KENNIS EN KUNDE 34 TIJDSCHRIFT VOOR BEGELEIDINGSKUNDE Oog hebben voor krimp zet andere zaken op de voorgrond. Zo brengt het de vraag in het licht: wanneer is genoeg genoeg? Chris Rooijakkers noemt dit de ‘Voldoende filosofie’ (Rooijakkers, 2022). Voor haar zijn emoties dé richtingaanwijzers in de vraag naar wat voldoende, te veel of te weinig is. Hein Zegers spreekt over ‘soberheidsexperts’ en beschrijft de zoektocht van mensen die bewust afscheid namen van hun drukke en volle werkleven (Zegers, 2024). De tweede manier om anders te kijken noemen we de kringloopmindset. Het centrale thema hier is hoe de coachee verbonden is met diens omgeving. Hoe houdt hij of zij een duurzame wisselwerking met de omgeving? Wat vraagt die omgeving, en wat wil de coachee bijdragen? Op het eerste gezicht lijkt dit op de vraagstelling die vanuit de groeimindset gesteld kan worden. De kringloopmindset onderscheidt zich hiervan, door het afstemmen op de buitenwereld centraal te stellen. Het achterliggende wereld- en mensbeeld is hierbij dat mensen onderdeel zijn van grotere gehelen. Het onderscheid tussen het ik en de wereld is relatief. Er is sprake van voortdurende wederzijdse uitwisseling. PRESTATIE EN GROEI De bekende prestatiemindset en groeimindset van Carol Dweck zijn een goede illustratie van de gangbare definities van prestatiegerichte coaching (Dweck, 2011). De mindsets bieden een wetenschappelijk onderbouwd kader waarmee begeleiders degenen die ze begeleiden bewust kunnen maken van de doelen die zij willen bereiken. In tabel 1 staan verschillende aspecten van beide mindsets naast elkaar. De mindsets van Dweck zijn sterk gericht op het individu. Ze plaatsen het individu los van de omgeving waarin hij of zij werkt. De omgeving is hoogstens een bron van feedback, waardering of afwijzing. Dweck beschouwt de context als een vaststaand gegeven, waartoe het individu zich heeft te verhouden. Het accent van deze mindsets ligt sterk op hoe de coachee goed kan opereren binnen een gegeven werkomgeving. Op de voorgrond staat steeds weer de vraag ‘wat heb jij te doen om goed voor de dag te komen of je te handhaven?’ Daarmee blijft de rol die de omgeving speelt in de werkbeleving van de coachee onbesproken. Ook de inbedding van de coachee binnen een netwerk van relaties met collega’s, en de vraag of de omgeving prettig of toxisch is, komen niet aan bod. De beperking van de prestatie- en groeimindset is dat ze puur focussen op de prestaties of ontwikkeling van het individu en de context waarin dat individu werkzaam is niet beschouwen. KRIMP EN KRINGLOOP Als alternatief voor de mindsets van Dweck doen we hier twee voorstellen die behulpzaam zijn om breder naar leer-en ontwikkelprocessen te kijken en rekening te houden met de werkcontext van het individu. De eerste noemen we de krimpmindset. Ontwikkelprocessen hebben altijd zowel een opgaande als een neergaande lijn. Bij neergang horen begrippen als stagnatie, teruggang, beperking, afname, verlies. De krimpmindset erkent dat ontwikkelen niet alleen een omhooggaande beweging is, maar een golfbeweging waar ook krimp deel van uitmaakt. De krimpmindset erkent dat ontwikkelen niet alleen een omhooggaande beweging is
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=