44 TIJDSCHRIFT VOOR BEGELEIDINGSKUNDE PRAKTIJK EN PROFESSIONAL doe! Wie met mensen werkt en daar geen aandacht aan besteedt, ontwikkelt een leegte in zichzelf. Het functionele handelen verliest dan zijn hart en levensader, voortkomend uit het menselijk-existentiële. Loslaten van doelgerichtheid creëert een ruimte voor perspectiefwisseling, een nieuwe kijk en andere ervaringsmodus. Principe 4: Omgaan met polariteiten als kern van ervaringen In ziekenhuizen komen tegenstellingen bij elkaar als ontmoeting tussen uitersten: het lichaam wordt behandeld als een ingewikkelde machine, terwijl de menselijke persoon als bezield lichaam verlangt naar aandacht en zorg. De essentie van verpleegkundig handelen is om precies in het grensgebied van objectiveren en ontmoeten adequaat present te zijn. De verpleegkundige zorgt voor het lichaam op een wijze waardoor de patiënt zich gekend voelt als mens, en heeft zodanig aandacht voor het persoonlijke dat dit bijdraagt aan lichamelijk herstel. De begeleidingskundige helpt de verpleegkundige om juist in het hanteren van de polariteit van objectiveren en ontmoeten de zin en voldoening te vinden. De begeleidingskundige nodigt uit om ervaringen rond menselijkheid in de technisch-logistieke omgeving zo te delen dat ze bron worden van zelfbevestiging in de professionele identiteit: dit is mijn taak hier! De genoemde polariteiten herhalen zich op organisatorisch niveau. Het is bijvoorbeeld lang niet vanzelfsprekend dat geregistreerde kwaliteit samenvalt met beleefde kwaliteit. Zelfs in het taalgebruik dreigt afstand te ontstaan tussen het woord ‘zorg’ zonder lidwoord en ‘de zorg’ met lidwoord. De verplichting voor ziekenhuizen om verpleegkundige inspraak te organiseren gaat precies hierover. Hoe lukt het om ook in de sfeer van het beleidsmatige de menselijkheid gestalte te geven? Zou het de bijdrage van de verpleegkundige kunnen zijn om het aangevuld met een experiëntiële en existentiële oriëntatie, gericht op het verstaan van ervaringen zelf, zonder te willen oplossen of veranderen. In ontmoeting met de begeleidingskundige is het verdiept doorleven en begrijpen van de ervaringen zelf het werk. Doelgerichtheid maakt plaats voor presentie en beschouwing (Han, 2023). Het vraagt moed ons zo te laten raken en open te stellen voor de diepte van het voelen. In de context van het ziekenhuis, met zijn regime van tijd, planning en haast, is dat niet vanzelfsprekend. Er moet immers gehandeld worden! Dit stilstaan bij (en stil worden van) ervaringen is echter wel nodig, zowel voor de mentale gezondheid als voor het gevoel van zin en voldoening, en daarmee dus voor binding en behoud van personeel. In de opleiding tot verpleegkundig specialist biedt supervisie ruimte om reflecterend achterover te leunen. Gezien het dagelijks patroon van rennen in opleiding en werk is dat lang niet gemakkelijk. Maar het werkelijk toelaten van de ervaring blijkt een vorm van zichzelf serieus nemen. Een supervisant bracht in dat zij als student direct zelfstandig poli's moest draaien en vatte moed voor een gesprek met de manager over ruimte om te mogen leren... Ontmoetingen rond indringende ervaringen vestigen een existentiële oriëntatie: dit is waar ik het voor ELKAAR ONTMOETEN ROND ERVARINGEN IS NODIG VOOR BINDING EN BEHOUD VAN PERSONEEL
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=