2024 - WWW.TSVB.NL 41 PRAKTIJK EN PROFESSIONAL faciliteiten als het toilet een extra wachtwoord moet hebben. En dat heb je niet gekregen. Je mag dus feesten, maar niet naar de wc. Hoe leuk is feesten dan?’, aldus Emily Ladau in Demystifying disability (2021) En zo is het voor mensen met een handicap. Overal hebben ze een wachtwoord voor nodig dat zij vaak niet hebben. Dit gaat overigens niet alleen om fysieke toegankelijkheid van gebouwen, maar ook om digitale toegankelijkheid, zoals een website voor de belastingaangifte of een bestelling. Witte letters op een blauwe achtergrond zijn bijvoorbeeld niet te lezen voor slechtzienden. Een foto zonder toelichting in een tekst kan door software voor blinden niet gelezen worden, video’s zonder ondertiteling zijn voor doven en slechthorenden niet te volgen. In de Verenigde Staten wordt gewerkt aan wetgeving rond vliegmaatschappijen en rolstoelen. Momenteel kun je alleen met een niet-gemotoriseerde rolstoel in het vliegtuig. Gebruik je een gemotoriseerde roleen chronische ziekte. Uiteraard had ik ook voor de term beperking kunnen kiezen; deze betekent hetzelfde, maar persoonlijk vind ik hem een negatieve associatie hebben. Je hebt het over iets niet kunnen. Maar anderen zullen zich prettiger voelen bij de term beperking; kies wat je zelf prettig vindt. Verder zijn er twee manieren om te spreken over iemand met een handicap: met personen-eerst-taal en of met identiteit-eerst-taal. Personen-eerst-taal doet wat hij zegt; je hebt het eerst over de persoon, voor de handicap genoemd wordt. Bijvoorbeeld een ‘persoon met autisme’. Dit is om te benadrukken dat de persoon met een handicap allereerst een gewoon mens is en niet alleen de handicap. Bij identiteit-eerst-taal gaat het erom dat de handicap onderdeel uitmaakt van wie je bent. Bijvoorbeeld een ‘autistisch persoon’: hiermee is het autisme onlosmakelijk verbonden met zijn of haar persoonlijkheid. Ook hier is het weer een persoonlijke voorkeur waar iemand voor kiest. En ben je zelf niet gehandicapt, vraag dan de ander wat zijn of haar voorkeur heeft. Het helpt al als we bij het schrijven van teksten bewust kiezen en er in ieder geval even over nadenken. Dit zal vaker terugkomen in dit stuk: bewustwording en erover nadenken. Maar ik vraag iedereen: gebruik het woord ‘invalide’ nooit meer. Dit betekent on(vol) waardig en hoort in het rijtje termen als idioot, mongool of debiel. En verder zou ik echt willen dat men ophield om een woord als ‘bijzonder’ te gebruiken. We zijn niet bijzonder en door onszelf zo te noemen blijven we onszelf als anders neerzetten. We zijn net als iedereen, alleen hebben we soms andere ondersteuning nodig. TOEGANKELIJKHEID ‘Stel je voor dat je bent uitgenodigd voor een feestje, maar bij de ingang aangekomen wordt er gevraagd naar een wachtwoord. Jij hebt als enige het wachtwoord niet ontvangen en kunt niet naar binnen. Of je kunt wel naar binnen, maar eenmaal op het feestje blijkt dat je voor
RkJQdWJsaXNoZXIy ODY1MjQ=