoort moesten worden afgestemd. De pedagogische centra kregen de taak dat proces in goede banen te leiden. Ze werden sterk uitgebreid en ook CPS kreeg er toen veel medewerkers bij. Een groot deel van onze organisatie kwam in het teken te staan van de invoering van het overheidsbeleid. Ook kregen we de opdracht om inzichten uit onderzoek naar het onderwijs te vertalen. Dat betekende onder meer paginarijke aanvragen, grondig onderzoek en vele projectplannen die we met allerlei overheidssubsidie ontwikkelden. Om het 75-jarig bestaan van CPS te vieren, blikken we terug op de lange geschiedenis van CPS. Als oorspronkelijk kleine organisatie zijn we steeds verder gaan uitbreiden tot een landelijk opererende organisatie in schoolontwikkeling en professionalisering. Minke Zijlstra werkte van 1966 tot 1994 bij CPS in het voortgezet onderwijs. ‘Er zou meer aandacht voor musische vorming moeten zijn. Zo schreef de Mammoetwet voor. De scholen waren er, zacht gezegd, niet blij mee. Ieder vak wilde wel uren erbij, maar niemand had behoefte aan nog een vak ‘achter de streep’. Dus organiseerde CPS een voorlichtingsdag voor directieleden. Ze zouden niet alleen inspirerende lezingen krijgen over de vormende waarde van kunst en cultuur. Nee, ze konden ook zelf als leerling een les meemaken. De les werd gegeven door een befaamde muziekdocente, Magda Evertse-Bledl. De zaal drumde enthousiast mee. Kunst was toch meer de moeite waard dan ze eerst dachten. De muze kwam, toonde haar kunst en overwon.’ Het ONTSTAAN van CPS Linda Odenthal (adviseur sinds 2002): ‘De mensen die de SLOA-tijd (19972013) hebben meegemaakt, vinden dat we oud goud hebben liggen: heel veel kennis en ervaring waar we nog steeds op kunnen voortborduren.’

7 1970: op naar Hoevelaken Er was onvoldoende ruimte in Den Haag om de uitbreiding van medewerkers te huisvesten en daarnaast was het pand lastig te bereiken voor klanten. CPS besloot te verhuizen naar het midden van het land. Er werd een pand gevonden in Hoevelaken: een boerderij met een groot stuk land eromheen. DeVinkenhoef heette het hoofdgebouw. Op het omliggende land werden noodgebouwen neergezet. Jaren 80: kleuter- en lagere school gaan samen De Wet op het Basisonderwijs werd in 1985 ingevoerd. Deze wet voegde de kleuter- en lagere school samen tot basisschool. De kleuterklassen en eerste tot en met zesde klas werden omgedoopt tot groep één tot en met acht. We moesten ervoor zorgen dat dit in elkaar geschoven kon worden: als één ononderbroken lijn in het ontwikkelingsproces binnen de vertrouwde omgeving van één school. Pabo Tegelijk met de samenvoeging van de kleuterschool en de lagere school, ontstond ook de pabo uit een fusie van de Pedagogische Academie met de Opleidingsschool voor kleuterleidsters. De gedachte achter deze fusie was om de ontwikkeling van kinderen zo continu mogelijk te laten verlopen. Daar paste één opleiding tot leraar basisschool bij. De kleuterleidsters moesten nascholing volgen, omdat zij in een basisschool met oudere kinderen gingen werken. De onderwijzers hoefden van het Ministerie van Onderwijs niet nageschoold te worden voor het onderwijs aan kleuters. 1995: op naar Amersfoort CPS bleef maar groeien waardoor we opnieuw naar een ander gebouw moesten. Amersfoort werd het. Deze locatie, in de buurt van station Schothorst, was nog makkelijker te bereiken voor onze klanten. Het gebouw werd met veel inbreng van medewerkers door een architect ontworpen. Het moest voldoen aan de missie van CPS destijds: openheid, ontmoeting en eerbied voor de schepping. 1997: CPS op eigen benen Jarenlang kregen de pedagogische centra, zoals CPS, subsidie van de overheid. Dit werd van 1997 tot en met 2013 stapsgewijs afgebouwd met de wet Subsidiëring Landelijke Onderwijsondersteunende Activiteiten (SLOA). We moesten steeds commerciëler gaan werken en de organisatie ging er anders uitzien. Sinds 2014 staan we volledig Wim Westerman (79 jaar, voormalig adviseur primair onderwijs, lerarenopleiding en onderwijsbegeleiding): ‘De diversiteit nam toe door het snel groeiende aantal gastarbeiders- en vluchtelingenkinderen. Zij spraken geen Nederlands en kregen door de Wet op het Basisonderwijs (1985) het recht om les in hun eigen taal te krijgen. Daarnaast werd het mogelijk om, behalve christelijk en humanistisch onderwijs, onder meer islamitisch onderwijs te geven. Intercultureel onderwijs en onderwijs in geestelijke stromingen werd voor alle leerlingen verplicht. Dat was erg belangrijk, want hoe ga je om met verschillende culturen in de basisschool?’ Huib van den Doel werkte van 1970 tot 1980 bij CPS als algemeen directeur. ‘In het begin was het mijn taak om alle losse delen samen te smeden. Het instituut ontwikkelde zich als speler in de wereld van het onderwijsbeleid op het terrein van de inhoud. In tien jaar tijd werd het personeelsbestand verdrievoudigd. We rolden vanuit de vrijheid-van-onderwijsgedachte een missie uit.’

8 op eigen benen. Door deze grote veranderingen zijn we ook breder gaan werken dan alleen voor christelijke scholen. Dit is terug te zien in de nieuwe naam: CPS Onderwijsontwikkeling en advies. Kennisinstituut De overgang van deels gesubsidieerd naar volledig commercieel was natuurlijk best moeilijk voor CPS. Ook onderzoek en ontwikkeling moesten we daardoor op een andere manier organiseren. Een belangrijk onderdeel, omdat we een kennisinstituut zijn: voor goede advisering is het essentieel om te weten wat actueel is en wordt. Eigenlijk doen we tegenwoordig weer waar we ooit mee begonnen zijn en waar we goed in zijn: achterhalen waar het onderwijsveld behoefte aan heeft, deze kennis verzamelen, zelf of in co-creatie met scholen ontwikkelen en vervolgens weer delen met het veld: docenten, leidinggevenden, schoolleiders en besturen. Beter aansluiten op behoeften Het wegvallen van de subsidiëring had ook een duidelijk positieve kant.Voorheen kregen we altijd een hoofdlijnenbrief met de thema’s die volgens het ministerie belangrijk waren. We merkten dat die thema’s soms helemaal niet aansloten op waar de scholen mee bezig waren. Doordat CPS nu alleen nog commercieel werkt, kunnen we nog beter afstemmen op de actuele vragen van de scholen. 2019: nieuw pand naast station Schothorst Sinds 2018 maakt CPS deel uit van Driestar Educatief. Daarbinnen heeft CPS als aparte organisatie haar eigenheid en klantenkring behouden. In 2019 verhuisden we naar een pand waarin ook andere organisaties zijn gevestigd die zich op onderwijs richten. Dit pand ligt direct naast station Schothorst. Onze goede bereikbaarheid met het openbaar vervoer sluit goed aan bij het belang dat we hechten aan duurzaamheid. Toekomstbestendig We hebben met CPS de afgelopen jaren bewezen dat we ook zonder subsidie gezond en toekomstbestendig zijn. Met onze deskundige en enthousiaste medewerkers bedienen we in heel Nederland ambitieuze scholen met leerlingen en studenten van peuter- tot mbo-leeftijd. Maar ook gemeenten en de rijksoverheid maken gebruik van onze diensten. Henk Sissing werkte van 1998 tot 2009 bij CPS als managing consultant. ‘Met plezier denk ik terug aan de CPS-collega’s. Hun humor, gedrevenheid, creativiteit en vakkennis vond ik geweldig om mee te maken. Stuk voor stuk toppers! Als ik terugkijk en zie waar oud-collega’s terecht zijn gekomen dan weet ik dat die organisaties echt met hen boffen. Qua werk vond ik het bedenken en opbouwen van het netwerk met ‘Minder handen voor de klas’ in samenwerking met de collega’s van VFS en Fontys een schitterende ervaring. En dat geldt ook voor het ontwikkelen van de ‘Pressure cooker schoolpan’ met Helen Sijsling, Gert Kamphof en Arjen Appel en de uitvoering ervan met twaalf collega’s in zo’n 300 scholen voor voortgezet onderwijs.’ Eddy Alkema werkte van 1990 tot 2001 bij CPS. Het eerste jaar als directeur primair onderwijs en daarna als algemeen directeur. ‘Een van de meest interessante activiteiten was het samen met medewerkers en een gedreven staf realiseren van een grote cultuuromslag: de overgang van een gesubsidieerde instelling naar een meer marktgedreven organisatie. Moeilijk en ingrijpend, maar ook geweldig inspirerend om leiding aan te mogen geven. Ik was, ben en blijf trots op dit mooie bedrijf!’

9 Imago en identiteit Een huisstijl geeft herkenbaarheid en laat zien waar een bedrijf voor staat. Oud-directeur Eddy Alkema (72):“Identiteit laat zien wie je bent en wie je wilt zijn. Imago is hoe een ander daarover denkt. Als bedrijf kun je je imago proberen te verbeteren, maar als je identiteit ervan afwijkt, dan ziet iedereen dat.” Door alle veranderingen in de identiteit van CPS was het tijd om imago en identiteit beter op elkaar af te stemmen en een nieuwe huisstijl te ontwikkelen. Overlapping in kleuren Het bedrijf hAAi in Den Haag, destijds in Scheveningen, kreeg de taak om de nieuwe huisstijl te maken. Eigenaar en ontwerper van hAAi Ron Meijer (53): “De huisstijl moest samenwerking uitstralen. Samenwerking van consultants en adviseurs op scholen.En scholen samen met de ouders en leerlingen.” Om dit voor elkaar te krijgen werd er gebruik- gemaakt van de kleuren geel, groen, blauw en paars.“Deze kleuren zijn fris en mengen goed. De overlapping heeft te maken met de diverse aspecten van CPS.We wilden in het logo de letters van CPS verwerken. Als je kijkt naar de afronding aan de linkerkant zie je de letter c. Het groene gedeelte maakt de p en het paarse gedeelte is de s.” Vormgeving middelen CPS Nadat hAAi de huisstijl had gemaakt, kwam de vormgeving bij Albert Gerrits van Digitale Klerken te liggen. Hij maakt onder andere boekomslagen, e-books, flyers en advertenties. “Ik neem een deel van het logo en plaats dat in de vormgeving. Dan heb je onbewust altijd een soort herkenning van de huisstijl. Ik werk nu al tien jaar met deze huisstijl, maar hij verveelt niet. Het is bijzonder dat je er nog steeds nieuwe dingen mee kunt bedenken.” Vorige huisstijl Voordat de huidige huisstijl van CPS werd gelanceerd is er 15 jaar gebruikgemaakt van een ander logo: met een vinkje en twee mensfiguren in blauw en geel. Eddy Alkema: “De kleur geel staat voor een menselijke relatie. We willen mensen helpen met de vragen die ze hebben. De kleur blauw staat voor het zakelijke aspect.” Oud-secretaris van directie Aart van Bruggen (59):“Dat vinkje is een knipoog naar het onderwijs, een herkenbaar symbool voor als je iets goed doet. Daarbij is het belangrijk dat wij er voor de mensen in het onderwijs zijn: voor hen die er werken en er leren. Daarom staan er twee poppetjes in. Ontmoeting en relatie zijn belangrijk. Geen prestatie zonder relatie!” De HUISSTIJL van CPS door de jaren heen Ron Meijer: “De huisstijl moest samenwerking uitstralen” Het huidige logo van CPS bestaat sinds 1996. Er was zo veel aan het veranderen voor CPS dat het toenmalige logo niet meer paste. Van een gesubsidieerde organisatie werden we steeds meer een commerciële organisatie . Ook werkten we inmiddels voor een steeds bredere doelgroep, niet meer alleen voor christelijke scholen en organisaties. Dat alles vroeg om een nieuwe huisstijl en een nieuw logo.

10 CPS ondersteunt het (speciaal) basis-, voorgezet en middelbaar beroepsonderwijs. We geven trainingen in Amersfoort, online en op scholen zelf, organiseren webinars, masterclasses en congressen, ontwikkelen apps en geven boeken uit. Maar we doen ook intensieve begeleidingstrajecten waarvan elders in dit magazine enkele voorbeelden beschreven staan. Hieronder een kijkje in de diverse thema’s en activiteiten van de teams binnen CPS. Team Leiderschap en schoolontwikkeling Hoe ga je om met weerstand? Hoe krijg je je team mee? Hoe word je een lerende school? Goed leiderschap maakt hierin een wereld van verschil. Leiderschap niet alleen van schoolleiders, maar ook van teamleiders en leraren. We coachen zowel startende als ervaren leiders bij het optimaal leidinggeven aan ieders ontwikkeling.We sluiten aan bij de ontwikkelingsfase en de actuele vraagstukken van de school. Theorie over verandering is een integraal onderdeel van de professionalisering van de schoolleiding. Hoe maken we onze school (nog) beter? Op welk manier geven we leiding aan duurzame schoolontwikkeling? Scholen met dit soort vragen analyseren we op diverse aspecten: het primaire proces, de visie, leiderschap, ouderbetrokkenheid, kwaliteitszorg, enzovoort. Samen kijken we waar winst te behalen is en hoe. Regelmatig is een missie/visie-­ traject of cultuurverandering noodzakelijk. Een familiecultuur bijvoorbeeld waarin iedereen het vooral gezellig wil houden, staat feedback naar elkaar in de weg. Als CPS helpen we dan een professionele cultuur te ontwikkelen waarin medewerkers goed samenwerken en van elkaar leren. Team Taal, Jonge Kind en Examentraining Taal is voorwaarde en middel voor leren en vooral in de taalvakken ook doel van leren. Goed lezen is nodig om kennis uit teksten te halen. De taalontwikkeling van het jonge kind stimuleren we door spelend leren. Bij oudere kinderen gaat het meer om begrijpend en thematisch lezen: lezen om te leren. Ook aan een goede mondelinge taalvaardigheid hechten we veel belang. Alleen als je in staat bent goed je gedachten en gevoelens te verwoorden en te luisteren, kun je effectief communiceren en samenwerken. Met het Raamwerk Oracy helpen we scholen om deze belangrijke vaardigheden bij leerlingen te ontwikkelen. Effectief taalonderwijs vraagt om een doorlopende leerlijn taal. Samen met scholen geven we deze leerlijn vorm in taalbeleid. Hierbij speelt niet alleen het vak Nederlands een rol, maar alle vakken hebben hierin een taak én een kans. Want juist met taal kun je lessen doelgericht (inter)actiever maken en De teams van CPS

11 leerlingen motiveren. En kinderen en jongeren oefenen hun taalvaardigheid veel liever met lesstof die ze toch al moeten leren bij andere vakken.Verder geven we advies over en trainingen in vreemdetalenonderwijs, motiverend literatuuronderwijs, examentrainingen en breindidactiek. Team Didactiek en Pedagogiek Leerlingen zo goed mogelijk laten leren en bovendien gemotiveerd krijgen en houden: dat is de rode draad van team Didactiek en Pedagogiek. We richten ons daarvoor onder meer op de volgende onderwerpen: • De zes rollen van de leraar • Activerende en digitale didactiek • Formatief toetsen • Differentiëren • Leercoach We ondersteunen het onderwijs bij deze en aanverwante thema’s. Bijvoorbeeld door trainingen, begeleidingstrajecten met lesbezoeken en coaching van docenten, teamleiders en schoolleiding. We begeleiden vakgroepen en ondersteunen bij klassenmanagement, het leiden van vaksecties, motiveren van leerlingen, beoordelen van lessen aan de hand van de zes rollen van de leraar, enzovoort. Team Covey en Persoonsvorming Van scholen wordt verwacht dat ze kansenongelijkheid verkleinen en zorgen dat leerlingen zich ontwikkelen tot zelfstandige en verantwoordelijke burgers. Scholen willen steeds meer ook hun leerlingen activeren en ze eigenaar laten zijn van hun eigen leerproces. CPS begeleidt scholen hierbij met een prachtige pedagogische leerlijn gebaseerd op het boek ‘The 7 Habits of Highly Effective People’ van Stephen Covey: een van de meest populaire boeken over persoonlijk leiderschap ooit. Als exclusieve Nederlandse partner van FranklinCovey voor het onderwijs begeleiden we steeds meer scholen met het gedachtegoed van de zeven gewoonten.We trainen schoolleiders en leraren, zodat zij voorbeeldgedrag laten zien aan de leerlingen: in de dagelijkse lessen, het klassenmanagement, het leidinggeven, enzovoort. De leerlingen leren onder meer effectief communiceren, beter samenwerken, hun eigen keuzes te maken en verantwoordelijkheid te nemen.Werken met de zeven gewoonten bezorgt scholen lovende kritieken in inspectierapporten. Elders in dit magazine kun je hier meer over lezen.

12 Martijn Duk Marketing Femke da Cruz Pinto Stuifmeel Managementassistent Yvonne Koene Adviseur en trainer Ariena Verbaan Adviseur en trainer Arjan de Lange Adviseur en trainer Monique Diepenbroek Secretariaat/Receptie Linda van Tuyl Adviseur en trainer Lotte van der Goot Adviseur en trainer Anne Arink Adviseur en trainer Miriam Op de Beek Adviseur en trainer Koos van ’t Hul Adviseur en trainer Guido van den Brink Adviseur en trainer Rob Verlaan ICT Bert Moonen Adviseur en trainer Dit is CPS! Clarien Veltkamp Adviseur en trainer

13 Els Loman Adviseur en trainer Joke Koopman Adviseur en trainer Conny van der Groef Adviseur en trainer Jaap ter Stege Adviseur en trainer Cor Verbeek Adviseur en trainer Roel Vos Adviseur en trainer René Paes CPS Academie Paul Kleingeld Webmaster/ Marketing Lilian van der Bolt Adviseur en trainer Jeroen Aarssen Adviseur en trainer Geke van Dijk Adviseur en trainer Linda Odenthal Adviseur en trainer Meike Berben Adviseur en trainer Sander van Veldhuizen Adviseur en trainer Yvonne van den Berg Algemeen directeur Miriam van Etteger Adviseur en trainer

14 Kor Feijen CPekS’er Kor Feijen De 78-jarige Kor Feijen werkte, voordat hij bij CPS kwam, twaalf jaar lang als docent in het voortgezet onderwijs. Daar gaf hij les in natuur- en scheikunde en studeerde daarnaast onderwijskunde. De keuze om in 1981 over te stappen naar CPS was dus geen vreemde. “Daar heb ik tot 2004 gewerkt als onderwijskundige voor met name vernieuwende projecten in het voortgezet onderwijs. CPS is een bedrijf met veel mogelijkheden. Ik heb me goed kunnen ontwikkelen en er met veel plezier gewerkt. Daar ben ik CPS dankbaar voor. Ik denk dat het contact tussen ex-CPS’ers zo goed blijft, omdat we hetzelfde met elkaar hebben meegemaakt. En omdat we allemaal een grote passie voor het onderwijs hebben. Dat is mooi om te zien. Ik hoop dat dit nog lang kan voortbestaan.” Betty de Vries Door de bezuinigingen op het onderwijs in de jaren 90 moesten toen veel collega’s vertrekken bij CPS. Bij het afscheidsfeest voor deze medewerkers bleek dat velen van hen geen definitief afscheid wilden nemen. Ze werkten al zo lang samen en wilden contact houden met CPS en met elkaar. Daarom werd besloten om een commissie voor ex-CPS’ers op te richten: CPekS. De eerste reünie vond plaats op 23 september 1997. Sindsdien vindt ook jaarlijks een ontmoetingsdag plaats. CPekS heeft inmiddels zo’n 60 leden waaronder veel gepensioneerde exCPS’ers. AFSCHEID nemen van CPS HOEFT NIET: “We hebben allemaal een grote passie voor het onderwijs.”

15 CPekS’er Wim Schuringa Als onderwijskundig medewerker werkte de 83-jarige Wim Schuringa 20 jaar voor CPS: van 1974 tot 1994. Hij hielp mee om het onderwijs op scholen te verbeteren.“In die tijd moest er iets veranderen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Het doel was om de leerlingen zo lang mogelijk de gelegenheid te geven zich te ontplooien en hun mogelijkheden te ontdekken.” Dit gebeurde in de zogenaamde experimenteerscholen, de middenscholen. Op deze scholen konden de onderwijskundige medewerkers en de andere scholen uit het voortgezet onderwijs kijken wat er zoal goed ging en wat nog beter kon. “Ik vond dit werk heel mooi en reisde daarvoor door heel Nederland om de scholen te helpen deze doelen te bereiken. Dit gaf mij veel voldoening.” Acht jaar lang verrichtte Wim dit werk. Daarna hield hij zich bezig met kleinere projecten. Door alle ontwikkelingen bleef voor Wim het werk gevarieerd. “Samen met een aantal scholen in het veld en de hogescholen heb ik het vak verzorging ontwikkeld. Bij dit vak is de opzet dat kinderen leren om zichzelf te ontwikkelen, zowel fysiek als mentaal.” Wim over CPekS: “Ik vind het belangrijk om contact te houden met de mensen waarmee ik hebt gewerkt.” Wim Schuringa CPekS “Het doel was om de leerlingen zo lang mogelijk de gelegenheid te geven zich te ontplooien en hun mogelijkheden te ontdekken.” CPekS’er Betty de Vries 25 jaar lang was de nu 78-jarige Betty de Vries directiesecretaresse van CPS. Ze woonde directievergaderingen bij, werkte verslagen uit en hield de agenda’s van directeuren bij.“Ik heb mijn baan met veel plezier vervuld. Het werken met fijne collega’s in het onderwijs was heel bijzonder. De verhuizing van Hoevelaken naar een splinternieuw gebouw in Amersfoort was één van mijn hoogtepunten. Mijn afscheid in 2001 was een ander groot hoogtepunt. Het was bijzonder om na zo veel jaar afscheid te nemen.” Om verbonden te blijven met CPS sloot Betty zich aan bij CPekS. “De reünie is altijd erg leuk. Er staan dan activiteiten gepland en we sluiten zo’n dag af met een hapje en een drankje. Maar elkaar weer ontmoeten staat tijdens die dag centraal. Ik heb daarnaast nog steeds telefonisch of via de mail contact met een paar oud-directeuren. En af en toe spreek ik met mijn oud-collega’s af voor een kop koffie of een rondvaart door de mooie grachten in Amersfoort.” “Af en toe spreek ik met mijn oudcollega’s af voor een kop koffie of een rondvaart door de mooie grachten in Amersfoort.”

16 Scholen hebben de taak om leerlingen te helpen bij het ontwikkelen van belangrijke levensvaardigheden zoals effectieve communicatie, samenwerken en zelfredzaamheid. Deze vaardigheden vergroten de kans op succes in hun vervolgopleiding, beroepspraktijk en hele verdere leven. Om hierbij te ondersteunen werkt CPS samen met scholen aan het leiderschap van leerlingen, leraren en leidinggevenden. Dit doen we onder andere met een concept dat gebaseerd is op Stephen Covey’s The 7 Habits of Highly Effective People, een van de meest populaire boeken over persoonlijk leiderschap ooit. Werken aan jezelf en aan relaties De kern van het concept: als je de zeven gewoonten volgt, helpt dit om je persoonlijke doelen te bereiken. Je ontwikkelt vaardigheden die je helpen om de regie te pakken over je eigen leven en leerproces. Bij de zeven gewoonten werk je eerst aan je eigen keuzes, verantwoordelijkheden en doelgerichtheid. Daarna kijk je naar je relatie met anderen. De zeven eigenschappen worden toegepast op verschillende gebieden: op dat van de leidinggevende, de leraar, de leerling en tot slot de ouders/opvoeders. Iedereen kan de zeven gewoonten bij zichzelf ontwikkelen, ook kinderen en jongeren. Voor het aanleren van gewoonten is modeling essentieel. Leraren zijn degenen die de zeven gewoonten voordoen en tot leven brengen. FranklinCovey en CPS CPS is sinds 2013 in Nederland de exclusieve partner van FranklinCovey voor het De zeven gewoonten van EFFECTIEF LEIDERSCHAP in het onderwijs onderwijs. Voormalig hoofd marketing van CPS Marcel Koning is vanaf 2016 directeur van FranklinCovey voor Europa, Midden-­ Oosten en Afrika. Als zodanig probeert hij het gedachtegoed van Covey in deze gebieden te verspreiden. Voor CPS is hij de contactpersoon van deze Amerkikaanse organisatie. Samenwerken In het concept van Covey is samenwerken van groot belang. Als het daarbij misgaat, is het meestal zo dat iemand niet goed luistert of niet bereid is om de ander ook een goede uitkomst te gunnen. Het is belangrijk dat je beseft dat je elkaar nodig hebt. Want als je met anderen samenwerkt, kun je elkaar aanvullen en dit leidt tot de beste resultaten. Daarom werken we op scholen ook met een regiegroep die meedenkt en meewerkt aan de plannen, de uitvoering en het draagvlak. Door deze manier van samenwerken ontstaat een hoge mate van betrokkenheid door de hele school heen. Minder gedragsproblemen Wereldwijd werken ruim 5000 scholen in meer dan 50 landen met de principes van Stephen Covey: “Ons gedrag is afhankelijk van onze besluiten, niet van onze omstandigheden.” Marcel Koning

17 Covey ondersteunt schoolontwikkeling Cor Verbeek heeft binnen CPS een speciale verantwoordelijkheid voor het concept van de zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Hij werkt al ruim 35 jaar in het onderwijs. Eerst in diverse rollen in zowel het primair als het voortgezet onderwijs en sinds 2008 bij CPS. Met zijn (gecertificeerde) collega’s kijkt hij samen met scholen hoe ze het onderwijs voor hun leerlingen verder kunnen ontwikkelen. “Het concept van de zeven gewoonten kan de schoolontwikkeling verder op weg helpen.” Keuzes hebben en maken Cor:“We leren de leerlingen dat ze een keuze hebben en dat keuzes niet altijd makkeCor Verbeek Een leerling van het Schreuder College Slinge in Rotterdam:“Door die gewoontes kan ik mijn leven veel beter structureren.” “Wij ondersteunen scholen, zodat iedereen het beste uit zichzelf kan halen.” lijk zijn. Ik vraag aan scholen altijd op welke manier zij bijdragen aan de maatschappij. De kern van mijn werk is om scholen zo goed mogelijk te ondersteunen. Zodat iedereen het beste uit zichzelf naar boven kan halen.” Primair, voortgezet en middelbaar beroepsonderswijs Bij een school voor het primair onderwijs werkt het concept van de zeven gewoonten anders dan bij een school voor voortgezet of middelbaar beroepsonderwijs.“Bij het primair onderwijs kun je vaak in een keer een school transformeren. In het voortgezet onderwijs ontwikkel je de school meestal per team of afdeling.” Trainingen en begeleiding CPS heeft verschillende trainingen en trajecten om te leren werken met de zeven gewoonten van effectief leiderschap. Onze adviseurs en trainers zijn gecertificeerd om de onderwijsprogramma's van Covey in Nederland aan te bieden. Cor:“Per school verschilt de aanpak. CPS heeft jarenlange ervaring om scholen hierbij goed te begeleiden. We zien dat leerlingen effectiever leren communiceren, beter samenwerken en meer in staat zijn eigen keuzes te maken in hun leerproces. Ook leraren en ouders blijken mee te profiteren van het traject.” Meer weten: https://www.cps.nl/de-zeven- gewoonten-van-stephen-covey de zeven gewoonten. In Nederland begeleidt CPS scholen in zowel het primair als het voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs bij het werken met dit gedachtegoed. We hebben bijvoorbeeld al ruim 140 basisscholen ondersteund met het op maat gemaakte programma ‘The leader in me’. Als kinderen en jongeren weten wie ze zijn, waar ze voor leven en hoe ze voor zichzelf op kunnen komen, hebben ze minder snel de neiging om probleemgedrag te ontwikkelen.

18 Naam: Hanneke Vermunt Leeftijd: 49 jaar Functie: Directeur Comeniusschool in Zeist Type school: primair onderwijs De zeven gewoonten bij de COMENIUSSCHOOL Welke visie hebben jullie? “Wij zijn een school met traditie, ambitie en oog voor het kind.Als school zijn wij natuurlijk bezig met het cognitieve gedeelte. We leren de leerlingen taalvaardigheden, aardrijkskunde, rekenen en geschiedenis aan. Daarbij zijn wij ook bezig met een ander belangrijk stuk in de ontwikkeling van een kind. Wij geloven dat aandacht voor onder andere expressie, gym, drama en de wereld om je heen, helpt om tot het leren te komen. Ik hoop dat onze leerlingen dit in hun rugzak meenemen als ze van school gaan. Dat ze niet alleen het cognitieve gedeelte hebben geleerd, maar ook inzien wie ze zijn en hoe ze in de wereld staan.” Waarom hebben jullie voor CPS gekozen? “Voorheen werkte ik op een school in Driebergen. Daar kwamen we tot de conclusie dat we verder wilden ontwikkelen op het gebied van persoonlijk leiderschap. Maar hoe doe je dat? We zijn bij CPS terecht gekomen en hoorden over de zeven gewoonten van Covey. Dit is een manier om te kijken wie je bent en wat je wilt voor jezelf en in relatie tot de ander. Dit gedachtegoed is ook vertaald naar de leerlingen en dat was waar we naar op zoek waren. De grootste trigger voor mij om directeur te worden op deze school was om ook hier de zeven gewoonten toe te passen. CPS biedt veel kennis en ervaringen en dat is heel prettig.

19 Ze leveren maatwerk en zijn flexibel. Zij willen ons helpen en wij zijn voor hen de praktijk.” Hoe passen jullie de zeven gewoonten toe? “We werken nu ruim vijf jaar met de zeven gewoonten van Covey. Je kan kinderen laten kijken naar wat hun eigen rol is en wat ze zelf willen. Communicatie daarin is erg belangrijk. Het zijn vaardigheden die je de leerlingen kan meegeven, maar ook het team en de ouders. Je moet bij jezelf beginnen, daarom traint CPS eerst alle medewerkers. Het is niet een kunstje dat je even kunt uitvoeren. Zodra je je als team hebt geschoold, kun je hiermee aan de slag met ouders en leerlingen. Dit vergt wel enige tijd en begeleiding.” Op welke manier zie je dat de training effect heeft? “In de beginfase was het erg onwennig, je gebruikt woorden die je niet gewend bent. Maar op een gegeven moment zie je dat het echt in het DNA van de school komt. Dit merk je doordat je het onderwerp in de wandelgangen vaak voorbij hoort komen. Dat is mooi om te zien. Ik zie het ook terug in de manier waarop je gesprekken voert met de leerlingen. Leerlingen geven zelf aan dat ze iets willen veranderen of een bepaald doel hebben. We hebben ook open dagen voor de ouders en de leerlingen leiden hen dan rond. Ze kunnen alles dan zo feilloos benoemen dat de ouders altijd onder de indruk zijn. Daar proef je de zeven gewoonten in terug.” Wat zijn jullie doelen voor in de toekomst? “Elk jaar stellen we doelen die tussentijds worden verfijnd. Daarbij komen er ook altijd nieuwe uitdagingen op ons pad. We willen doorgaan met hoe we het nu doen en bouwen dit steeds verder uit. Het maakt de leerlingen sterker voor later en dat is wat we ze graag meegeven naast hun cognitieve bagage. Als we in de toekomst nog nieuwe trainingen willen volgen, zal CPS het eerste bedrijf zijn waar we naartoe gaan. “Dat ze niet alleen het cognitieve gedeelte hebben geleerd, maar ook inzien wie ze zijn en hoe ze in de wereld staan.”

20 Elk jaar volgen gemiddeld 1600 deelnemers een van de ruim 100 verschillende trainingen van CPS. Daarmee is de CPS Academie de grootste aanbieder van nascholing voor leraren, schoolleiders en bestuurders. De academie is opgericht in 2008 en richt zich op actuele vragen en thema’s in het basis-, voortgezet, en beroepsonderwijs. De CPS ACADEMIE Unieke expertise en praktijkervaring Van oudsher zijn we gespecialiseerd in didactiek en pedagogiek.Daaronder vallen bijvoorbeeld differentiëren en formatief toetsen, de rollen van de leraar en alles rondom motivatie. Daarnaast is CPS gespecialiseerd in het jonge kind en taal, toetsing en examinering, examentrainingen, (persoonlijk) leiderschap, het werken met de zeven gewoonten volgens Covey,relatie met ouders, coaching, schoolontwikkeling, onderwijskwaliteit en procesbegeleiding. Uniek is de combinatie van al deze expertisegebieden en dat de CPS-trainers allemaal les of leiding hebben gegeven op scholen. Zij kennen de praktijk dus. Niet voor niks is de gemiddelde klantwaardering 8.6 en komen deelnemers uit heel Nederland naar CPS. Voorbeelden van veel afgenomen trainingen: • Formatief toetsen in de les • Covey-trainingen • Examentrainingen • Opleiding tot coach • Leergang Basisvaardigheden voor midden management

21 Ontwikkeling en innovatie CPS is een kenniscentrum. Daarom vinden we het van groot belang om een kennisvoorsprong op te bouwen en onze trainingen actueel te houden. We stellen ons op de hoogte van alle nieuwe ontwikkelingen en onderhouden nauw contact met het onderwijsveld. Bovendien ontwikkelen we regelmatig nieuwe trainingen op basis van signalen uit de markt, maatschappelijke ontwikkelingen en onze expertise. De komende tijd verwachten we veel vraag naar onder meer de onderstaande trainingen: • Oracy: leren spreken, leren door te spreken • Taalcoördinator • Leidinggeven in de school als leraar • Leergang Leercoach, Vakdidactisch coachen en Pedagogisch coachen • Werken aan organisatievertrouwen Fysiek, online en blended Oorspronkelijk werden de trainingen alleen fysiek gegeven: op de CPS Academie in Amersfoort en op scholen. Steeds meer organiseren we echter ook online trainingen. In de zogenaamde blended trainingen combineren we fysiek en online onderwijs. Deelnemers kunnen daarbij ook leren in hun eigen tijd en ruimte. En het zorgt ervoor dat we meer verdieping kunnen aanbrengen tijdens de live sessies. De meeste trainingen duren een tot drie dagen. Maar er zijn er ook van één dagdeel of tien dagen verspreid over een jaar. René Paes: “Samen met twee collega’s regel ik de trainingen van de academie. Ik organiseer en coördineer het contact met trainers, klanten en de marketing. We blijven het aanbod van trainingen versterken en inspelen op de vraag van klanten. Op deze manier streven wij het doel van CPS, blijvend verbeterend onderwijs, goed na.”

22 Vanwege de coronapandemie werden zowel in 2020 als 2021 veel scholen voor enige tijd gesloten. Ook voor CPS had dit grote gevolgen. De wereld van het onderwijs stond op zijn kop. Onderwijs op afstand werd de norm, niet alleen voor scholen zelf maar ook voor CPS. Wat kon nog wél? In het begin was het ook voor CPS zoeken. Onze adviseurs konden niet meer naar de scholen toe, maar wilden de duurzame verbetering van het onderwijs wel blijven ondersteunen. Zeker in deze voor scholen uitdagende tijd. We zijn gaan kijken naar wat er juist allemaal nog wél kon. Hoe we de trainingen en begeleiding goed online konden vormgeven. Daarbij zijn we steeds in contact gebleven met onze klanten. Hierdoor konden zowel trajecten bij scholen als trainingen in de academie al vrij snel online doorgaan. Gelukkig waren we in staat snel te schakelen en kunnen we nu zeggen dat het ons ook veel heeft gebracht. 2020/2021: een NIEUWE werkelijkheid

23 Blended aanbod Voor de coronacrisis hadden we al in onze visie opgenomen dat we meer online wilden gaan werken. Onder andere door uitbreiding van blended aanbod: een mix van online en live methoden in onze academie. Door trainingen (deels) online vorm te geven, kan de trainingsduur worden verkort. Daardoor is er tijdens de live training meer tijd om te verdiepen. En het biedt cursisten de mogelijkheid om tijd- en plaatsonafhankelijk te leren. Op deze manier wilden we meer inhoud en flexibiliteit bieden aan de cursisten. De ontwikkeling hiervan kwam door corona in een stroomversnelling. Praktische ondersteuning Vanuit de scholen kwamen veel vragen. Om hierop aan te sluiten heeft CPS veel nieuw aanbod ontwikkeld. Dit deden we samen met de klant. Directeur Yvonne van den Berg: “De kracht van CPS is dat we altijd vertrekken vanuit de behoefte van de klant en dat we samen optrekken in het proces. Daarom is ons aanbod ook continu in beweging.” Scholen hadden in het begin van de pandemie veel behoefte aan praktische ondersteuning. Ze vroegen aan ons hoe ze het beste online les konden geven. CPS ontwikkelde bijvoorbeeld direct trainingen over online didactiek, leidinggeven in een crisissituatie, hoe je werkt met de zeven gewoonten online en over groepsdynamiek en rituelen in een online situatie. Thuiswerken Alle medewerkers werkten tijdens de coronacrisis thuis. Voor de adviseurs was dit niet nieuw, zij hadden altijd al een werkplek thuis. Maar het verzorgen van trainingen en schooltrajecten vanuit huis was wel nieuw. CPS traint en begeleidt normaal gesproken in haar eigen academie in Amersfoort en op de scholen zelf. De stafmedewerkers werkten ineens ook bijna allemaal thuis.Yvonne: “Het was jammer dat we elkaar niet fysiek konden ontmoeten, maar het online werken bood gelukkig veel mogelijkheden om elkaar te zien.” Anders is niet altijd slechter Bijna alle scholen die CPS begeleidde, stonden open voor online ondersteuning tijdens de pandemie. Ook al was het niet altijd de eerste keus om online af te spreken, we zochten altijd samen met de klant naar een oplossing. Het moest anders, maar het was zeker niet altijd slechter. Juist ook in deze crisistijd was het belangrijk om oog te hebben voor professionalisering en duurzame schoolontwikkeling. Ook hebben we ontdekt dat het niet nodig is om voor kortere afspraken het hele land door te reizen. In het kader van duurzaamheid is dit ook winst. Nog een positief gevolg van de pandemie dus.

24 Traject differentiëren en formatief toetsen Honderden docenten en tientallen scholen per jaar ondersteunen we bij differentiëren en formatief toetsen. Docenten willen graag beter leren inspelen op verschillen tussen leerlingen en meer variatie in hun lessen aanbrengen. Ze willen doelgerichter lesgeven en minder en anders toetsen. In dit soort trajecten komt CPS vaak vier dagdelen op een school, verspreid over een aantal maanden. Tijdens de bijeenkomsten, met maximaal 20 docenten, geven onze adviseurs uitleg en laten ze zien hoe je formatief toetsen en differentiëren in de les toepast. Tijdens de bijeenkomsten oefenen en reflecteren de deelnemers veel met elkaar. Ook krijgen ze de gelegenheid om het geleerde in concrete lessen uit te werken. Meestal kijkt een CPS-adviseur na de derde bijeenkomst mee in de les en geeft feedback. Docenten leren differentiëren en formatief toetsen op te nemen als vaste onderdelen van de lessen en ervaren de vele voordelen hiervan. Leerlingen zijn bijvoorbeeld gemotiveerder en dat zorgt ook voor een betere sfeer in de klas. Leraren kunnen hun lessen beter afstemmen op de behoeften van de leerlingen. Door dit alles verbeteren de resultaten. Traject taalbeleid CPS begeleidt veel scholen bij de ontwikkeling van taalbeleid. De aanleiding is vaak dat schoolresultaten teruglopen: niet bij een of enkele vakken maar schoolbreed. Dat is een belangrijke aanwijzing dat er iets mis is met de lees- en taalvaardigheid van leerlingen. Ze begrijpen de vakteksten vaak onvoldoende, snappen niet wat er precies gevraagd wordt en zijn niet in staat de antwoorden goed te formuleren. Op die manier zorgt gebrekkige taalvaardigheid voor slechtere resultaten bij alle vakken. Allereerst bieden we een school een taalscan voor zowel docenten als leerlingen. In overleg ontwikkelen we vervolgens een aanpak en richten we een stuurgroep op met daarin vertegenwoordigers van alle vaksecties. Tijdens onder andere twee studiedagen en lesobservaties leren alle docenten rijke taal toe te passen in hun onderwijs. Het stellen BEGELEIDINGSTRAJECTEN op scholen Al 75 jaar begeleidt CPS scholen bij hun ontwikkeling en professionalisering in het basis-, voortgezet en middelbaar beroepsonderwijs. Onze missie is: het beste onderwijs voor de leerlingen van nu en de samenleving van morgen. We hebben eens gekeken hoeveel begeleidingstrajecten we eigenlijk doen en telden de afgelopen jaren gemiddeld 225 trajecten per jaar op 150 scholen. En dat naast de 1600 deelnemers die we jaarlijks in onze trainingen van de CPS Academie zien. Maar wat doet CPS dan zoal op scholen? Hieronder een greep uit de trajecten.

25 van open en uitnodigende vragen ontlokt bijvoorbeeld meer interactie en geeft ook een beter beeld van wat de leerlingen al begrijpen. We begeleiden de stuurgroep meestal een à twee jaar. Samen ontwikkelen we een taalbeleidsplan en een kijkwijzer om te beoordelen of alle lessen taalrijk genoeg zijn. Op korte termijn merken docenten vaak al dat leerlingen gemotiveerder raken. Op wat langere termijn worden de taalvaardigheid en de resultaten beter. Leuk om te weten Om de taalvaardigheid van leerlingen te verbeteren wordt op steeds meer scholen twee keer per week vrij lezen ingevoerd. Op vaste tijdstippen leest de hele school tegelijk gedurende vijftien of twintig minuten. Leerlingen én docenten, bij elk vak. Traject schoolontwikkeling Tegenvallende leerresultaten, teruglopende leerlingaantallen, veel wisselingen in de schoolleiding of gewoon ambitie om te innoveren. Er zijn vele redenen waarom scholen willen of moeten ontwikkelen. Niet altijd is meteen helder waar de oorzaken of verbetermogelijkheden liggen. Of het is wel helder, maar het blijkt moeilijk om iedereen binnen de school in beweging te krijgen. CPS begeleidt al vele jaren scholen bij hun ontwikkeling en professionalisering. Het start altijd met een nu-analyse: waar staat de school, wat gaat er goed en wat minder? Het doel is om de school zich zo veel mogelijk vanuit zichzelf te laten ontwikkelen. Als CPS klaar is, moeten de resultaten blijvend zijn. Essentieel is om de hele school te betrekken bij schoolontwikkeling. Dat er oog is voor de mensen en hun professionalisering. Dat iedereen zich steeds afvraagt: draagt wat ik doe bij aan het leren van de leerlingen? Sterke scholen focussen zich op resultaten en gebruiken data vanuit de hele school. Als er aandacht is voor al deze zaken merken scholen dat ze zich ontwikkelen en doelen kunnen behalen. Traject teamcoaching Soms blijken teamleden de onderlinge verbinding te zijn kwijtgeraakt. Er zijn eilandjes ontstaan, er is irritatie en de gezamenlijke koers is onduidelijk. De oorzaak kan van alles zijn. Bijvoorbeeld een nieuwe managementstructuur waardoor verantwoordelijkheden onduidelijk zijn geworden. Of elkaar te weinig aanspreken op waar het echt over gaat, omdat iedereen te druk is met operationele zaken. Voor duurzame schoolontwikkeling is het eerst noodzakelijk om verbinding te creëren binnen de schoolleiding en de neuzen weer dezelfde kant op te krijgen. CPS helpt scholen bij dit proces. Een van onze adviseurs begeleidt de school als gespreksleider.We creëren tijd en de juiste sfeer zodat teamleden elkaar beter leren kennen en boven tafel komt wat werkelijk leeft. Waar mogelijk gebruiken we concrete vraagstukken uit de school, zodat de vertaalslag naar de dagelijkse praktijk gemakkelijk gemaakt kan worden. We kijken naar drijfveren en verantwoordelijkheden en wat dit betekent voor ieders functie. Hoe leer je loslaten en werkelijk te vertrouwen? Wat is daarvoor nodig? Tijdens en na dit traject ervaren teams weer verbinding en zijn ze in staat om samen aan de schooldoelstellingen te werken.

26 Naam: Ilja Faber Leeftijd: 44 jaar Functie: Directeur Ulenhof college Doetinchem Type school: voortgezet onderwijs CPS levert maatwerk aan het ULENHOFCOLLEGE Wat is binnen jullie school de belangrijkste missie? “Als school staan wij midden in de maatschappij. Vanuit onze protestantse visie vinden wij het belangrijk om alles vanuit een gezamenlijk perspectief op te pakken. Dit is in eerste instantie met de school, leerlingen en ouders. Maar ook in de lessen staat samenwerken altijd voorop. Daarbij heeft onze school een uitgebreid schooltoneel waar ook een samenwerking tussen alle type leerlingen wordt gezocht. Het toneel wordt door en voor leerlingen geregeld. In al die aspecten komt het verbinden en samenwerken terug. Dat is wel echt de kracht van onze school.” Waarom hebben jullie voor CPS gekozen? “Dat is wel een grappig verhaal. Een jaar of acht geleden heb ik eens contact gehad met CPS. Er kwamen toen twee trainers naar onze school, maar dat verliep eerst niet “We merken dat we echt meters maken. We stellen ons flexibeler op en kijken wat leerlingen nodig hebben.”

27 helemaal naar wens. CPS pikte onze kritiek destijds echter heel goed op en dacht mee in een passende oplossing. Na een tijdje heb ik daarom opnieuw contact gezocht met CPS. Ze zijn coulant, buigen mee en zijn flexibel. Dit heb je wel echt nodig in het onderwijs. Daar waar het eerst een minder goede ervaring was, heeft CPS dit dubbel en dwars goedgemaakt. Je kunt er ontzettend goed zaken mee doen en daarbij is de begeleiding ook goed. En tot slot is het fijne aan CPS dat zij kijkt hoe de theorie in de praktijk kan worden toegepast.” Welk effect heeft de training differentiëren op school? “In het begin vond er een voorgesprek plaats. Er werd gevraagd welke ontwikkelingsbehoefte wij hadden en wat het resultaat moest zijn als CPS klaar was. Op andere scholen ben ik ook al vaak bezig geweest met differentiëren. En dat wilde ik op deze school ook, ik vond het tijd voor vernieuwing. We merken dat we echt meters maken. We stellen ons flexibeler op en kijken wat leerlingen nodig hebben. De grootste ontwikkelingsslag is dat er geen discussie meer is. Mede door deze trainingen heeft er ook een verandering plaatsgevonden binnen het team. Deze trainingen hebben ons geholpen om het oude patroon los te laten. Daarom is dit een thema wat terug zal blijven komen.” Hoe reageren collega’s op de trainingen? “De trainingen over differentiëren begonnen bij het havo-team. Je zag dat er binnen een jaar een mentaliteitsverandering op trad. Docenten benaderen leerlingen anders en richten hun lessen anders in. Andere scholen die onder ons vallen, waren eerst huiverig. Ze dachten dat het veel tijd zou kosten en de lessen totaal an ders moesten worden. Later, na het vlotte succes bij het havo-team, zagen ze dat het tijdwinst opleverde en het ook kleinschalig kon. Er ging een nieuwe wind waaien en dat vernieuwende aspect werd snel opgepikt.” Welke doelen hebben jullie voor ogen? “We zijn erg tevreden met CPS en willen nog lang samenwerken. CPS biedt kwaliteit en we kunnen goed met elkaar overweg. In de toekomst willen we verder met de training feedback geven. Dit staat hoog op onze lijst. Niet alleen tussen docenten en leerlingen, maar ook voor collega’s onderling. Mooie doelen voor in de toekomst dus!” “Ze zagen dat het tijdwinst opleverde en het ook kleinschalig kon.”

28 De 48-jarige Jan-Jaap Boekel is 25 jaar werkzaam bij EDG waarvan de laatste vier jaar als directeur. Samen met Pauline de Pater voert hij de directie binnen het bedrijf. Daarnaast adviseren ze een grote groep klanten over hoe je onderwijsprofessionals op effectieve wijze bereikt. Samenwerking Het contact tussen CPS en EDG gaat ver terug. In 1998 nam EDG een bedrijf over in Amersfoort waar CPS af en toe gebruik van maakte voor de communicatie naar scholen. De samenwerking is in 2011 geïntensiveerd. Vanaf toen zijn verschillende afspraken gemaakt over de marketing en promotie van de CPS Academie, advies en uitgeverij. “CPS zocht een partij om haar diensten onder de aandacht te brengen bij verschillende doelgroepen. Dit is langzaamaan steeds verder uitgebreid.” Overname uitgeverij In 2013 nam EDG de uitgeverij van CPS over. CPS wilde zich meer richten op begeleiding en training. Jan-Jaap: “We hebben alle diensten in huis voor het uitgeven van boeken voor onderwijsprofessionals. Daarnaast beschikken we over een groot netwerk om de boeken via al onze communicatiekanalen onder de aandacht te brengen bij het onderwijs.” Vanaf 2014 bracht CPS ook de marketing en promotie van de CPS Academie grotendeels bij EDG onder. Voordeel voor beide partijen De samenwerking is voor beide partijen van groot belang. Jan-Jaap: “Binnen de visie en missie van EDG willen we het onderwijs verder helpen met relevante informatie. En dat doen we door onze infrastructuur beschikbaar te stellen aan organisaties die ook relevante onderwijsinformatie hebben.” CPS heeft veel experts in bepaalde kennisgebieden. Dit geeft ons autoriteit op die vlakken. EDG heeft de kennis en capaciteit voor het uitgeven van publicaties voor onderwijsprofessionals. Jan-Jaap: “De consultants van CPS leveren de content. Wij redigeren die, geven die in de juiste vorm uit en brengen die publicaties via onze kanalen onder de aandacht bij de juiste onderwijsdoelgroepen.” Toekomst Vorig jaar is CPS met de CPS Academie een nieuwe strategie voor e-mailcampagnes gestart. Jan-Jaap: “Met behulp van marketing automation en het vastleggen van interessegebieden voor de doelgroep zorgen we voor een nog betere aansluiting van content op de doelgroepen. Dit doen we in nauwe samenwerking met het team van CPS.” Als het aan de EDG-directeur ligt zal dit partnerschap niet zomaar stoppen. “Ik spreek de wens uit om de prettige en langdurige samenwerking de komende jaren voort te zetten. Wij kijken er namens EDG erg naar uit!” Een belangrijke partner voor CPS is EDG Media in Utrecht. Onze samenwerking stamt uit 1998. EDG is de uitgever van alle CPS-publicaties. Daarnaast ondersteunt EDG structureel de marketing en promotie van de CPS Academie. Jan-Jaap Boekel, directeur van EDG: “Ik zie de samenwerking met CPS als een echt partnership waarbij EDG een verlengstuk van CPS is. Met brede toegang tot onderwijsprofessionals in het primair en voortgezet onderwijs en het mbo.” Samenwerkingspartner EDG “We willen het onderwijs verder helpen met relevante informatie.”

RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=