KENNIS EN KUNDE 4 TIJDSCHRIFT VOOR BEGELEIDINGSKUNDE vooral ook: wat is het geheim van onze eigen levenskracht? Bij al die vragen speelt het begrip ‘energie’ een sleutelrol. Het is immers energie die de zon laat schijnen en onze aarde eromheen laat draaien. Het is energie die altijd maar weer de bomen en planten laat groeien. Het is energie die ons naar de bakker laat lopen. Het is energie die ons levenskracht geeft. Als die energie er niet meer is, dan is er geen warmte en geen leven meer. Dan wordt het lichaam koud en stijf. En vervolgens valt alles langzaam uit elkaar, want door diezelfde energie was ook alles met elkaar verbonden, alles in ons lichaam en alles om ons heen. PRANA In veel Aziatische culturen is dat begrip levenskracht of levensenergie van oudsher veel sterker in het collectieve bewustzijn geworteld dan in de westerse cultuur. Een indrukwekkend symbool van dat Aziatische bewustzijn vinden we in de hindoegod Shiva, die tegelijk de energie van scheppen en van vernietigen beheerst. Hij wordt meestal al dansend afgebeeld in een universele cirkel van vuur. Inmiddels zijn enkele Aziatische termen voor ‘levensenergie’ ingeburgerd in ons westerse denken, zoals prana en qi, maar ze zijn hier niet zo diep geworteld in het bewustzijn als in de landen van herkomst. Dat terwijl ze bij ons behulpzaam zouden zijn voor een werkelijk respectvolle benadering van alles wat energie en leven voor ons betekent. Met het ayurvedische begrip prana wordt in India gedoeld op levensenergie, een bepaalde uitingsvorm van oer-energie, die op deze aarde letterlijk overal aanwezig is en die ons laat leven. Deze energie komt niet alleen bij ons binnen door ademhaling en voedselinname, maar ook door contact met de natuur, zonlicht, water en nog veel meer wat wij niet kunnen waarnemen en dus niet bewust kennen. Die levensenergie komt in ons lichaam binnen via 72.000 minuscule toegangspoortjes, de nadi’s. Eenmaal bij ze ontstaan, bewegen, verbinden en vernietigd worden, maar de energie zelf die dat allemaal laat gebeuren is voor ons als zodanig niet waarneembaar. We kunnen alleen de uitwerking ervan berekenen en in formules vatten. Het huidige zo veel en tegelijk zo weinig zeggende woord ‘energie’ stamt uit het Oudgrieks, waar het ‘inwerken’ en ook ‘uitwerken’ betekende. Veel culturen zullen toen, maar ook al duizenden jaren daarvoor, op een of andere manier vertrouwd geweest zijn met allerlei varianten van dat begrip energie. Het is een uitdrukking van de verwondering die de mensheid al zo lang gekoesterd moet hebben over al die onbegrijpelijke krachten die we altijd binnen in onszelf en om ons heen ervaren. Wie of wat zet alles in beweging? Hoe ontstaan licht en warmte? Hoe komt elk jaar alles weer tot bloei in de lente? En Figuur 1 | Shiva.
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=