Figuur 7. I nteresse over tijd wereldwijd sinds 2004 voor de zoekterm ‘cyber resilience’ (bron: Google Trends; geraadpleegd op 30 september 2024). Het algemene idee van weerbaarheid is dat in plaats van alle inspanningen te richten op het buitenhouden van criminelen uit bedrijfsnetwerken, het beter is aan te nemen dat zij uiteindelijk door de verdediging van de systemen zullen breken. Er moet dus ook aandacht zijn voor het verminderen van de impact van deze gebeurtenis. De overheid stapt al over van de notie dat Nederland beschermt moet worden tegen cyberaanvallen, naar de invalshoek assume breach: ga ervan uit dat er al een kwaadwillende in je netwerk zit (NCTV, 2023a; 2024a). In het verlengde hiervan zei justitieminister David van Weel in augustus 2024, nadat meerdere overheidsinstanties getroffen waren door de eerder genoemde storing in het digitale krijgsmachtnetwerk Nafin: ‘Get used to it.’ Later voegde hij tijdens zijn openingsspeech bij de ONE Conference, een internationale cybersecurity conferentie, hieraan toe: ‘And deal with it.’39 Van Weel: ‘Kwetsbaarheden gaan we altijd houden. De kwestie is hoe snel kunnen we zorgen dat we kunnen doorwerken als er een storing is. En hoe snel kunnen we de storing vinden en zorgen dat het netwerk weer online komt.’ Van Weel benadrukte ook dat overheid en bedrijfsleven weerbaarder moeten worden.40 Ook premier Dick Schoof relativeerde deze storing in Nafin onlangs nog.41 Hij noemt het ‘op zijn minst gezegd ontzettend vervelend’, maar benadrukt daarbij dat kwetsbaarheden in cruciale ict-systemen nu eenmaal niet helemaal te voorkomen zijn: ‘Telefoons doen het ook weleens niet. Zo is het ook met systemen.’ Naar een nieuwe aanpak van cyberrisico’s 39 One conference 2024. Den Haag 40 https://www.agconnect.nl/maatschappij/beheer/politici-boos-op-justitie-minister-over- reactie-ict-storing 41 https://www.agconnect.nl/maatschappij/infrastructuur/premier-schoof-wuift-grote-ict- storing-nederland-weg 28
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=