20 Trends en ontwikkelingen 2025: het belang van “M & AI” 1. INTRODUCTIE Volgens sommigen zullen we in 2025 langzamerhand een begin zien van een consolidatie in het middensegment van de Nederlandse, advocatuurlijke markt. Reeds jaren voorspeld en toegelicht, maar nu gaat het dan toch echt gebeuren! Tijdens de traditionele Ronde Tafel bijeenkomst van Venturis Consulting Group voor bestuurders van Nederlandse advocatenkantoren voorafgaand aan de publicatie van de Jaargids Advocatuur 2025 werden door de deelnemers grofweg drie argumenten genoemd die deze voorspelling ondersteunen: • professionalisering en veranderende klantbehoefte vereist meer schaalgrootte, diepte en breedte in de kernpraktijken van advocatenkantoren en een hogere kwaliteit van de wijze van juridische dienstverlening; • toegang tot en retentie van talent met name op senior niveau (“War for Talent”); en, • investeringen in AI, legal tech en digitalisering, alsmede in de kwaliteit en wijze van de dienstverlening nopen tot een structurele verhoging van het investeringsniveau. Als tweede trend werd de grootschalige adoptie van AI in de advocatuur en bedrijfsjuridische benoemd. Laten we beide trends eens nader analyseren en proberen te duiden. GERARD TANJA PARTNER VENTURIS CONSULTING GROUP (AMSTERDAM) STRATEGIE 2. CONSOLIDATIE? De recente trans-Atlantische fusies tussen A&O en Shearman, en Herbert Smith Freehills en Kramer Levin zijn enerzijds een (tijdelijk?) antwoord op de Amerikaanse ”overname” van de lange tijd door de Magic en Silver Circle kantoren gedomineerde Londense markt, anderzijds passen ze in het beeld van het ontstaan van een (opnieuw door de Amerikanen aangevoerde) Global Elite van een beperkt aantal kantoren (10-15) met een aanwezigheid in de belangrijkste financieel-economische centra/jurisdicties en regio’s. Overigens rijst in dit verband wel de vraag in hoeverre de recente acties van President Trump richting een aantal Amerikaanse kantoren als Paul Weiss, Skadden en WilmerHale deze trend zullen beïnvloeden. In combinatie met de voorgenomen en aangekondigde handelsmaatregelen zou dit kunnen leiden tot minder interesse in trans-Atlantische projecten en initiatieven. De tijd zal het leren. Wat heeft dit te maken met de Nederlandse mid-market en de bovenkant van dit marktsegment? Aanvankelijk niet veel, maar op middellange termijn zullen er gevolgen zijn. Enerzijds zullen er nog een aantal trans-Atlantische fusies volgen; een deel daarvan betreft Magic Circle kantoren (waarschijnlijk niet alle; deze kantoren zullen geen deel Volgens sommigen zullen we in 2025 langzamerhand een begin zien van een consolidatie in het middensegment van de Nederlandse, advocatuurlijke markt. Reeds jaren voorspeld en toegelicht, maar nu gaat het dan toch echt gebeuren! MARTIJN LESTERHUIS PARTNER VENTURIS CONSULTING GROUP (AMSTERDAM) gaan uitmaken van de Global Elite). De verwachting is dat met name, oorspronkelijk Engelse, internationale business kantoren met grote kantoren netwerken en opererend op een tier-2 niveau, zullen (moeten) reageren. We zien 3 strategieën: • een aantal van deze “UK-headquartered” internationale kantoren zullen een “firm-to-firm” fusie-strategie gaan volgen om op internationaal niveau voldoende schaalgrootte, diepte en breedte in hun kernpraktijken te verwezenlijken en daarmee toegang tot interessant werk en cliënten te (be) houden. Het gaat hier om fusies buiten de Verenigde Staten; • een deel van dit soort kantoren zal trachten een trans-Atlantische fusie te verwezenlijken door een, voor hen, aantrekkelijke Amerikaanse partner te strikken (maar zie eerder); en, • sommige van deze kantoren met behoorlijk ontwikkelde internationale netwerken en een mooie aanwezigheid in de belangrijkste Europese jurisdicties zullen een agressieve(re) Europese en internationale, autonome expansie strategie volgen (of hebben dit reeds gedaan en zijn al met de uitvoering begonnen) om zodoende een verdere internationale en Europese expansie en versterking na te streven. Het is vooral deze laatste ontwikkeling die in Nederland, met een zo langzamerhand significant marktaandeel voor Angelsaksische en internationale kantoren aan de bovenkant van de mid-market en het typische midden segment van de markt, gevolgen gaat hebben voor nationale, onafhankelijke kantoren. Zeker wanneer deze nationale kantoren voor een belangrijk deel van hun inkomensstroom (laten we zeggen zo’n >10% op jaarbasis), afhankelijk zijn van inkomende referral werkzaamheden of een eigen klantportfolio hebben waar in toenemende mate (volwassen) cliënten vertegenwoordigd zijn met internationale wensen en behoeften. Daarnaast zijn er nog een aantal Nederlandse kantoren die het (aanwezige) potentieel van aantrekkelijk en commercieel interessant internationaal werk voor (een deel) van hun praktijken hebben geïdentificeerd en juist op dat vlak bewust willen groeien. Belangrijk is ook dat de verschillen in omzet, winstgevendheid en kwaliteit van klantportfolio’s tussen enerzijds de nationale, onafhankelijke kantoren en de lokale vestigingen van internationale kantoren opererend aan de bovenkant van het middensegment (ca. 15 kantoren) en, anderzijds, de “rest” in het middensegment steeds groter wordt en het belang om bij de “winnaars” te horen, wordt meteen duidelijk. Daarnaast is het voor veel kantoren de laatste jaren inmiddels ook duidelijk geworden dat het veilige scenario van incrementele en autonome groei weinig tot niets heeft opgeleverd en niet het verschil gaat maken. Ingrijpender scenario’s zijn noodzakelijk. Welke groei strategieën hebben deze kantoren dan tot hun beschikking en gaat dat leiden tot (een begin van) consolidatie? En hoe kunnen kantoren, om zich te onderscheiden van “de rest”, opereren? Afhankelijk van de huidige positionering in het midden segment, de kantoor-specifieke omstandigheden op praktijk- en sector niveau, huidig klantportfolio, alsmede het ambitie niveau van de partners (zonder een gedeeld ambitie niveau van de partners is elke groeistrategie gedoemd te mislukken), zijn er een paar groeiscenario’s beschikbaar: Welke groei strategieën hebben deze kantoren dan tot hun beschikking en gaat dat leiden tot (een begin van) consolidatie? En hoe kunnen kantoren, om zich te onderscheiden van “de rest”, opereren? 21
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=