HOOFDARTIKEL 2024 - WWW.TSVB.NL 7 maal gaan vinden om allerlei overlevingsmechanismen in te zetten om de pijn niet te hoeven waarnemen. Met de tijd worden die overlevingsmechanismen een vertrouwd onderdeel van je denken en handelen. We bespreken drie gangbare overlevingsmechanismen. - Situaties vermijden die pijn triggeren De eenvoudigste manier om geen pijn te hoeven hebben, is het vermijden van situaties die de pijn triggeren. Sommige mensen stappen daarom nooit in een vliegtuig of lift: de gedachte alleen al triggert de pijn binnenin. Hoe meer situaties je echter vermijdt, des te beperkter wordt je leven. Je hebt er bovendien niets aan, omdat de pijn gewoon binnenin blijft zitten. - A ndere mensen controleren en situaties onder controle brengen A ls je het gevoel hebt dat alles gaat zoals je wilt, dat je de wereld, situatie of omstandigheden onder controle hebt, dan hoef je geen oude pijn te voelen. Dan gaat alles goed. En dus controleer je erop los. Of de deur op slot zit, het fornuis uit is, de ramen dicht zitten en ga zo maar door. Veel mensen controleren hun dierbaren voortdurend: of dat mailtje al is verstuurd, die boodschap al is gedaan, je partner zich nog herinnert de buren uit te nodigen. De een formuleert vragen, de dwingen tot handelen, is (het contact met) die oude pijn. In je denken en doen komen daardoor overlevingsmechanismen op gang om je weer beter te gaan voelen. Je gaat weg van het vervelende gevoel, van de pijn, de irritatie, het ongemak, de frustratie, de akeligheid en de verwarring. Je handelt op een manier die je ik weer blij maakt: je vervult de behoefte, komt tegemoet aan het verlangen om de pijn van het verleden niet te hoeven voelen. Dit hele proces voltrekt zich heel snel in maximaal een paar seconden. Het is deze ik-reflex die ervoor zorgt dat je handelt vanuit je ego. HANDELEN VANUIT HET EGO: OVERLEVINGSMECHANISMEN Het is zinvol om met cliënten te verkennen wat dit handelen vanuit het ego teweegbrengt. Want de getriggerde pijn, de emotie en de gedachte dwingen je om iets te zeggen of doen wat je niet had hoeven zeggen of doen. De ik-reflex maakt het handelen onvrij. Die innerlijke druk van de pijn, de emotie en de gedachten is zo sterk dat je het idee hebt dat wat je doet ook precies dat is wat je moet doen. Je hebt geen keuze. Je hebt het al gedaan voordat je er erg in hebt, want het moest ‘gewoon’ gebeuren. Je kunt eigenlijk niet anders, tenminste, dat is wat je merkt, wat je tegen jezelf zegt als je een ik-reflex hebt. En omdat die ik-reflex zo sterk is en je ook merkt dat er echt een diepe, krachtige ik in zit, raak je ervan overtuigd dat je handelen voor jou, voor je ik heel belangrijk en juist is. En dan vind je het ook terecht dat je reageert zoals je reageert: de situatie of die ander ‘vroeg erom’, het ‘kon niet anders’ en dit ‘was nodig’. Later of misschien al direct na afloop van de ik-reflex heb je misschien spijt, maar dan is het al gebeurt. Niet zelden herken je jezelf dan niet meer in je eigen gedrag. Dan snap je niet waarom je zo was of waarom je zo deed. Het wegbewegen van die innerlijke pijn is met de tijd zo normaal geworden dat je niet beter meer weet. Als gevolg daarvan ben je het norDe opgave is het leren verdragen van, omgaan met en uiteindelijk loslaten van oude innerlijke pijn
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=